22 maart 2023
  • Midden-Oosten

    Anti-Palestijnse hartstochten vieren hoogtij 

    Oud-premier Golda Meir en de huidige Israelische minister van Financiën Bezalel Smotrich hebben één ding gemeen: beiden ontkennen dat er zoiets als een Palestijns volk bestaat. ‘Ik ben Palestijn’ zei Golda Meir tijdens een persconferentie in 1973. En ze dacht dat ook te kunnen bewijzen. Aan de verbaasde journalisten liet ... [Lees verder]
  • Vrijdag Vooraf

    Achtbaan van ideeën en vindingrijkheid

    Terwijl Nederland zich verbaasde over hoe snel het politieke landschap door elkaar werd geschud, zag Salomon Bouman hoe “Volkomen onverwacht de diplomatieke en militaire kaarten in het Midden-Oosten anders zijn geschud.” Sneller dan het licht ziet Bouman hoe China erin slaagt de aartsvijanden Saoedi-Arabië en Iran bij elkaar te brengen. ... [Lees verder]
  • Beeldende kunst en fotografie

    Waar de reis heenging wist niemand

    Erna de Levie (Winschoten, 25 augustus 1934 – Auschwitz, 23 november 1942) Enige tijd geleden stuurde Henriëtte van Dijk uit Emmen mij een klassenfoto uit 1939, met daarop Erna De Levie, op de St.Vitusholtschool in Winschoten. Erna de Levie was het enige Joodse meisje uit die klas. Het is tevens ... [Lees verder]

Opinie

China slaagt erin aartsvijanden Saoedi-Arabië en Iran te bewegen tot diplomatieke betrekkingen

Midden-Oosten

David Ben Gurion verraste mij toen hij in een interview zei: ’Vrede in het Midden-Oosten hangt van China af.’ Dat was in 1965. De stichter van Israel was tot dat inzicht gekomen doordat hij nauwe vriendschapsbanden onderhield met U Nu, de leider van Birma (1907 – 1995). Deze vertelde Ben Gurion dat China een slapende reus is die gaat ontwaken en een rol gaat spelen op het wereldtoneel, dus ook in het Midden-Oosten. Op economisch gebied … [Lees verder]

Putting a Piece of Blemished Food on our Shabbat and Holiday Table

Opinie

After a recent Torah-study class where we learned Parashat Bo (Exodus: 12), I stepped into an inviting grocery store suffused with the mixed aromas of coffee, fruit, cheeses, exotic spices and more. Everything looked beautiful. But then I noticed a man in an employee’s uniform take ten large pears, put them in a plastic bag, walk to a trash bin and start to throw them away. What a horrible job, I thought, to throw away … [Lees verder]

Aantrekkingskracht van de stad met het pijnlijke verleden stipt Europees joods thema aan

Opinie

Verslag bijeenkomst over Hedendaags Joods Leven in Berlijn, woensdag 22 februari georganiseerd door het Duitsland Instituut in samenwerking met het Joods Cultureel Kwartier. Sprekers: Hetty Berg. directeur Jüdischen Museums Berlin, daarvoor curator Joods Historisch Museum, Amsterdam. Mirna Funk, studeerde filosofie en geschiedenis aan de Berlijnse Humboldt-Universität, en antropologe Dani Kranz, nu onder meer gastdocent aan de Ben Gurion University, Israel. Gespreksleider: journaliste en programmamaakster Sandra Rottenberg.    Er is meer joodse aanwezigheid nodig in de POP-cultuur  Dat … [Lees verder]

Waar gaat het over als het over Joden gaat?

Opinie

Is het mogelijk met Paul Cliteur een oprecht gesprek te voeren over Forum voor Democratie en antisemitisme? Dat had de titel moeten zijn van de bijeenkomst op 7 februari in het Joods Museum rond het recent uitgekomen boek van David Wertheim. Het antwoord luidt: nee. Een verslag van een even moeizame als bijzondere avond. David Wertheim, historicus en directeur van het Menasseh Ben Israel Instituut, publiceerde eind vorig jaar een boek onder de titel Waar … [Lees verder]

Dreigt het einde van Israël als democratische staat en toevluchtsoord? 

