Goudsmeden en diamantzetters

In de eerste twee delen van deze novelle lezen we het spannende verhaal van de jonge diamantair op juwelenjacht met twee Amerikaanse toeristen Robert en Cathy. In dit deel kijkt de auteur terug op zijn jeugd in de Amsterdamse Plantagebuurt en zijn leerschool als diamantair. 

Dierenarts in Artis

Ik groeide op vlak bij Artis, onze dierentuin. Ik was daar vrijwilliger, moest in de kinderboerderij dieren verzorgen, stallen schoonmaken, twee duiventillen regelmatig de uitwerpselen wegschrapen, hokken schoonmaken, ook in de vossengang waar kleine roofdieren huisden. Ik had me voorgenomen dierenarts te worden, maar dan in Artis. Maar toen ik mijn school afmaakte, dacht ik opnieuw na. Dierenarts was een twaalfjarige studie als ik geen tegenslag had.

Toen ik nog het Maimonides lyceum zat, had ik al een vaste vriendin, mijn huidige vrouw Tamara. Als Tamara en ik jong wilden trouwen dan moest er geld worden verdiend. En, zo overwoog ik, als ik mijn studie zou hebben afgerond, wat voor kans maakte ik dan om in Artis dierenarts te worden? Er waren altijd maar twee artsen in deze dierentuin.

Importeurs en groothandels

Ik zag het niet meer zitten. Ik bedacht wel wat anders. Ik ga bij mijn vader werken. Ik had een gesprek met mijn vader en uitte mijn wens om bij hem te gaan werken. Mijn vader had een groot atelier met goudsmeden en diamantzetters. Bij mij werken? Vroeg mijn vader, maar dat gaat hem niet worden. 

Ik was met stomheid geslagen.

Je hebt nooit interesse getoond om in mijn vak te gaan werken. Toen ikzelf drie jaar oud was zat ik al aan de werkbank van mijn vader, mijn grootvader, mee te helpen en te kijken en te leren. 

Jij was altijd in Artis. Je wilde toch dierenarts worden? Ja, maar dat gaat ’t niet worden legde ik hem uit. Dan word je toch oppasser in Artis? Ik geloof dat je niet goed snik bent, zei ik. Einde gesprek. Ik ging solliciteren bij importeurs en groothandelsbedrijven in juwelen en horloges. 

In een week had ik al vijf sollicitatiegesprekken geregeld. Na een half uur een gesprek bij de eerste kon ik de volgende dag al beginnen. Totdat er een laatste vraag werd gesteld. Vertel eens iets over je ouders. Werken die? Wat doen ze? Vol trots vertelde ik dat mijn vader een bedrijf had op de Diamantbeurs.

Oh neen! Dan kun je bij ons niet gaan werken, was het antwoord. En dat gebeurde steevast bij alle gesprekken die ik voerde. 

Ik zei dan dat ze trots moesten zijn om een telg uit een juweliersgeslacht aan te nemen. Van jou weten we zeker dat je eens naar je vader zal gaan, bij anderen hebben we nog de illusie dat we iemand voor altijd aannemen. 

Collega-diamantair Leo Lipschitz

Na ongeveer tien sollicitatiegesprekken gaf ik de moed op. Wat een domme beperkte mensen zijn dat. Ik had me voorgenomen dat als ik ooit een eigen bedrijf had, dan zou ik er alles aan doen om sollicitanten uit een juweliersfamilie te prevaleren boven anderen. Die mensen mochten juist bij mij in de keuken kijken. 

En als die zouden vertrekken dan zouden ze in de toekomst klanten of leveranciers van mij worden. Geen van de bedrijven waar ik solliciteerde en die me hadden afgewezen bestaat nog, veelal verdwenen door hun beperkte visie. 

Ik klopte weer op de deur van pa. Ik legde hem uit dat hij de schuldige was dat ik geen baan kon krijgen in zijn vak. Ik vertelde hem over de vele gesprekken die ik had dat ik overal meteen kon beginnen, totdat ik vertelde dat mijn vader in het diamantvak zat. Toen zag pa dat ik serieus bezig was. Ik zal je helpen. Maar bij mij kom je er niet in. Mijn vader had een collega-diamantair en goede vriend Leo Lipschitz. 

Hij woonde bij ons in de buurt, had een kantoor in de Diamantbeurs en een groot kantoor in Düsseldorf. Ik reisde iedere week mee naar Duitsland, kreeg na het avonddiner les om diamantair te worden. 

Sorteren, loepen, kleuren onderscheiden en alles wat ik moest weten om een goede vakman te worden. Ook het boekhouden leerde ik en vele andere zaken.

We hadden vaak een stand op verschillende groothandelsbeurzen. Wij bedienden de allerbeste juweliers van Duitsland. Ik moest altijd mee op reis en moest de koffer vol met diamanten vasthouden, geen seconde aandacht verliezen over de kapitale waarde van de inhoud van de attaché case.

Ik leerde snel, was na het eten doodmoe maar moest leren bij het licht van een daglichtlamp. Na ongeveer een jaar mocht ik het kantoor in Amsterdam beheren. 

Inhorgenta juwelenbeurs

We hadden een stand op de grote juwelenbeurs in München, de Inhorgenta.

Er komt een chique meneer de stand binnen met zijn assistent. “Bonebakker ist mein Name”. U kunt hier Nederlands spreken meneer Bonebakker.

Mag ik u eerst voorstellen aan mijn assistent, Goldstoff, Ephraim Goldstoff. Wat kan ik voor u doen? U heeft in uw vitrine rijtjes perfect gesorteerde marquises, peertjes, baguettes. Deze interesseren ons. 

Weet u meneer Bonebakker die verkopen we alleen aan onze vaste klanten. Dat zijn klanten die ook de ronde stenen bij ons kopen. Nee, wij hebben onze vaste leveranciers voor die stenen. Dan moet u dan ook maar proberen deze goederen bij hen te kopen.

Bedankt voor uw bezoek en de extra complimenten van de heer Goldstoff.

wordt vervolgd