In deze roerige parasja krijgen Rivka en Jitschak een tweeling: Esav, de eerstgeborene en de jongere zoon Jacob.
Esav groeit op als jager en bewerkt het land. Jacob blijft bij de tent en is meer het spirituele type. Esav verkoopt zijn status van eerstgeborene aan Jacob voor een kom linzensoep. Jacob houdt zijn vader voor de gek om de zegening van de eerstgeborene te krijgen. Esav is zo boos dat hij wraak wil nemen op Jacob. Jacob vlucht naar Canaan, naar het huis van Laban. Esav verlaat ook zijn huis om naar het huis van Ishmael, Avrahams broer, te gaan.
Status en rechten eerstgeborene
Al met al genoeg om over na te denken en te schrijven. Wellicht het interessantste is dat Esav zijn status als eerstgeborene overdraagt aan Jacob in ruil voor een kom linzensoep.
Toen de jongens groter werden, werd Esav een bekwame jager, een man van het buitenleven. Jacob was een zachtaardige man die in het kamp bleef. Toen Jacob eens een stoofpot aan het koken was, kwam Esav uitgehongerd van buiten naar binnen. “En Esav zei tegen Jacob: Geef mij wat van dat rode spul om door te slikken, want ik ben uitgehongerd.”
Jacob zei:
“Verkoop mij eerst je geboorterecht.” Esav: “Ik sta op het punt van de dood, dus wat voor nut heeft mijn geboorterecht voor mij?” Jacob gaf Esav toen brood en linzenstoofpot; en hij at en dronk, en hij stond op en ging weg. Zo verwierp Esav het eerstgeboorterecht.” (Genesis 25:27-34)
Geboorterecht opgeven voor een kom linzenstoofpot?
Waarom zou Esav dat doen? Een eerstgeborene heeft recht op een grotere erfenis na de dood van zijn vader dan de jongere kinderen. De eerstgeborene wordt de leider van het gezin na het overlijden van zijn vader. Waarom dan die status voor een simpele stoofpot opgeven?
Het is duidelijk dat hij meer dan alleen fysiek moe was, waarbij een keertje vroeg naar bed uitkomst biedt. Hij was ook mentaal volledig uitgeput. Hij was zo moe dat niets hem meer kon schelen. Ook niet zijn rechten als eerstgeborene.
Esav was zo moe dat hij niet meer in staat was te handelen vanuit een redenatie wat voor hem in de toekomst beter van pas zou komen, maar hij had alleen maar oog voor zijn eigen korte-termijn behoeftes.
Over eigen grenzen heengaan
En daar is hij menselijk in. Ik heb ook de gewoonte om over mijn eigen grenzen heen te gaan. Het is vreemd dat ik de benzinetank van mijn auto nooit onder de kwart tank laat komen uit angst dat ik ergens zou stranden, maar dat lijkt niet altijd van toepassing te zijn op mijn eigen welzijn.
Ik moet tijdens mijn werk tijd inplannen om even een wandeling buiten te maken of mezelf eraan herinneren mijn telefoon weg te leggen voor ononderbroken tijd met mijn kinderen tijdens de maaltijden.
En zelfs dit stukje ben ik aan het schrijven terwijl ik mijn lunch achter mijn scherm naar binnen aan het werken ben. Ik moet vooral geen boodschappen gaan doen wanneer ik zo leeg ben want dan staan de ongezonde keuzes bij de kassa op mij te wachten. Dan ben ik ook niet meer in staat keuzes voor de lange termijn te maken en kies ik net als Esav voor de korte-termijn oplossing.
Bewust omgaan met onze behoeftes
Parsjat Toldot herinnert ons eraan om ons bewust te zijn van onze behoeftes, zowel fysiek als mentaal, zodat we niet op het punt komen van uitgehongerd zijn. Dat kan betekenen dat je overdag letterlijk kleine tussendoortjes eet om verzadigd te blijven, elke dag kleine pauzes neemt, elke dag naar buiten gaat in de natuur of bewust tijd doorbrengt met je gezin. Wat ons dan ook uitput, het hoeft ons niet te beheersen, noch te controleren. Zolang we een duidelijke reeks waarden en grenzen aangeven en daar ook naar leven, kunnen we niet handelen vanuit een lege, vermoeide plek, maar vanuit een plek waar we genoeg van onszelf houden om te weten wat we nodig hebben en dat ook aan onszelf te geven.
Sjabbat geeft houvast
Sjabbat is een mooie houvast om mij hierin te ondersteunen. Het is voor mij bepaald dat ik niet werk. De tv, telefoon, de laptop, de iPad enzovoort worden opgeborgen en ik kan mij focussen op goede gesprekken, lekker eten, lezen, wandelen en familie.
Alles om mijn lege tank fysiek en spiritueel weer op te laden voor de komende week en niet in de valkuil te trappen van Esav.
Sjabbat Sjalom
Geef als eerste een reactie