Onlangs stuurde mijn oud-klasgenoot Barbara Hainowitz een column door van Thomas Friedman, misschien wel de invloedrijkste journalist/columnist in de wereld.*
Friedman werkt bij de New York Times en is een kenner van de politiek in het Midden-Oosten. Bovendien won hij drie Pulitzer prijzen.
Het is bekend dat hij een directe ingang heeft bij president Biden en dat de president regelmatig proefballonnetjes laat opgaan via Friedman.
Toen ik zijn artikel las was dit ook het eerste wat in mij opkwam: zal dit de pen van Friedman zijn, maar het idee van Biden? Met andere woorden is dit zijn exitstrategie.
Biden, vriend van Israël
Dat triggerde me enorm. Biden heeft laten zien dat hij echt een vriend is van Israël, maar over elf maanden wil hij heel graag herkozen worden als president en een vervelende oorlog kan hij zich niet veroorloven.
Daags na Friedmans column van 22 december komt het plan, dat ‘het Egypteplan’ is gaan heten, naar buiten en dat leek wel heel veel op Friedmans voorstel.
Het artikel begint met kritiek de rol van de VS ‘omdat Netanyahu nutteloos is als premier’:
“It’s time for the U.S. to tell Israel how to declare victory in Gaza and go home, because right now the Israeli prime minister is utterly useless as a leader: He is — unbelievably — prioritizing his own electoral needs over the interests of Israelis, not to mention the interests of Israel’s best friend, President Biden.”
Hoe pijnlijk ook, dit is helaas een terechte analyse die zelfs gedeeld wordt door zijn aanhangers. Netanyahu staat zichzelf en Biden in de weg. Afgelopen weekend is dat duidelijk gemaakt aan Netanyahu in een lang telefoongesprek tussen hem en Biden. Het Egypte/VS plan is hem toen ook verteld, Egypte is de boodschapper omdat ze invloed heeft bij Hamas.
Terugkeer gegijzelden prioriteit?
Het artikel gaat verder met de stelling dat de Israelische bevolking in overgrote meerderheid de terugkeer van de gijzelaars belangrijker vindt dan het verslaan van Hamas:
“First, if I am reading the mood in Israel correctly these days, the overwhelming majority of the country today wants their 120-plus hostages returned — over and above any other war aims. Israel is a small country. Many, many Israelis know someone — or know someone who knows someone — with a loved one taken hostage or killed in Gaza”
Geen herhaling van 7 oktober
Daar gaat hij de fout in. Friedman beweert dat de Israeli gefrustreerd zijn omdat de gijzelaars nog niet terug zijn, dat klopt, maar dat is niet hun grootste frustratie. Ik ben ervan overtuigd dat bij negentig procent van de bevolking de topprioriteit is om Hamas een genadeklap toe te brengen.
Ze willen zekerheid hebben dat er geen herhaling komt van 7 oktober. Ze willen die zekerheid door dat zelf af te dwingen of door keiharde garanties van derden, lees: de VS en/of Egypte.
Dus een terugtrekking ten faveure van alle gijzelaars (inclusief stoffelijke overschotten) zou alleen maar ‘acceptabel’ zijn als het doorgedrukt wordt door de Verenigde Staten. Zie het recente Egypteplan.
Exitstrategie in drie fasen
Dit plan bevat drie stappen waarbij de eerste twee best wel acceptabel voor Israël zijn, namelijk twee weken gevechtspauze en veertig gijzelaars worden geruild voor 120 gevangengenomen terroristen.
Daarna, in fase 2, het uitwisselen van stoffelijke overschotten.
Maar fase 3 wordt bijna onmogelijk: een totale uitruil van gijzelaars en algehele terugtrekking van Israël uit Gaza.
Dan zou een Palestijnse regering worden gevormd (zonder Hamas) met steun van de VS, VAE (Verenigde Arabische Emiraten) en Egypte. Omdat onder controle te houden moet je boots on the ground hebben, om te zorgen dat het geld goed terechtkomt en niet in handen van een nieuwe Hamas. Wie durft zich letterlijk in dit wespennest te steken? Ik denk niemand en dan zal er geen sprake kunnen zijn van een Israëlische terugtrekking.
Al met al de eerste tekenen van serieuze onderhandelingen, maar er moet nog veel gebeuren, een tip van mij: blijf Thomas Friedman volgen.
Internationaal vredeskorps
Het mandaat van het voorgestelde internationale vredeskorps (ik betwijfel of het er komt) kan alleen als ze Hamas blijvend mogen ontwapenen en dat ze niet bij de eerste beste tegenwind wegvluchten. Dus Israël niet in de steek laten bij tegenwind.
Met een hoop andere dingen ben ik het eens, Israël heeft in de vorm van Netanyahu een leider die vleugellam is, en vecht voor zijn leven.
We moeten ermee rekening houden dat we niet tot aan de Amerikaanse verkiezingen kunnen doorgaan.
Het was een heel zwaar weekend – met te veel gewonden en gesneuvelde soldaten, maar we moeten doorgaan met ons militaire doel maar ook aan de exitstrategie werken.
* Thomas Friedman, New York Times 22 december 2023
cover illustratie Talma Joachimsthal
Geef als eerste een reactie