Burgemeester Halsema bood eerder dit jaar excuses aan voor het falen van de gemeente Amsterdam bij de vervolging en deportatie van 80.000 Amsterdamse joden. De gemeente stelde een fonds van € 25 miljoen beschikbaar voor de toekomst van joods leven in Amsterdam. Dit was een reactie op het in opdracht van de gemeente verschenen boek ‘Een kwestie van Uitvoering’ (gepubliceerd in mei 2025) gebaseerd op promotieonderzoek van NIOD-historicus Jeroen Kemperman aan de UvA. Kemperman komt … [Lees verder]
In een bomvolle zaal vuurt een divers gezelschap Joden donderdagavond 16 oktober 2025 vragen af op de leider van de nieuwe Israëlische fusiepartij De Democraten. Fris en loepzuiver schept Golan zijn perspectief voor de toekomst van Israël. De oud-legerleider zet – als ware het een militaire operatie – puntsgewijs zijn koers uiteen: terug naar democratie en voorwaarts naar vrede. Zijn verhaal klinkt overtuigend, je zou hem zo de sleutels van het beloofde land geven. Golan neemt … [Lees verder]
Op wie zal ik nu weer stemmen? Wat te doen in deze verwarrende tijden? Als voor u de vraag centraal staat ‘hoe kijken ze naar antisemitisme, veiligheid en Joods leven? En wat vinden de partijen van Israël en Gaza’? Dan is de kieswijzer van Jonet heel handig. In een notendop stelde de Jonetredactie een overzicht op per partij in volgorde van de huidige verdeling van de Tweede Kamer. In deze kieswijzer lezen we over Israël en … [Lees verder]
Christenen zouden niets moeten zien in de moderne staat Israël. Waarom? Omdat het Nieuwe Testament helemaal niets zegt over (het verlangen naar) een Joodse staat nadat de Romeinen daar rond het jaar 70 een einde aan hadden gemaakt. Aldus professor Hans van Oort op de presentatie van zijn boek Israël? Wat Jezus, apostelen en evangelieschrijvers werkelijk zeggen. Van Oort stelde dat ook de Joodse volgelingen van Jezus een nieuwe Joodse staat hebben afgewezen. Het boek … [Lees verder]
Ondanks de problemen waren de dagen van Rosj Hasjana indrukwekkend mooi. De sfeer was intens. Wat me opviel: bij verschillende gebeden huilde letterlijk de halve sjoel. Vooral bij die passages waarin we zeggen dat God beslist wie er zal leven en wie zal sterven. Als je (klein)kinderen hebt die vechten in Gaza, begrijp je hoe diep dit raakt. Heel Israël voelt het, want iedereen kent wel iemand die dit jaar niet thuis was met Rosj … [Lees verder]
“Hi! I’m a Jewish comedian. I like to make a middle eastern mess and confuse everyone. I make jokes in Hebrew, Arabic, and English and get in trouble often. I’m currently writing my show CoExistence my ass, let’s make the Middle East funny again”. Met deze woorden reageerde de Israëlische vredesactivist en voormalig VN-medewerker Noam Shuster-Eliassi op de vraag van de Amerikaanse Harvard University een project op te zetten dat een brug moest slaan tussen … [Lees verder]
‘Typisch Mokum’ staat op een van de eerste panelen in de tentoonstelling Mokum, de biografie van Joods Amsterdam. Op de banieren die deze tekst flankeren zijn titels te lezen als ‘Waterlooplein’, ‘Spinoza’, ‘Anne Frank’, en ‘Tafelzuur’. Wie verder loopt ontdekt dat de tentoonstellingsmakers ook voorbij de iconen – de kernbegrippen en welbekende beelden – kijken: Mokum maakt en vraagt ruimte voor de historische en hedendaagse verwevenheid van Amsterdam en haar diverse Joodse gemeenschappen. Het bijbehorende boek … [Lees verder]
Gestolen muziek, de roof van muzikaal erfgoed door de nazi’s, mag dan lezen als een roman, het is een verslag van een heel gedegen onderzoek dat jaren in beslag nam. Anders Rydell (1982) beschrijft hoe Wanda Landowska een klavecimbel bestelde bij pianobouwer Pleyel en dat volgens haar instructies liet bouwen. Het moest ‘zo krachtig zijn dat het een concertzaal kon vullen’ en tegelijkertijd ‘zo robuust dat zij het mee op tournee kon nemen’. Als je … [Lees verder]
