Tisja be aw… actueel?

In het midden van de zomer een hele dag vasten?

In het midden van de zomer een hele dag  jezelf niet wassen?

In het midden van de zomer een hele dag niet zomaar naar buiten gaan?

Dat lijkt allemaal a far from my bed show voor veel mensen onder ons. Het staat nog verder af van de vakantieplannen van velen. Die de eerste zondag van augustus vakantie vieren op het strand of ergens in de bergen op 1500 meter hoogte, of wellicht voor sommigen onder ons in een villa uitkijkend over zee.

Maar mag ik u meenemen?

Ik neem u mee naar de talmoed die in traktaat Joma 9b zegt dat de tempel is verwoest door haat van de ene mens naar de ander, haat zonder dat daar enige reden voor was. Mag ik u er op wijzen dat diezelfde talmoed in traktaat Baba Metsia 30b zegt dat Jeroesjalajim is verwoest door het feit dat in plaats van tot een vergelijk te komen met elkaar, mensen naar de rechtbank gingen om daar op het scherpst van de snede hun gelijk te halen. En mag ik u tenslotte uitnodigen om in diezelfde talmoed, maar dan in traktaat Sjabbat folio 119b, te kijken waar de talmoed ons aanreikt dat Jeroesjalajim is verwoest omdat er geen schaamte meer was, of omdat de mensen elkaar niet meer wezen op elkaars fouten. Iedereen ging blijkbaar maar zijn gang.

Bij het lezen van die teksten dacht ik, ‘in wat voor wereld zijn wij anno 2022 ofwel 5782’? Wij zijn in een wereld waar men elkaar niet kan en wil zien, waar men bij het minste geringste op de meest onplezierige manieren zijn gelijk probeert te halen. En in een wereld waar alles moet kunnen.

Kijk om ons heen. We zien een Rusland dat zomaar een ander land verwoest, een China dat hongerig kijkt naar Taiwan, een USA waar geen dag voorbij gaat zonder dat iemand ergens een aantal mensen overhoop schiet. En dichterbij huis de boer die vreest te worden weggesaneerd.

Dramatisch was de ervaring van een familielid van mij. Na een zorgeloos weekend bij ons thuis, zat hij met zijn vrouw en dochtertje in de trein naar Antwerpen. Daar moest hij een tirade aanhoren van een man die het slecht had gemun op dit jonge joodse gezin. Hij dreigde en dreigde en tenslotte dreigde hij mijn familielid en zijn vrouw en dochter te vermoorden. Dat kan allemaal maar.

Dan komt inderdaad die dag waarop we niet eten en drinken, onszelf niet wassen en ook niet zomaar naar buiten gaan. Die dag waarop wij die or lagoyim, een licht voor de volkeren moeten zijn, introspectie moeten hebben. Een dag waarop wij in sjoel op de grond nadenken over het gebrek aan liefde, aan betrokkenheid en aan vriendschap dat er is. Misschien als we dat niet niet doen, als we dat niet in een half lege sjoel maar in een volle sjoel doen, vroom en vrij, jong en oud dat er dan een boodschap vanuit gaat: Waarom doen ze dat? 

Dat de wereld beseft dat hetzelfde euvel van tweeduizend jaar geleden er nog steeds is. Misschien dat er dan een aantal mensen wakker worden, mensen in posities met macht. Maar dat ook de gehele mensheid wakker wordt en zegt jullie hebben gelijk enough is enough. Misschien zien we dan in de verte dat ezeltje, de Mesjiach,* naderbij komen. 

*’En Mozes nam zijn vrouw en kinderen, zette hen op de ezel, en keerde terug naar het land Egypte’ (Zecharja 9.9)

cover: Tempel in Jeruzalem in vuur en vlam, beeld van Chabad