Opinie

Kritiek op Israël, hoe gerechtvaardigd soms ook, mag nooit betekenen dat het bestaan van de staat Israël als zodanig ter discussie wordt gesteld. Dat heb ik altijd met volle overtuiging betoogd en dat verandert niet. Helaas betekent de samenstelling van de nieuwe Israëlische regering een grote bedreiging voor Israël zelf, zeker gezien de ministersploeg met een uitgesproken Palestijnenhater als eindverantwoordelijke voor de politie. Althans van Israël als democratische staat, als toevluchtsoord voor iedere Jood die … [Lees verder]

Nieuws

Geschiedenis

Dirigente Frieda Belinfante organiseerde persoonsbewijzen, voedselbonnen en onderduikplekken

In twee delen vertelt biografe Toni Boumans over het leven van Frieda Belinfante. In dit eerste deel maken we kennis met haar muzikale familie. Frieda volgt haar passie en wordt dirigente en orkestleider. Direct na de Duitse inval heft ze haar orkest op omdat ze wist dat het uitsluiten van joden stap voor stap zou worden ingevoerd.Volgende week deel II over deze bijzonder vrouw die niet zo misstaan in de canon van de Nederlandse geschiedenis.  … [Lees verder]

Midden-Oosten

Anti-Palestijnse hartstochten vieren hoogtij 

Oud-premier Golda Meir en de huidige Israelische minister van Financiën Bezalel Smotrich hebben één ding gemeen: beiden ontkennen dat er zoiets als een Palestijns volk bestaat. ‘Ik ben Palestijn’ zei Golda Meir tijdens een persconferentie in 1973. En ze dacht dat ook te kunnen bewijzen. Aan de verbaasde journalisten liet ze haar Palestijnse paspoort zien dat door het Britse mandaat bestuur aan haar was verstrekt. Met drogredenen kan je ver komen, maar niet ver genoeg … [Lees verder]

Midden-Oosten

China slaagt erin aartsvijanden Saoedi-Arabië en Iran te bewegen tot diplomatieke betrekkingen

David Ben Gurion verraste mij toen hij in een interview zei: ’Vrede in het Midden-Oosten hangt van China af.’ Dat was in 1965. De stichter van Israel was tot dat inzicht gekomen doordat hij nauwe vriendschapsbanden onderhield met U Nu, de leider van Birma (1907 – 1995). Deze vertelde Ben Gurion dat China een slapende reus is die gaat ontwaken en een rol gaat spelen op het wereldtoneel, dus ook in het Midden-Oosten. Op economisch gebied … [Lees verder]

Kunst & Cultuur

Arnon Grunberg en Adania Shibli, schrijvers in dialoog over de toekomst van Israël en Palestina

Literatuur

In de reeks gesprekken van Arnon Grunberg in het Amsterdamse debatcentrum de Balie ontmoet hij schrijfster Adania Shibli. Zij gaan in gesprek over de thema’s vrijheid, geweld en de grenzen van empathie. Adania Shibli is een Palestijnse auteur en essayist. Haar verhalen spelen zich af tegen de gewelddadige achtergrond van het Israël-Palestijnse conflict. Een klein detail In Adiana Shibli’s laatste boek Minor Detail, vertaalt als Een klein detail, volgen we een jonge vrouw die geobsedeerd raakt … [Lees verder]

‘A Tested Man’: Franz Kafka, Inside Out

Kunst en Cultuur

“Why don’t I stay within myself?” Franz Kafka wrote in his diary in May of 1910 in a fit of self-recrimination after committing “impertinences” toward a train conductor and one of his employers. He was referring to his inability to conceal his irritation and anger at a world that seemed designed to torture him. The question also applies to his writing, and if there’s an answer, it’s to be found at last, unabridged and unexpurgated, … [Lees verder]

