14 november 2024
  • Kijk- en Luistertips

    Awraham Soetendorp open en bloot

    Awraham Soetendorp verrast in de documentaire Met Geduldige Haast,zondag 17 november om 22.10 uur op NPO2.  In zeven bedrijven krijgt de kijker zicht op de kern van wie Soetendorp is: de rabbijn, de vredesactivist, de bruggenbouwer, de wereldburger en de verhalenverteller. Zelfs degenen die ervan overtuigd zijn dat ze hem ... [Lees verder]
  • Midden-Oosten

    Trumps salomonsoordeel voor het Midden-Oosten

    Naar aanleiding van de ernstige antisemitische en anti-Israëlische incidenten in Amsterdam – hier in Tel Aviv in grote letters op het tv-scherm omschreven als een pogrom – heb ik nogal wat Israeli’s gesproken, die trots zeggen dat Israël het veiligste land ter wereld is voor Joden.  ‘Ja’ heb ik hen ... [Lees verder]
  • Geschiedenis

    De Sjoa is nog steeds actueel

    Onlangs ontving ik – via de redactie van De Vrijdagavond – een mailtje van Kelvin Wilson. Hij is een onderzoeker uit Ridderkerk en zocht contact met familie van Janka Kleinberger. Janka was de in 1945 in Bergen-Belsen overleden zuster van mijn moeder. Dankzij een verhaal dat ik schreef voor De ... [Lees verder]

Opinie

Anti-Israël enthousiasme op de Dam: ’Wij willen onze straten terug’

Opinie

Afgelopen zondag was ik, ondanks de waarschuwingen, even gaan kijken op de Dam waar pro-Palestijnse demonstranten de confrontatie met het plaatselijke gezag aangingen.  Het was vervreemdend: er waren op het eerste gezicht meer politieagenten dan demonstranten en het winkelend publiek ging zijn gewone gang, nauwelijks of niet gealarmeerd door al die politiebusjes. Verder was het een vrijwel volkomen ‘witte’ aangelegenheid, deze zondag de 10de november.  Het vertrouwde beeld van goedbedoelende wereldverbeteraars uit de traditionele marxistiese hoek. Verbeten … [Lees verder]

Als er geschreeuwd wordt in de stad …

Opinie

Iedere Nederlandse Jood leeft met de realiteit van de mogelijkheid van anti-Joods geweld. We verbazen ons niet meer over beveiliging bij synagogen, scholen, jeugdkampen en ook in ons dagelijks leven zijn veel mensen voorzichtiger. Ik hoor niet tot de mensen die zeggen dat het grootste probleem is dat je “niet meer met een keppeltje over straat kan”; de meeste Nederlandse Joden dragen immers een hoed, pet of gaan al langer zonder hoofddeksel over straat. Daarover … [Lees verder]

Mist over de gevoelens van hoop

Midden-Oosten

Het Israëlische optimisme en zelfvertrouwen is ondergedoken in een gevoel van onzekerheid.  Er is geen paniek, maar mensen hier, tot in de hoogste rangen van Tsahal (het leger) vragen zich af of hun land ooit in vrede kan bloeien in het islamitische Midden-Oosten.  In vrede geloven de meeste mensen niet meer die ik de afgelopen twee weken sprak. Als Israël met hulp van de VS een voorspelde grote Iraanse aanval zal afslaan, is dat een … [Lees verder]

Anna Foa: ‘Vandaag regeert de zwarte ziel van Israël’

Opinie

Het Italiaanse dagblad L’Unità publiceerde onlangs een interview met de Italiaanse historica Anna Foa over haar nieuwe boek Il suicidio di Israele (De zelfmoord van Israel). De bekende Italiaanse journalist Umberto De Giovannangeli sprak met haar over de scherpe po.litieke tegenstellingen in het huidige Israël, zowel voor als na 7 oktober 2023. Verder gaat de historica in op de vraag wat er nog over is van het zionistische ideaal. De interviewer introduceert dr. Foa als … [Lees verder]

Van Sheryl Sandberg tot Daniel Gold, de vijf helden van 5784

Opinie

Allereerst wil ik al mijn lezers een sjana tova wensen.  Ook in Israël worden er met het nieuwe jaar lijstjes gemaakt. Waar de rest van de wereld dit eind december doet, gebeurt het hier rond Rosj Hasjana. Een van de meest opvallende lijsten is die van de Jerusalem Post, die ik jullie zeker aanraad te lezen. Het zijn de vijftig invloedrijkste Joden ter wereld – altijd interessant om door te nemen. Eén wil ik al … [Lees verder]

Nieuws

Nieuws

’s Nachts festival, ’s ochtends hels bloedbad. Expositie in LA over de aanval op Nova 

