7 september 2024
  • Nieuws

    Thuis in Bodybags

    Hersh Is Home. En zo is het, thuis zijn ze, alle zes.  Thuis, dat wil zeggen de aarde van het land waar ze geboren zijn, waar ze leefden, waar ze werkten en dansten en zongen en lachten. De aarde waarin ze nu mogen rusten, hun thuis in eeuwigheid. Dit zijn hun namen: ... [Lees verder]
  • Geschiedenis

    Oh Waterlooplein

    In het jaar 1870 kwam de moderniteit naar Amsterdam in de vorm van paardentrams die door de smalle straatjes van de stad denderen.  Een primeur, zo op rails met paardenkracht. Niet iedereen was blij met het veranderende straatbeeld. Een van de straten die door de paardentram werd doorkruist was de ... [Lees verder]
  • Opinie

    Van droom tot staat: Ik ben met Zionisme opgevoed

    Mark Rutte is twee weken ouder dan ik. Acht dagen voor 7 oktober zag Rutte de film Golda over Golda Meir, de Israelische politica en minister-president ten tijde van de Jom Kipoeroorlog in oktober 1973. Mark en ik waren 6,5 jaar oud (op die leeftijd telt ieder half jaar nog) ... [Lees verder]
  • Midden-Oosten

    Eerste herfstboden

    Ochtenddauw op auto’s, mistflarden soms en een zon die zich ontworstelt aan nevelen. Het is nog maar 4 augustus. In Jeruzalem begint de herfst al in augustus. Dit lijkt een bizarre uitspraak, maar hij spoort met wat ik zie, de eerste herfstboden.  Rimon De zonsopgang is een heel uur later dan ... [Lees verder]

Opinie

Van droom tot staat: Ik ben met Zionisme opgevoed

Opinie

Mark Rutte is twee weken ouder dan ik. Acht dagen voor 7 oktober zag Rutte de film Golda over Golda Meir, de Israelische politica en minister-president ten tijde van de Jom Kipoeroorlog in oktober 1973. Mark en ik waren 6,5 jaar oud (op die leeftijd telt ieder half jaar nog) toen Israël werd verrast door de legers van Egypte en Syrië.  Ik ben met Zionisme opgevoed. We kregen Zionistische geschiedenis uit Van droom tot staat … [Lees verder]

Tv-documentaire: bijna alle omroepen dongen naar de gunst van de Duitse bezetter

Kijk- en Luistertips

Al op jonge leeftijd was het me duidelijk dat het tijdens de oorlog niet pluis was bij de Nederlandse omroepen.  Dat zit zo. Mijn vaders eerste baan, we spreken over begin jaren vijftig, was die van technisch inkoper bij de Nederlandse Radio Unie, een van de voorlopers van de NOS. Regelmatig verhaalde hij het feit dat er bij de zenders nog allerlei figuren werkten die tijdens de donkere jaren hun medewerking verleenden aan de in … [Lees verder]

Het verraad van Hilversum: De radio draait door, zonder joden nog voor de bezetter het eist

Geschiedenis

De omroepen censureerden zichzelf voordat de bezetting een feit was met richtlijnen zoals ‘Je mag wel zeggen dat joden naar Nederland vluchten, niet dat ze worden vervolgd. Duitsland was immers een bevriende natie’.* Erger: de omroepen, met name de AVRO en KRO, ontsloegen hun joodse medewerkers voordat de Duitsers ons land hadden bezet en voordat de bezetter er op aandrong. Dit ‘enthousiasme’ om van joden af te komen zo kort voor en tijdens het eerste … [Lees verder]

Harris Walzt naar het Witte Huis (toen Shapiro zijn nek brak over Gaza) 

Opinie

Zullen er na 5 november mezoezot aan de deuren van het Witte Huis worden bevestigd?  Als het aan Doug Emhoff, de Joodse echtgenoot van Kamala Harris, ligt wel als zijn vrouw de presidentsverkiezingen wint en Donald Trump irrelevant maakt.  Het zit ex-president Trump niet lekker dat hij om het Witte Huis te heroveren moet opnemen tegen een vrouw die zichzelf zwart noemt en bovendien getrouwd is met een Jood. Trump is kennelijk zo bang voor … [Lees verder]

Religieus conflict niet politiek 

Opinie

Salomon Bouman schrijft over Netanyahu in De Vrijdagavond in het artikel Netanyahu heeft gesproken, maar niet gewonnen onder het kopje ‘Iran als boeman’: “Eloquent zoals hij (lees: Netanyahu) is, deed hij een poging Iran als de boosaardige terroristische staat af te schilderen waar tegen Israël in de voorhoede samen met de VS moet vechten om ‘te winnen’.” Bouman vervolgt: “Iran was en is, zo luidt de Israëlische boodschap, de moeder van al het kwaad en … [Lees verder]

