Als de voorspellingen van de profeten uitkomen

Salomon Bouman, illustratie Françoise Nick

Het is de wereldpers ontgaan, maar op 7 juli is Yitschak Yifat op 81-jarige leeftijd overleden. 

Niemand zou ooit van deze parachutist hebben gehoord ware het niet dat David Rubinger (de fotograaf van Time) hem en twee andere soldaten op 7 juni bij de Klaagmuur fotografeerde. 

Daar stonden ze. Helmen op, zware baarden, dikke zwarte snorren. Ze keken het hoofd schuin gebogen naar de zojuist door hen veroverde Klaagmuur op het Jordaanse Legion. Ze voelden op dat historische moment een onbreekbare band met de onzichtbare Tempel.

Het is de meest iconische foto uit Israël. Als je er nu naar kijkt – hij hangt in mijn werkkamer – voel je de historische spanning van dat moment. Alsof de drie soldaten door de geschiedenis keken en in Joden tweeduizend jaar geleden zagen bidden in de Tempel. 

beeld: bron The Times of Israel

Alsof tweeduizend jaar diaspora in deze zichtbare en voelbare emotie werd weggegumd en deze drie soldaten op dat mystieke moment thuis kwamen, het Israël van de Tenach.

‘Ik ben niet religieus’ zei Yitschak Yifat toen hem werd gevraagd zijn gevoelens op dat moment in woorden uit te drukken. ‘Ik voelde wat. Ik weet niet wat.’

Hereniging met het verleden 

Ik was bij de Klaagmuur op de dag dat die foto werd genomen. Ik deel de woorden van deze soldaat. Ik zag bij de Klaagmuur soldaten huilen, bidden ook met de talliet om. Ik voelde dat die fysieke hereniging met het verleden een bijzonder moment is in de Joodse geschiedenis. 

Je bereikte de Klaagmuur door een smalle steeg. Plotseling stond je voor een stuk Klaagmuur aan je linkerkant terwijl misschien niet meer dan twintig meter er vandaan huizen stonden van de grote Islamitische Mograbi buurt. 

Toen ik in september 1967 naar Jeruzalem terugkeerde, schrok ik. Israël had de volledige Mograbi buurt platgegooid. Aan de voeten van de Klaagmuur lag nu een grote plaza, een plein waar soldaten trouw zweren aan de staat Israël, waar Joodse mannen links binnen, gescheiden van vrouwen die rechts zich tot G’d wenden.

Op die Plaza vierde Israël de glorieuze overwinning in zes dagen op de legers van Egypte, Syrië en Jordanië.

Mughrabi Quarter tussen 1898 en 1946, bron Wikimedia commons

Ik wist dat er in die dagen een nieuw hoofdstuk in de Israelische geschiedenis werd geschreven. Van die overwinning ging een diepe, emotionele, ja messiaanse kracht uit. Verlossing van de angst die bestond voor het uitbreken van de Zesdaagse-oorlog in juni 1967.

Religieuze extase

Ik moest denken aan het interview dat ik had met de populaire legerrabbijn Shlomo Goren in Jeruzalem, toen bij de Klaagmuur. Hij was in religieuze extase. Hij had het gevoel te zweven, hij zag diamanten schitteren in de Klaagmuur. Hij blies er op de ramshoorn zodat iedere Jood de bevrijding van Jeruzalem kon horen.

“Wij zagen dat de voorspellingen van de profeten uitkomen. Ik had messiaanse gevoelens. Ik vloog. De hemel bliksemde. Het schijnsel van de bliksem was ongelofelijk sterk. Ik werd erdoor verblind. Licht zoals wij bidden, iedere dag zal licht over Zion schijnen. Het was een soort licht dat ik niet eerder heb gezien. Iedere steen in de klaagmuur zag eruit als een diamant.” 

Misschien was het een illusie, maar ik zag het wel: Israëls zege werd als een wonder ervaren. Terugkeer na tweeduizend jaar naar de Klaagmuur markeert het begin van een zionistische ontwaking in de diaspora en zette de Joodse staat op het spoor van het eeuwige bezit van het nooit opgegeven Beloofde land, Eretz-Israël, het land van Israël.

Belofte werd eindeloze oorlog

‘Volgend jaar in Jeruzalem.’ Die in gebeden verzonken belofte is in juni 1967 in vervulling gegaan. Die belofte heeft zijn religieuze betekenis verloochend en heeft de vorm aangenomen van een eindeloos lijkende Israëlisch-Palestijnse oorlog om het ‘Beloofde land.’


cover illustratie Françoise Nick

Over Salomon Bouman 181 Artikelen
Salomon Bouman studeerde internationale betrekkingen aan Science Po in Parijs en aan de Johns Hopkins University in Baltimore, VS. Hij heeft lang in Israël gewoond en werkte daar 37 jaar als correspondent, onder andere voor NRC-Handelsblad. Zijn zoon en dochter en zijn kleinkinderen wonen nog steeds in Israël. Tegenwoordig schrijft hij columns en boeken. Van zijn hand verschenen Israël tussen hoop en vrees (Amsterdam University Press) en Ontmoeting en misverstand (Amphora Books).

Geef als eerste een reactie

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*