Wordt Trump gesteund vanwege zijn pro-Israëlbeleid? Of zijn de Amerikaanse joden nog in overgrote meerderheid Democraat? De allereerste joden kwamen ten tijde van Peter Stuyvesant naar Amerika. Ze stichtten in 1654 een dochtergemeenschap van de Portugese gemeenschap in Amsterdam. Dat werd de ‘moedergemeenschap’ van de grootste joodse gemeenschap in de wereld – tegenwoordig net zo groot als in Israël. Historicus Wallet geeft een fascinerend overzicht van de emigratiegolven die nu het palet vormen van Joods … [Lees verder]
Op 4 maart 2025 publiceerde De Volkskrant een bijdrage van vijf PvdA’ers: Tjeerd Ritmeester, Keren Hirsch, Hanna Luden, Carolien Diepeveen en Louis Plas. In die bijdrage klonk stevige kritiek op de rol die de PvdA-GL fractie nu speelt bij het Israël Palestina conflict. De inzending ervan was onder het motto: De Blinde Vlek van GroenLinks – PvdA. VK maakte hiervan: “ook energie steken in het erkennen van Israëlische slachtoffers.” Geen bezwaar hadden de schrijvers tegen … [Lees verder]
Rachel Shabi’s nieuwste boek Off-White: The Truth About Anti-Semitism leek precies op het juiste moment uit te komen. Eind vorig jaar lag het in de winkels, na tumultueuze maanden voor Joden waarin het aantal antisemitische incidenten fors toenam. In al het vingerwijzen van burgers en politici bleek iedereen plots expert te zijn in het opsporen en aanwijzen van antisemitisme. Althans, op het eerste gezicht, want overeenstemming over wie of wat antisemitische is, was vaak ver … [Lees verder]
Deze week vroeg een van mijn dochters: “Waarom staat er ‘Baroech Hasjeem’ op een bensjboekje?” Zij bedoelde uiteraard het welbekende gele boekje, samengesteld door mijn grootvader, rabbijn Ies Vorst. Eerlijk gezegd had ik als kind dezelfde vraag. Het is vrij opmerkelijk om op een bensjboekje in grote letters ‘Baroech Hasjeem’ te drukken. Pas na het overlijden van mijn grootvader ontdekte ik de diepere betekenis ervan. In een In Memoriam schreef rabbijn Raphael Evers dat het … [Lees verder]
We hebben opnieuw laten tellen en komen uit op 35.000 Joden in Nederland of als we een ruimere definitie hanteren 65.000. En dan nog een paar duizend couchsurfende Israelische neefjes en nichtjes, maar die tellen niet mee. Dat zijn de conclusies van het Engelse JPR Institute for Jewish Policy Research die in opdracht van Joods Maatschappelijk Werk (JMW) nieuw demografisch onderzoek deed. Daar waar in de meeste Europese landen het aantal Joden afneemt, zien de … [Lees verder]
Les yeux rencontrés au coin d’un bazarA quoi rêvaient-ils ces grands yeux bizarres (Ogen ontmoeten elkaar op de hoek van een bazaar; Waar dromen die grote, vreemde ogen over?) Deze regels uit L’inconnue du printemps van de Franse dichter Louis Aragon werden op muziek gezet door pianiste en componiste Marjo Tal. Marjo Tal (Den Haag 1915, Jeruzalem 2006) maakte als een van de eerste Nederlandse componistes furore in Parijs. Tal studeerde op jonge leeftijd compositie … [Lees verder]
Wordt Trump gesteund vanwege zijn pro-Israëlbeleid? Of zijn de Amerikaanse joden nog in overgrote meerderheid Democraat? De allereerste joden kwamen ten tijde van Peter Stuyvesant naar Amerika. Ze stichtten in 1654 een dochtergemeenschap van de Portugese gemeenschap in Amsterdam. Dat werd de ‘moedergemeenschap’ van de grootste joodse gemeenschap in de wereld – tegenwoordig net zo groot als in Israël. Historicus Wallet geeft een fascinerend overzicht van de emigratiegolven die nu het palet vormen van Joods … [Lees verder]
Schilder, fotograaf en cineast Mark Kolthoff (Amsterdam 1901, Laren 1993), zoon van de Hoogeveens-joodse procuratiehouder van De Bijenkorf, woonde tot de oorlog in de De Lairessestraat. Kolthoff studeerde vanaf 1924 aan de Rijksakademie en bracht in 1926 een bezoek aan Mondriaan in Parijs. In 1929 studeerde hij af en trouwde hij met Hetty Wolf, de zuster van fotograaf en filmmaker Hans Wolf. Met haar werd hij lid van de CPH, de Vereeniging Voor Volks Cultuur … [Lees verder]
