Bij mijn zoektocht in archieven naar puzzelstukjes over het leven van Han Hollander kwam ik veel interessante omroepzaken tegen.
Mijn onderzoek resulteerde vorig jaar in mijn boek: Han Hollander, de eerste radiostem van het Nederlandse voetbal, zie hieronder.
Die puzzelstukjes waren soms niet of nauwelijks te relateren aan mijn hoofdpersoon, maar ze leverden – oneerbiedig gezegd – interessante en soms aandoenlijke ‘bijproducten’ op.
De echte onderzoeker werkt, denk ik, heel efficiënt en laat zich niet afleiden door onnodige bijzaken. Dat kost veel tijd en houdt eindeloos op. Maar soms kon ik er gewoonweg niet aan voorbijgaan. Zoals deze geschiedenis van het AVRO-Kinderkoor onder leiding van Jacob Hamel.
In september 1935 juicht de AVRO-Bode:
A.V.R.O.’s kinderkoor bestaat weldra vijf jaar.
Ja, ik ken dat koor van de naoorlogse radio.
Twee emmertjes water halen, twee emmertjes pompen
Elsje Fiederelsje, zet je klompjes bij het vuur
Jacob Hamel was de oprichter van het kinderkoor.
De Radiobode uit 1935 zet hem in de schijnwerper:
“In 1929 trad Jacob Hamel voor het eerst met ons in contact. Onder toezicht van Antoinette van Dijk (de eerste vrouw op de Nederlandse radio in 1923) gaf hij voor de microfoon enige toelichting over kinderzang in ons land, waarbij door een geïmproviseerd koortje ook gezongen werd.
Het zou echter nog duren tot september 1930 voordat Jacob Hamel en zijn kinderkoor geregelde gasten werden in de omroepstudio. Hiervoor moest een aantal kinderen aanwezig zijn, waarop de leider kon rekenen.
Primitief werd er begonnen. Zo kwam er tenslotte een klein aantal kinderen bijeen die weer vriendjes en vriendinnetjes hebben gevraagd. Ongeveer een vijfentwintig in totaal. Door het luisteren naar de uitzendingen van het Kinderkoor van Hamel duurde het niet lang of tal van kinderen kwamen vragen om ook bij het koortje te mogen worden ingelijfd. De ouders van de kinderen vonden het aardig dat er een kinderkoor van zou komen dat jaarlijks een uitvoering zou geven in het land.”
En zo geschiedde.
De Radiobode besluit het stukje over het aanstaande jubileum van Hamels kinderkoor met een woord van hulde en een hartelijke gelukwens aan het adres van de oprichter.
Ontslagen omdat ze Joods waren
In de eerste oorlogsweken zette AVRO-oprichter en directeur Willem Vogt dirigent Hamel en andere bepalende gezichten van zijn omroep (onder wie Han Hollander, dirigent Albert van Raalte en zangeres Jetty Cantor) van de ene dag op de andere op straat. Omdat ze Joods waren.
Jacob Hamel (Amsterdam, 20-10-1883) en zijn echtgenote Jeannette Hamel-Cohen (Amsterdam, 9-4-1884) werden tegelijk met Han Hollander en diens echtgenote Leentje Hollander-Smeer op 6 juli 1943 uit Westerbork gedeporteerd en op 9 juli 1943 vermoord in de gaskamers van Sobibor.
De naam van Jacob Hamel leefde na de oorlog nog geruime tijd voort in de naam van het kinderkoor. Het heette Kinderkoor Jacob Hamel en stond onder leiding van (‘oom’) Herman Broekhuizen.
Video: Het naoorlogse Kinderkoor Jacob Hamel onder leiding van Herman Broekhuizen, de opvolger van Jacob Hamel
Han Hollander | De eerste radiostem van het Nederlandse voetbal | Govert van Brakel | ISBN 978 94 638 2384 5 | paperback | 352 pagina’s | € 25,00 | Verschijnt 26 september 2024 bij Uitgeverij Balans
Zie over het ontslaan in 1940 van Joodse omroepmedewerkers in De Vrijdagavond:
Alfred Edelstein: Bijna alle omroepen dongen naar de gunst van de bezetter
Bloom: Het verraad van Hilversum, De radio draait door zonder joden, nog voor de bezetter het eist.
cover: Kinderkoor onder leiding van Herman Broekhuizen
Geef als eerste een reactie