Een wolk van duisternis ontketende zich de afgelopen twee maanden over de wereld. In Israëlische dorpen en wijken werden meer dan twaalfhonderd mannen, vrouwen en kinderen in koelen bloede afgeslacht.
Al die dorpen en buurten liggen nog in puin. Duizenden gewonden herstellen nog en honderdzesendertig gijzelaars worden nog steeds door een meedogenloze, genocidale vijand vastgehouden.
Oorverdovend zwijgen
In de rest van de wereld viert antisemitisme en Jodenhaat hoogtij en het zwijgen van gezaghebbende mensen en instituties is oorverdovend.
Het moge duidelijk zijn dat het Joodse volk een donkere tijd meemaakt. Wanneer duisternis heerst, moet men over een bijzonder licht beschikken om, ondanks die duisternis, het licht van de toekomst te kunnen zien.
Wanneer apathie en onverschilligheid regeren, moet men met ijverig vuur gedreven zijn om krachtig stand te houden. In het verleden hebben wij vaak gezien dat veel Joden op dit soort ontwikkelingen reageren door hun Joods-zijn te verbergen.
Niet verbergen, maar vieren
In de post-zeven-oktober-wereld kijkt men er anders naar. Uit een recent onderzoek van de internationale organisatie Chabad zeggen 85,8% van de correspondenten een ‘diepere verbinding met hun eigen Joodse identiteit’ te voelen, ondanks dat 81,5% van de respondenten aangaf nog steeds post-7/10 angst en ongerustheid te ervaren.
Dit versterkt de verwachting dat de Chanoeka week door grotere aantallen Joden gebruikt zal worden om hun identiteit niet te verbergen, maar juist te vieren! Het schijnt dat als dat bijzondere licht binnen bereik is, dat withete vuur zich niet laat dempen.
Duisternis toen
2200 jaar geleden, toen het volk Israël gebukt ging onder Grieks-Syrische bezetting, heerste er duisternis. De meerderheid van de bevolking reageerde apathisch, wist niet wat van hen werd verwacht. Een uitzondering werd gemaakt door de Hasmoneeën* die over dat bijzondere licht beschikten om het licht van de toekomst vooraf te kunnen zien. Zij hebben de weg verlicht, zodat iedereen die dat wilde hen kon volgen. Met het vuur dat in hen brandde, hebben velen zich opgewarmd totdat ook zij niet langer in de kou konden blijven staan.
Tachtig jaar geleden, onder het nazibewind, viel een diepe duisternis over Europa. Ook toen waren de meesten apathische toeschouwers, niet wetend wat van hen verwacht werd. Weinigen waren er voor wie de weg was verlicht, gering in aantal waren die mensen die over het bijzondere licht beschikken om door al die duisternis te kunnen kijken, die duidelijk goed en kwaad konden onderscheiden. Bij de overgrote meerderheid doofde dat licht en bleef het bitter koud.
Als het licht eenmaal begint te schijnen, heeft duisternis geen schijn van kans.
In de Tora wordt ons verteld dat onze aartsvader Jacob, die in zijn leven ook menig keer met duisternis werd geconfronteerd, daarna een steen zocht. Die oprichtte als een gedenksteen en overgoot met olie. Het ligt voor de hand om als herinnering een gedenksteen op te richten, hoe groter de steen hoe indrukwekkender.
Maar waartoe dient die olie? Wat heeft die olie met die gedenksteen te maken?
Onze geleerden wijzen erop dat je pas over olijfolie kunt beschikken nadat je de olijven hebt geperst. Het licht dat in de verte zichtbaar is, is niet altijd afkomstig van hoge bergen of grote lichtbakens. Het zit heel diep in ons, soms nog dieper dan de keldergewelven waar de oliepersen staan. Maar als het eenmaal begint te schijnen, heeft duisternis geen schijn van kans.
Zo was het met onze aartsvader Jacob, zo was het met de Hasmoneeërs, zo lijkt het nu ook te zijn.
Wij zijn getroffen door grote duisternis, maar wij hebben de vastberadenheid om ons innerlijke licht en warmte te laten spreiden. De roep om gerechtigheid voor de slachtoffers moet gehoord worden, de roep voor vrijheid voor de gijzelaars kan niet verzwegen worden, het verlangen naar een wereld zonder terreur kan niet worden bedaard.
Laat de energie uit het diepste van ons nesjama stralen en de hele straat verlichten en opwarmen.
*De Hasmoneeën heersten over Judea vanaf de opstand van de Makkabeeën in 167 tot 37 voor de gebruikelijke jaartelling. Gedurende een groot deel van deze periode heersten de Hasmoneeën over een onafhankelijk Joods koninkrijk, het Hasmonese rijk (bron Wikipedia).
Illustraties uit de video What Is Hanukkah? van Chabad
Geef als eerste een reactie