Op de ochtend van 7 oktober 2023 vielen Hamasleden de onschuldige bezoekers van het Nova festival aan. 364 mensen werden vermoord, waaronder zeventien plaatselijke politieofficieren.  Van de drieduizend bezoekers zijn er veertig gegijzeld. Snel volgde steun vanuit de muziekindustrie en de gemeenschap van festivalgangers. Het bleef echter na afloop van de aanslag op het Nova festival opmerkelijk stil.  Wat een verschil met de zelfmoordterrorist die in mei 2017 een concert van Ariana Grande infiltreerde in … [Lees verder]

Kijk- en Luistertips

Awraham Soetendorp open en bloot

Awraham Soetendorp verrast in de documentaire Met Geduldige Haast,zondag 17 november om 22.10 uur op NPO2.  In zeven bedrijven krijgt de kijker zicht op de kern van wie Soetendorp is: de rabbijn, de vredesactivist, de bruggenbouwer, de wereldburger en de verhalenverteller. Zelfs degenen die ervan overtuigd zijn dat ze hem goed kennen, zullen nieuwe facetten van Soetendorp zien. Iemand die het lef heeft de regie los te laten en bewijst dat hij dat aankan.  Dat … [Lees verder] … [Lees verder]

Midden-Oosten

Trumps salomonsoordeel voor het Midden-Oosten

Naar aanleiding van de ernstige antisemitische en anti-Israëlische incidenten in Amsterdam – hier in Tel Aviv in grote letters op het tv-scherm omschreven als een pogrom – heb ik nogal wat Israeli’s gesproken, die trots zeggen dat Israël het veiligste land ter wereld is voor Joden.  ‘Ja’ heb ik hen horen zeggen, ‘hier is oorlog en geen vrede, maar Israël is de enige plek op aarde waar Joodse Israëli’s zich kunnen verdedigen.’  Dat is de … [Lees verder]

Kunst & Cultuur

Awraham Soetendorp open en bloot

Kijk- en Luistertips

Awraham Soetendorp verrast in de documentaire Met Geduldige Haast,zondag 17 november om 22.10 uur op NPO2.  In zeven bedrijven krijgt de kijker zicht op de kern van wie Soetendorp is: de rabbijn, de vredesactivist, de bruggenbouwer, de wereldburger en de verhalenverteller. Zelfs degenen die ervan overtuigd zijn dat ze hem goed kennen, zullen nieuwe facetten van Soetendorp zien. Iemand die het lef heeft de regie los te laten en bewijst dat hij dat aankan.  Dat … [Lees verder] … [Lees verder]

‘Lees voor het slapengaan een verhaal van Chaja Polak’, aldus Marja Vuijsje bij de presentatie van Het net, de duif en de dood

Literatuur

‘Toen jij vrij was, was ik getrouwd, en toen jij getrouwd was – hoeveel keer ben je eigenlijk getrouwd?’ ‘Twee keer maar,’ zei de oude man. ‘Alsof je dat niet weet.’ Een citaat uit Een kleine geschiedenis, een van de elf verhalen uit Chaja Polaks nieuwste boek Het net, de duif en de dood. Het is Chaja Polak op haar best, aldus Erga Netz die aanwezig was bij de presentatie van deze bundel verhalen. Fanclub … [Lees verder]

Hertog Nadler nodigen gasten uit in hun kunstloofhut

Geschiedenis

‘Dit jaar wilden we het evenement in een andere Joodse buurt in Amsterdam organiseren’, aldus initiatiefnemer Julia van der Krieke.  ‘De Hoftuin was hiervoor een prachtige plek, omdat deze qua locatie een overgang vormt tussen de Plantagebuurt en Vlooienburg, waar vorig jaar het Loofhuttenfeest plaatsvond.’  Woensdag 23 oktober was alweer de laatste dag dat in de Hoftuin ter ere van het Loofhuttenfeest, de kunstinstallatie Ushpizin van kunstenaarsduo Hertog Nadler te bezoeken was.  Ushpizin is Aramees … [Lees verder]

Ilse Wagner, een van de miljoenen mensen die door de nazi’s is uitgewist, weggegumd

Kijk- en Luistertips

Hannah Goslar, Jacqueline van Maarsen, Sanne Ledermann, namen van vriendinnen die dikwijls voorbij komen als het gaat over Anne Frank.  Peter Schiff en Helmut (‘Hello’) Silberberg waren jongens waar zij veel mee optrok, evenals Peter van Pels die net als zij in het Achterhuis onderdook.  Maar wie is Ilse Wagner waarover Anne Frank in haar dagboek spreekt? Het meisje uit haar klas dat net als genoemde vriendinnen onderdeel uitmaakte van de pingpongclub?  De podcastserie Weggegumd … [Lees verder]

On Friendship / (Collateral Damage) V – Between Graveyard and Museum’s Sphere

Kunst en Cultuur

On Friendship / (Collateral Damage) V De publicatie Joseph Sassoon Semah: On Friendship / (Collateral Damage) V – Between Graveyard and Museum’s Sphere, is de vijfde en laatste editie van Sassoon Semah’s indrukwekkende ‘Magnum Opus’, On Friendship / (Collateral Damage). Het markeert het hoogtepunt van een meerjarige kunstmanifestatie die in 2015 begon. Joseph Sassoon Semah heeft zich ingezet om de westerse kunstgeschiedenis te verrijken door haar ‘lege pagina’ te vullen met de rijke en diverse iconografie van … [Lees verder]