Via Berlijnse salons erbij willen horen als Jood

Geschiedenis

Mensen, apen, onrecht was de beloftevolle titel van een lezing aan de Universiteit van Amsterdam over het negentiende eeuwse theater in Berlijn. Voor De Vrijdagavond ging journaliste Anne Ornstein erheen en zag Der Pavian, over een baviaan die bij de mensen probeert te horen. Sprekers waren Deborah Hertz, hoogleraar Jewish Studies aan de University of California en gespecialiseerd in het Duitse en Europese Jodendom, Ezra Engelsberg, kenner van het Duits-Joodse theater en Hanco Jürgens, verbonden … [Lees verder]

Fauda: het Israëlische Homeland?

Kijk- en Luistertips

Op een bizarre manier lopen soms werkelijkheid en fictie door elkaar heen. Op de dag dat ik naar het vierde deel van de Netflixserie Fauda over ‘het conflict’ ging kijken, voerde het Israëlische leger een pittige actie uit in Jenin, op de bezette Westelijke Jordaanoever. Terwijl ik dit schrijf is een nog zwaardere actie in Nabloes tegen Palestijnse strijders (elf doden ongeveer honderd gewonden) in het nieuws. Onwillekeurig dacht ik aan het begrip synchroniciteit, zinvolle coïncidenties … [Lees verder]

The Beauty Queen of Jerusalem

Kijk- en Luistertips

Deze Israelische serie gaat over vier generaties Sefardim tegen de achtergrond van de turbulente geschiedenis van de stad Jeruzalem. De serie speelt van 1917 tot 1949. We beleven het einde van het Ottomaanse Rijk, de periode van het Britse mandaatgebied en de Onafhankelijkheidsoorlog van 1948. De serie begint in de laatste jaren van het Ottomaanse Rijk. Dit gigantische rijk bestond tussen 1299 tot 1922 met op haar hoogtepunt territorium in Noord-Afrika, Azië, Europa (Balkan en … [Lees verder]

Verschillende auteurs vertellen over het Torah-gedeelte dat deze week wordt gelezen en geven hun eigenzinnige interpretatie

Reuzenrad of achtbaan? Over weken en maanden en de structuur van de sefirot

Deze week hebben wij maar liefst drie parasjot: Wajakheel, Pekoedee en Hachodesh. Ik zal het over de laatste hebben.  “G’d sprak tot Mozes en Aaron in het land van Egypte, zeggende: “Deze nieuwe maan(d) wordt voor jullie het hoofd van de maanden; hij zal voor jullie de eerste van de maanden van het jaar zijn…” (Exodus 12:1-2)  De kalender bestaat uit weken en maanden. Deze twee cycli komen nooit overeen, maar in deze kalender komen ze samen.   De week was er eerst. G’d schiep de wereld in zeven dagen – zes werkdagen en een zevende rustdag. Gemodelleerd op de structuur ... [Lees verder]

Blijf op de hoogte

Iedere vrijdagochtend een e-mail met de nieuwste artikelen van De Vrijdagavond in je mailbox ontvangen? Schrijf je hieronder in.

Nieuw op De Vrijdagavond

Feuilleton

Lees de roman Professor Zelig Zelmanovitch van Lody B. van de Kamp als feuilleton op De Vrijdagavond. Iedere week een nieuwe aflevering.

Verhalen

Waar de reis heenging wist niemand

Erna de Levie (Winschoten, 25 augustus 1934 – Auschwitz, 23 november 1942) Enige tijd geleden stuurde Henriëtte van Dijk uit Emmen mij een klassenfoto uit 1939, met daarop Erna De Levie, op de St.Vitusholtschool in ... [Lees verder]