Nieuws

Nieuws

Thuis in Bodybags

Hersh Is Home. En zo is het, thuis zijn ze, alle zes.  Thuis, dat wil zeggen de aarde van het land waar ze geboren zijn, waar ze leefden, waar ze werkten en dansten en zongen en lachten. De aarde waarin ze nu mogen rusten, hun thuis in eeuwigheid. Dit zijn hun namen: Carmel 40 jaar, Eden 24 jaar, Alexander 32 jaar, Almog 27 jaar, Ori 25 jaar en Hersh 23 jaar. Hun dode en verminkte lichamen werden … [Lees verder]

Nieuws

Michael Ignatieff over academische vrijheid: We moeten in gesprek blijven

“We moeten de banden met Israël niet verbreken; op Israëlische universiteiten is een grote academische vrijheid; academici en studenten zijn juist actief tegen de regering. We moeten die banden juist versterken, ook met de Palestijnse universiteiten die er nog zijn. Wij moeten in gesprek blijven.” De Canadese historicus en schrijver Michael Ignatieff (Toronto, 1947), tevens oud-politicus en voormalig universiteitsbestuurder, gaf onlangs een gepassioneerde keynote speech over de toenemende druk op academische vrijheid wereldwijd tijdens een … [Lees verder]

Midden-Oosten

Eerste herfstboden

Ochtenddauw op auto’s, mistflarden soms en een zon die zich ontworstelt aan nevelen. Het is nog maar 4 augustus. In Jeruzalem begint de herfst al in augustus. Dit lijkt een bizarre uitspraak, maar hij spoort met wat ik zie, de eerste herfstboden.  Rimon De zonsopgang is een heel uur later dan op de langste dag, steeds verder kruipend naar zes uur en daar voorbij, eind augustus. Tijdens onze ochtendwandeling zien mijn hond Mini en ik opeens … [Lees verder]

Kunst & Cultuur

Oh Waterlooplein

Geschiedenis

In het jaar 1870 kwam de moderniteit naar Amsterdam in de vorm van paardentrams die door de smalle straatjes van de stad denderen.  Een primeur, zo op rails met paardenkracht. Niet iedereen was blij met het veranderende straatbeeld. Een van de straten die door de paardentram werd doorkruist was de Jodenbreestraat. Een smalle straat, dagelijks uitpuilend met duizenden mensen van de straatmarkt.  Hier zaten Joodse straatverkopers en die moesten niets hebben van de paardentram. Protesten … [Lees verder]

Arm en Rijk in de Joodse Wijk

Geschiedenis

Het begon allemaal met een briefje in de brievenbus. Daarop stond dat de schrijver van de brief een struikelsteen voor zijn grootvader voor de deur op de stoep zou gaan plaatsen. Het feit dat er een Joodse familie in zijn huis heeft gewoond ontketende bij Rob de Spa een onblusbare drang om het Joodse verleden van zijn buurt in kaart te brengen.  Het begon met de familie in zijn huis, maar gaf uiteindelijk een gezicht … [Lees verder]

Tv-documentaire: bijna alle omroepen dongen naar de gunst van de Duitse bezetter

Kijk- en Luistertips

Al op jonge leeftijd was het me duidelijk dat het tijdens de oorlog niet pluis was bij de Nederlandse omroepen.  Dat zit zo. Mijn vaders eerste baan, we spreken over begin jaren vijftig, was die van technisch inkoper bij de Nederlandse Radio Unie, een van de voorlopers van de NOS. Regelmatig verhaalde hij het feit dat er bij de zenders nog allerlei figuren werkten die tijdens de donkere jaren hun medewerking verleenden aan de in … [Lees verder]

Net een winkel waarin je zelf de aspecten van Joods-zijn uitkiest

Kijk- en Luistertips

De Nederlands-Joodse identiteit is niet een monoliet, maar eerder een kunstwerk. Iedereen kan iets anders in een kunstwerk zien of zich ermee identificeren.  De elementen en kleuren zijn als de verschillende aspecten van de Nederlands-Joodse cultuur. Om dit te illustreren gaat Julia van der Krieke in deze aflevering van de podcastserie De Joodse Stad in gesprek met twee Nederlandse Joden die hun Joodse achtergrond op verschillende manieren omarmen.  Actueel Tot nu toe dook Julia van … [Lees verder]

Een Joodse man van Afrikaanse afkomst en Surinaamse Joden in Amsterdam

Kijk- en Luistertips

Bij onderzoek naar het verleden komt van alles boven water, ook de pijnlijke momenten uit de geschiedenis. Voor vele Amsterdammers is het koloniale verleden van de stad zo’n pijnlijk moment. Door het zichtbaar te maken kan men helen van eeuwenoude wonden die nog diep gevoeld worden. Toch komen er ook mooie aspecten boven water, verhalen over inclusiviteit, tolerantie en acceptatie. Wat heeft het koloniale verleden te maken met de Joodse geschiedenis van Amsterdam? In de … [Lees verder]