De puberzonen van filmmaker Simonka de Jong genieten zichtbaar van computerspelletjes waarbij de spelers met veel plezier dood en verderf zaaien. Terwijl de jongens zeggen: ‘hoe realistischer, hoe beter,’ gruwt De Jong, kleindochter van historicus Loe de Jong, van dit soort vermaak. Zij wordt er misselijk van. Als kind al kon zij niet omgaan met dood en geweld. Nare beelden die ze overdag ziet komen terug in haar slaap. Niet zo raar als je ene grootvader … [Lees verder]
Diversiteit in het jodendom Dacht u dat de Sefardische joden die naar Amsterdam kwamen ladino spraken? Ladino is de Judeo-Spaanse taal van het Iberisch schiereiland, een mix van Spaans, Portugees en Hebreeuws. Welnee, de Spaanse en Portugese joden die rond 1600 naar Amsterdam migreerden, spraken louter hun landstaal, meestal Portugees. Zij kwamen ruim honderd jaar na de Inquisitie naar het Noorden, een eeuw nadat de joden in 1492 verboden werd om te wonen in het … [Lees verder]
Wat bezielde Benjamin Netanyahu deze week een als terrorist gebrandmerkte minister een privé-legertje te geven? Zo’n door de staat gefinancierde en bewapende militie in handen van Itamar Ben Gvir, de minister van nationale veiligheid, is spelen met vuur. Netanyahu betaalde deze onverantwoordelijke prijs om de oncontroleerbare minister binnen zijn coalitie te houden. Hij boog voor de chantage van Ben Gvir. Deze knieval bewijst dat Netanyahu in paniek is en de controle over zijn coalitie aan … [Lees verder]
We beginnen wat somber, maar geef niet op, we eindigen in majeur. Met een prijsvraag waarmee u een mooi boek kunt winnen. “Wat Etty nu precies verstond onder dat Massenschicksal, de Joodse lotsbestemming, waartegen actief verzet zinloos was, daar komt Koelemeijer natuurlijk ook niet uit,” zo concludeert recensent Kees Kok die de biografie bespreekt van Judith Koelemeijer over Etty Hillesum. De dagboekschrijfster verwijst naar het belangrijke Joodse principe: Kol Jisrael arawiem zè la zè, heel … [Lees verder]
Geboren en getogen in Nederland, was Poerim vooral een vrolijke drukke dag met bijbehorende feest. Kort maar krachtig. Soms kon ik de dag erna nog nagenieten van wat overgebleven Hamansoren, maar dat was het dan wel. Groter kan het contrast met het vieren van Poerim in Israël haast niet zijn. Als inwoner van Jeruzalem vieren we Poerim een dag later dan de rest van Israël, het zogeheten Poerim Sjoesjan ingevolge de oorlog die in de … [Lees verder]
In de groente- en fruitwinkel waar ik voor 7 oktober inkopen deed staat nu een geblondeerde vrouw achter de toonbank. ‘Waar is mijn Arabier, die aardige kerel,’ vroeg ik haar. ‘Dit komt niet meer. Mag niet. Hij woont in een dorp op de westelijke oever van de Jordaan. Daarom mag hij Israël niet meer binnenkomen. En dus is dit nu mijn winkel.’ Ik ben nu een paar dagen in Israël in de heksenketel van emoties, … [Lees verder]
De zwendelaar beheerst het nieuws, nu ook in Nederland. Sinds een grote Noorse krant in 2019 over hem begon te schrijven is het niet meer opgehouden: de lawine van nieuws in de media over Shimon Hayut alias Simon Leviev alias… Nu uitgemond in een Netflix hit. Hij zou verwijderd zijn van Tinder. Hij verklaart zijn Instagram-account te verwijderen om later met zijn Versie van Het Verhaal te komen… Much ado about nothing? Nee, als jonge … [Lees verder]
johan Vanwijnsberghe:
Gd is beter🤝🤝. 🤝
johan Vanwijnsberghe:
HD en de natuur schiepen ons zoals we zijn, blijf eraf
Barend Elburg:
Kleine verbetering over rabbijn Izak van Gelder. zijn geboortejaar was 1872 en niet 1902. Ik heb een paar van zijn…
Levy Katzman:
Leuke Poerim Toire
Ilan Roos:
Is er al een mohel-opleiding tot vrouwenbesnijder. Aanbod creëert vraag…
Copyright © 2023 - De Vrijdagavond - Alle rechten voorbehouden | Logo-ontwerp: Françoise Nick