Bij mijn zoektocht in archieven naar puzzelstukjes over het leven van Han Hollander kwam ik veel interessante omroepzaken tegen. Mijn onderzoek resulteerde vorig jaar in mijn boek: Han Hollander, de eerste radiostem van het Nederlandse voetbal, zie hieronder. Die puzzelstukjes waren soms niet of nauwelijks te relateren aan mijn hoofdpersoon, maar ze leverden – oneerbiedig gezegd – interessante en soms aandoenlijke ‘bijproducten’ op. De echte onderzoeker werkt, denk ik, heel efficiënt en laat zich … [Lees verder]
Poëzie is als muziek: zij vindt haar weg naar ons hart langs ondoorgrondelijke wegen. In poëzie past meer werkelijkheid dan in de meest genuanceerde beschrijving. Poëzie heeft het vermogen om geen kant te kiezen, om meer dan één waarheid tegelijk naast elkaar te laten bestaan. Afgezien daarvan: mensen schrijven gedichten zoals vogels zingen. Niet ergens om, maar omdat het nu eenmaal in hun opwelt, even onweerstaanbaar als tranen of een lach. Genuine poetry can communicate before … [Lees verder]
En ik weet het ook zeker: Israel is GEEN apartheidsstaat. Wat is mijn criterium om tot dit inzicht te komen? Uit de mond van een kopstuk van Amensty hoorde ik het woord ‘racisme’ komen in verband met Israel. Racisme is het kernkenmerk van apartheid. In Zuid-Afrika werd dit begrip geboren, daar werden zwarte mensen mensenrechten onthouden, daar hadden zij geen stemrecht, maar werden zij gediscrimineerd door het blanke stemrecht in een schijndemocratie. Degenen die me in … [Lees verder]
Israëlische advocaten maken overuren om aanvragen van verontruste Israëli’s voor buitenlandse paspoorten te verwerken. De aanvragers weigeren in een messiaanse religieuze staat te leven en te dienen in een bezettingsleger. Hoeveel Israëli’s de koffers zullen pakken, kan afgeleid worden uit een recente opiniepeiling. Volgens deze peiling denkt 28 procent van de Israëli’s het land te verlaten. Braindrain De Israëlische rechtsgeleerde Barak Medina waarschuwde tijdens een voordracht in de Uilenburgersjoel voor de brain drain. Als dokters, … [Lees verder]
Als het woord Seder volgorde betekent, dan moet ieder stuk in de Haggada in de juiste volgorde staan. Onmiddellijk na de maaltijd lezen we een vreemde eend in de bijt, een stukje dat niet op deze plaats lijkt te passen. Waar je je van kunt afvragen wat het in de Haggada komt doen. Het begint met de woorden Sjefoch Chamatecha (stort Uw toorn uit over de volkeren die U niet erkennen) en bestaat uit een … [Lees verder]
Ex-Vroom en Ex-VrijBriefwisseling tussen twee Joodse vrouwen, de ene afkomstig uit de meest vrome wereld de ander uit een geassimileerd milieu. Lieve Wanda, Eerst iets moois: “Kijk lieve D-P, praten over geloof – zo taboe in Joods Nederland – daartoe inspireerde je me. En is dat niet juist het speelveld voor Vrijdenkers?” Groot hart. Dan een aantal correcties: de meeste mezoezot had ik jaren geleden al van de deurposten gehaald, omdat dat makkelijk ging. Die … [Lees verder]
Minister Keijzer wil dat het Gerechtshof haar hoort bij de beoordeling of haar Jodenhaat-uitspraak daadwerkelijk strafbaar is. In de talkshow Sophie & Jeroen stelde ze in mei dit jaar dat ‘antisemitisme bijna onderdeel is van de islamitische cultuur’. Hoe zit dat? “Het trekt hoe dan ook het debat open. Want hoe bespreek je dit zonder een groep over één kam te scheren?”vraagt Bart Wallet zich af. Als historicus bespreekt Wallet hoe de islam, toen het … [Lees verder]
Mirjam Sweijd:
Marcel: ik heb moeite met jouw opmerking "Toch rijst de vraag wat deze excuses nog toevoegen na de excuses van…
Mirjam Sweijd:
Hebben jullie net als ik zo langzamerhand ook schoon genoeg van al die geharnaste opvattingen, het elkaar voor rotte vis…
Xenia:
De zinsnede "beslist discriminerende maatregelen tegen de Israëlisch-Arabische gemeenschap" (in Israël) in deze blog is mij niet duidelijk. Er is,…
J. Verdoner:
Dank U wel, Mevrouw Bloom. Fijn dat domme schelden hier niet wordt aanvaard.
Hanneke Gelderblom-Lankhout:
ik lees de vrijdagavond altijd maar heb volgens mij nog nooit een geschreven reactie gestuurd. Nu wel. De reactie van…
Copyright © 2023 - De Vrijdagavond - Alle rechten voorbehouden | Logo-ontwerp: Françoise Nick