Divers

‘Ik droom over jou, de liefde,’ Shura Lipovsky en het Jiddisj Vrouwenkoor in de Mozes en Aäronkerk

Muziek

De Joodse Stad sluit haar eerste buurtproject over Vlooienburg en Uilenburg feestelijk af met een concert in de Mozes en Aäronkerk.  ‘De Joodse Stad’ is een samenwerking tussen het Joods Cultureel Kwartier, de gemeente Amsterdam en de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam onder leiding van de hoogleraar Joodse Studies Bart Wallet.  Waarom in de Mozes en Aäronkerk?  In 1891 vierde pater J.J. Burgmeijer van deze kerk zijn vijfentwintigjarig jubileum. Dit jubileum werd … [Lees verder]

Honoring David Grossman – recipient of the Erasmus Prize, 2022

Literatuur

De Erasmusprijs 2022 is toegekend aan de Israëlische schrijver David Grossman (Jeruzalem, 1954). Het thema van de prijs is dit jaar ‘Verbinders in een verdeelde wereld.’ In zijn werk wil Grossman de mens van binnen uit begrijpen, en de ander liefdevol bezien over grenzen van oorlog en geschiedenis heen. Stichting Rainbow and Grossman in 2015 We enjoyed working with David Grossman, back in 2015, when his novel ‘Komt een paard de kroeg binnen’ was just … [Lees verder]

Herinneringen aan Rebecca Baruch als actieve Haboniemer

Nieuws

Ze straalde wijsheid uit door Deborah Juliard De cheder ochel (eetzaal) zat vol. Overal zaten chanichiem en madrichiem* klaar om gevoed te worden. Tafels vol met kinderen waarvan de een nog luidruchtiger was dan de ander. Toen ik om me heen keek, viel mijn oog op een specifieke tafel, waar slechts één persoon zat. Een schattig en vriendelijk meisje, zo op het eerste gezicht. Ze zat rustig om zich heen te kijken. Naast haar bevond … [Lees verder]

Zware taak voor Netanyahu

Midden-Oosten

Is premier Benjamin Netanyahu een zeewering tegen de ultra-rechtse religieus geïnspireerde nationalistische golven die de verkiezingsuitslag hebben opgewekt? Ik hoop het voor Israel en de diaspora dat Netanyahu inderdaad de leider is die ‘Israel van zichzelf kan redden’ en niet toegeeft aan de meest extreme ideeën van zijn potentiële rechtse coalitiegenoten. Jarenlang heb ik hem gevolgd. Ik weet dat hij verbaal ook extreem kan zijn, maar ik weet ook dat hij aanzienlijk bedachtzamer is dan … [Lees verder]

Introspectvol de wereld rond

Nieuws

Waar we vorige week eindigden, op Oerol, daar trekken we deze week weer naartoe. Nu dat oeroude (nou ja, veertig jaar bestaande) festival is afgelopen blikt onze cultuuradviseur Anita Frank terug op enkele heel bijzondere voorstellingen. Zij zag hilarische scène in een stuk van George&Eran waarin een onderwijzer wordt weggehoond wanneer hij in zijn klas wil vertellen over de Tweede Wereldoorlog. De leerlingen weten alles over oorlog, ze hebben het zelf meegemaakt, afkomstig als ze … [Lees verder]

Verschillende auteurs vertellen over het Tora-gedeelte dat deze week wordt gelezen en geven hun eigenzinnige interpretatie

Profeten als ‘Influencers’

In deze parasja zegt God tegen Mosjé dat Hij profeten zal laten opstaan in het joodse volk en dat ze naar deze profeten moeten luisteren. Als ze dat niet doen, zullen ze tot verantwoording worden geroepen. Nu kan natuurlijk iedereen zeggen dat hij een profeet van God is. Daarom schrijft de Tora de doodstraf voor voor mensen die niet echt met God hebben gepraat of die in naam van andere goden profeteerden. Maar hoe kun je weten of iemand een valse profeet is? De Torah is hier erg duidelijk: En als je je zult afvragen: ‘Hoe kunnen wij bepalen of ... [Lees verder]

Blijf op de hoogte

Iedere vrijdagochtend een e-mail met de nieuwste artikelen van De Vrijdagavond in je mailbox ontvangen? Schrijf je hieronder in.

Nieuw op De Vrijdagavond

Uitgelicht

Eerste herfstboden

Ochtenddauw op auto’s, mistflarden soms en een zon die zich ontworstelt aan nevelen. Het is nog maar 4 augustus. In Jeruzalem begint de herfst al in augustus. Dit lijkt een bizarre uitspraak, maar hij spoort met ... [Lees verder]