Als het om ping-ping gaat, is het niet verstandig van de Turkse semi-dictator Erdogan om een arrestatiebevel uit te vaardigen tegen zijn regionale rivaal premier Netanyahu.
Met nog 35 andere Israeli’s, onder wie de minister van defensie Katz deelt Netanyahu de eer mocht hij zich in Turkije vertonen wegens genocide in Gaza te worden ingerekend.
Waarom ping-ping? Turkije is een geliefd, nabij en goedkoop vakantieoord voor tienduizenden Israeli’s. Omdat in de bazaar in Istanboel geld niet stinkt, zullen de winkeliers daar de kooplustige Israëlische toeristen missen. De in zwaar water gekomen Turkse economie kan best wat dollars uit hun gebruiken. Maar die zullen met zo’n beledigend en bedreigend arrestatiebevel van Netanyahu ongetwijfeld uitwijken naar Griekenland, Cyprus en andere aangename bestemmingen.
Wat zit er achter die plotselinge uithaal van Erdogan naar Netanyahu? Het antwoord is simpel: macht!
De geschiedenis spreekt
Voor de Eerste Wereldoorlog was Turkije de heersende mogendheid in het Midden-Oosten, een positie die het na 1918 verloor aan Groot-Brittannië en Frankrijk. In een klein deel van het teloor gegane Turkse imperium ontstond in 1948 de staat Israël dat zich ontwikkelde tot een regionale mogendheid van betekenis, een concurrent van Turkije.
Israëlische en Turkse belangen botsen in Syrië waar beide landen na de val van dictator Assad invloedssferen proberen af te bakenen. Over Gaza is de rivaliteit tussen Turkije en Israël acuut geworden.
Om via Gaza weer vaste voet in het Midden-Oosten te krijgen staat Turkije er op deel uit te maken van de te formeren internationale troepenmacht die toezicht op het bestand moet houden. Netanyahu wil Turkije buiten de deur houden wegens de nauwe banden van Turkije met Hamas.
Instemming van Trump
Achter de schermen kreeg Turkije de instemming van Trump een belangrijke rol te spelen in de totstandkoming van het huidige bestand.
Netanyahu moet dat knarsetandend aanvaarden. Hij wil geen rol voor Turkije in het Israëlisch-Palestijns geschil. Zeker niet als het gaat om deelname van Turkse militairen in de te formeren internationale troepenmacht die toezicht moet houden op het bestand.
Ik vermoed dat dit meningsverschil de directe aanleiding is om met het arrestatiebevel van Netanyahu op de proppen te komen. Het moet Erdogan duidelijk zijn dat Netanyahu Turkije ‘klein’ wil houden in de context van het Midden-Oosten. Netanyahu verzet zich daarom ook tegen de mogelijke levering van F-35 straaljagers aan Turkije, een wapen dat Israëls superioriteit in het luchtruim in het Midden-Oosten sedert 7 oktober heeft bewezen.
Test voor de betrekkingen tussen Netanyahu en Trump.
Dit is een test voor de onder spanning staande betrekkingen tussen Netanyahu en Trump. ‘America first’ is het uitgangspunt van Trump. Dat betekent in het Midden-Oosten dat Israëls politieke en territoriale ambities ondergeschikt zijn aan Amerikaanse belangen. Trump staat niet toe dat Israël het bestand met Hamas schendt. Hij wil via fase B en C van het bestand en herbouw van Gaza komen tot onderhandelingen over de stichting van een Palestijnse staat.
Trump ziet in Erdogan, tot ergernis van Netanyahu, een bondgenoot voor zijn vredesvisie in het Midden-Oosten. Hij beseft dat Netanyahu alles uit de kast zal halen om de weg naar Palestijnse onafhankelijkheid te blokkeren.
Over de Palestijnse kwestie wordt de rivaliteit tussen Israël en Turkije grimmiger met Trump die warmer is met Erdogan dan met Netanyahu.
cover illustratie Françoise Nick
Geef als eerste een reactie