Hamas was bereid voor propagandawinst de Palestijnse bevolking in Gaza te offeren

Salomon Bouman, illustratie Françoise Nick

Het Hamas leiderschap heeft zo lang zo diep onder de grond gezeten dat het geen zicht had op de realiteit. Voor mij is het duidelijk dat Hamas de moorddadige verrassingsoorlog op 7 oktober in het zuiden van Israël heeft verloren. 

Of de leiders nu in Qatar zitten of ondergronds in Gaza, ze moesten toch beseffen dat een pogrom op Israëlische bodem een ongekend heftige Israëlische militaire reactie zou uitlokken.

Diep onder de grond of elders zullen de Hamasleiders toch niet hebben bedacht dat ze Israël konden verslaan, laat staan vernietigen. Wat was dan het doel van die moordpartij? 

Palestijnse kwestie op de wereldkaart

Ja, de Hamasleiders in Qatar zeiden tegenover de New York Times dat ze de oorlog aan Israël verklaarden om de Palestijnse kwestie op de wereldkaart te zetten. Voor het innen van die propaganda winst was en is het Hamas-leiderschap bereid de Palestijnse bevolking in Gaza te offeren. Hamas heeft op 7 oktober de Palestijnse bevolking gegijzeld, blootgesteld aan een machtige Israëlische militaire invasie. Het lijden van de Palestijnen als gevolg van het Israëlische besluit Hamas te vernietigen – overigens een onhaalbaar doel – is genoegzaam via hartverscheurende tv-beelden uit Gaza bekend. 

De tv-oorlog heeft Israëls imago wereldwijd geschaad. Dat is de schijnwinst die de Hamasleiders kunnen opstrijken. Meer niet.

Afgezien van imponerende pro-Hamas demonstraties in Londen, Parijs, Istanboel en ook in Amsterdam heeft Hamas geen tastbare steun gekregen uit de Arabische wereld en zelfs niet vanuit de EU. 

Wel woorden, geen daden 

Zelfs Iran heeft Hezbollah niet aangemoedigd een tweede noordelijk front tegen Israël op grote schaal te openen. Het is tot nu toe bij vrij ernstige incidenten langs de noordelijke grens met Libanon gebleven. Nasrallah, de leider van Hezbollah, heeft in twee toespraken duidelijk gemaakt het Libanese belang te laten prevaleren boven dat van Hamas. Indirect weigerde hij ook een pion te zijn in de ideologische confrontatie tussen Shi’a Iran en de Sunni-Arabische wereld.  Ongetwijfeld hebben ernstige Israëlische waarschuwingen aan het adres van Hezbollah en de aanwezigheid van twee Amerikaanse vliegdekschepen in de Middellandse zee een rol gespeeld in de betrekkelijke afzijdigheid van Hezbollah in de oorlog tussen Israël en Hamas. Ik vraag me af of de Hamas overval op het zuiden van Israël niet alleen Jeruzalem heeft verrast maar ook Hezbollah en misschien zelfs Iran dat in Hamas en Hezbollah meende twee sterke spelers te hebben in de machtsstrijd in het Midden-Oosten tussen de Sjiitische (Iran) en Soeni-Arabische wereld (Saoedi-Arabië en andere Golfstaten).

Israëls verwoestende oorlog tegen Hamas heeft de machtsverhoudingen in het Midden-Oosten door elkaar geschud.

De paradox is dat Israël er sterker uitkomt.

Dat de Palestijnse kwestie op de wereldkaart is gekomen is ongetwijfeld een propagandasucces voor Hamas. Maar wat levert dat op voor deze fundamentalistische islamitische organisatie die het bestaansrecht van Israël ontkent?

Joe Biden pleit voor vredesproces

Ja, de Amerikaanse president Joe Biden heeft tijdens deze oorlog verschillende malen gezegd dat als de rook optrekt er een vredesproces op gang moet komen dat zal moeten lijden tot de Tweestatenoplossing, dat wil zeggen een Palestijnse staat op de Westelijke Jordaanoever verbonden met Gaza. 

Het is een idee dat in Westerse hoofdsteden, ook in Nederland, hartelijk wordt onderschreven. Ik ben er ook voor, maar weet dat er voor zo’n uitweg uit dit voortdurende conflict nu geen Israëlische partner is. Na de moordpartij door Hamas in het zuiden van Israël, de gijzeling van 240 mensen en de oorlog is er voor een Palestijnse staat naast Israël geen aangrijpingspunt in de Israëlische politiek. Nu niet.  

Verzekerd van veiligheid

Misschien over enkele jaren als de Israëlische bevolking verzekerd is van veiligheid en het ultranationalistische religieuze instinct door de ratio wordt achterhaald.

Veel hangt af van de vraag of en hoe het Israëlische politieke landschap onder invloed van diepgaand zelfonderzoek zal veranderen als de oorlog voorbij is. 

Waarom legde Netanyahu waarschuwingen naast zich neer?

Waarom legde Netanyahu waarschuwingen van de hoofden van de veiligheidsdiensten en het leger naast zich neer dat de ‘juridisch coup’ Israël dusdanig verdeeld had dat het een makkelijke prooi leek voor Hamas?

Waarom werden twee bataljons uit het zuiden van Israël naar de Westelijke Jordaanoever overgeplaatst om kolonisten te beschermen die een soeka hadden opgezet in een Palestijns stadje?

Het duurde veertien uur voordat Israëlische troepen de strijd konden aangaan tegen Hamasterroristen die in feite het onbeveiligde Zuid-Israël hadden veroverd.

Annexatie politiek

Waarom ging Netanyahu ervan uit dat Israël de strook Gaza, en dus Hamas, in bedwang had zodat Itamar Ben-Gvir en Bezalel Smotrich hun annexatie politiek konden uitvoeren onder de dekmantel van de premier?

Netanyahu weigert tot nu toe verantwoordelijkheid te nemen voor gemaakte blunders. De minister van Defensie Galant en de hoofden van de Mossad en Shin-Beth hebben dat wel gedaan.

Netanyahu ‘Ga naar huis’

Nu al worden op de radio en tv liedjes gezongen met als tekst ‘Netanyahu leeg habits’ (Ga naar huis). Na de oorlog komt er een politieke explosie in het Joodse land.


cover illustratie Françoise Nick

Over Salomon Bouman 181 Artikelen
Salomon Bouman studeerde internationale betrekkingen aan Science Po in Parijs en aan de Johns Hopkins University in Baltimore, VS. Hij heeft lang in Israël gewoond en werkte daar 37 jaar als correspondent, onder andere voor NRC-Handelsblad. Zijn zoon en dochter en zijn kleinkinderen wonen nog steeds in Israël. Tegenwoordig schrijft hij columns en boeken. Van zijn hand verschenen Israël tussen hoop en vrees (Amsterdam University Press) en Ontmoeting en misverstand (Amphora Books).

1 Comment

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*