Divers

Seideren in Oost-Groningen

Nieuws

Sara, ik hoorde dat je je katje kwijt bent, heb je hem alweer? Zo vroeg de buurvrouw van Saartje Simons-Levie nadat ze het gezin uit volle borst Chad Gadja had horen zingen.  Dit verhaal speelt zich af tijdens Pesach in het vooroorlogse Hoogezand bij de familie van slager Simson Simons (1867-1935). Oost-Groningen kende voor de Tweede Wereldoorlog verschillende Joodse gemeenten, die deels al in de 17e eeuw ontstonden. Deze Oost-Groningse kehillot (Joodse gemeenten) waren ver … [Lees verder]

‘Uitstappen’ schreeuwde de chauffeur

Midden-Oosten

Een man met een klein keppeltje liep zichtbaar zenuwachtig in de bus naar Tel Aviv naar de chauffeur. ‘Ramadan’ hoorde ik hem zeggen. De chauffeur van de grote bus keek om en op aanwijzing van de man zag hij de tas die een passagier op de stoel had laten liggen.  In een oogwenk had hij gevaar door. ‘Een bom?’  Met piepende remmen stopte de bus. ‘Uitstappen’ schreeuwde de chauffeur. ‘Gauw er uit.’  In oorlogstijd gedragen … [Lees verder]

Hannah Arendt leert hoe we het heden het hoofd kunnen bieden

Nieuws

Aan biografieën over Hannah Arendt (1906-1975) geen tekort deze dagen.  Sinds de terugkomst van politieke strongmen als Donald Trump, Jaïr Bolsonaro, Javier Milei en Viktor Orban lijkt politiek denker Arendt alleen maar populairder te worden. Haar werk Origins of Totalitarianism was in de tweede helft van het vorige decennium hét handboek van een ieder die het veranderende politieke klimaat in de VS wilde begrijpen. Ook in het Nederlands werd het boek hertaald en in drie … [Lees verder]

Introspectvol de wereld rond

Nieuws

Waar we vorige week eindigden, op Oerol, daar trekken we deze week weer naartoe. Nu dat oeroude (nou ja, veertig jaar bestaande) festival is afgelopen blikt onze cultuuradviseur Anita Frank terug op enkele heel bijzondere voorstellingen. Zij zag hilarische scène in een stuk van George&Eran waarin een onderwijzer wordt weggehoond wanneer hij in zijn klas wil vertellen over de Tweede Wereldoorlog. De leerlingen weten alles over oorlog, ze hebben het zelf meegemaakt, afkomstig als ze … [Lees verder]

Suikerzoet versus vlammende kracht van kernexplosie, de Barbie – Oppenheimer hype

Kijk- en Luistertips

Zowel Barbie als Oppenheimer beheersen deze zomer het filmdoek. In niets zijn ze vergelijkbaar ware het niet dat het hier beide gaat over twee Joodse families die ieder op geheel eigen wijze hun stempel op de maatschappij hebben gedrukt.  Ruth Handler, geboren Moskowicz in Denver (USA) uit Pools-joodse immigranten, stond met het speelgoedbedrijf Mattel aan de wieg van de graatmagere modepop Barbie en de vele varianten waar, sinds op de markt gebracht in 1959, miljarden … [Lees verder]

Verschillende auteurs vertellen over het Tora-gedeelte dat deze week wordt gelezen en geven hun eigenzinnige interpretatie

Kan vertrouwen blijven voortbestaan als beloftes niet worden nagekomen? 

In Parasjat Lech Lecha treffen we het oorsprongsverhaal van de relatie tussen de Eeuwige en het Joodse volk.  Het stuk begint met de woorden van de Eeuwige, gericht aan Avram:  לֶךְ־לְךָ֛ מֵאַרְצְךָ֥ וּמִמּֽוֹלַדְתְּךָ֖ וּמִבֵּ֣ית אָבִ֑יךָ אֶל־הָאָ֖רֶץ אֲשֶׁ֥ר אַרְאֶֽךָּ – “Trek weg uit je land, verlaat je familie, verlaat ook je naaste verwanten, en ga naar het land dat ik je zal wijzen.”  Direct na deze woorden belooft de Eeuwige aan Avram dat hij hem tot een groot volk zal maken, hem zal zegenen en zijn naam groot zal maken. En hij geeft hem in beknopte, maar veelzeggende woorden zijn taak: ... [Lees verder]

Blijf op de hoogte

Iedere vrijdagochtend een e-mail met de nieuwste artikelen van De Vrijdagavond in je mailbox ontvangen? Schrijf je hieronder in.

Nieuw op De Vrijdagavond