Niet mijn stad meer, wel mijn land

Aan het begin van 2025 een droeve constatering. Amsterdam is niet mijn stad meer. 

Niet vanwege het ‘overtoerisme’, niet vanwege het woningtekort, niet vanwege de ingevoerde maximumsnelheid van 30 km/u, niet vanwege het geplande eroscentrum, niet vanwege vervuiling van de stad. Doch wel vanwege gemis aan elementair respect voor de weinig omvangrijke joodse bevolking, wel het als kop-van-jut dienen voor anti-Joodse en/of anti-Israëlische gevoelens en protesten.

Mijn geschiedenis in Amsterdam gaat volgens de archieven terug tot 1760. Vanaf dat jaar woonden en werkten voorouders in de stad. Waarschijnlijk kwamen zij net als zoveel joodse migranten destijds vanuit Midden- en Oost-Europa. Eerst woonden ze in armoede gepaard met aanzienlijke kindersterfte op het toenmalige Marken of Valkenburg, later in de Nieuwmarktbuurt. Ze werkten als diamantwerkers vele jaren samen met zoveel anderen, waren leden van de ANDB met SDAP-sympathie. 

Ze verhuisden naar het nieuwe deel van de grachten, de Plantagebuurt, de Rivierenbuurt. De Tweede Wereldoorlog had een verwoestend effect. Ik ben niet opgegroeid met tellen van vermoorde familieleden, doch het zijn er zeer velen, waaronder mijn vier grootouders, alle tantes en enige oom. Niettemin heb ik mij geen ‘tweede generatie slachtoffer’ gevoeld. Integendeel, ik heb mij juist vele jaren mede voor hen bestuurlijk ingezet.

Ernstige ontsporingen

Wat zagen wij in 2024 allemaal in Amsterdam gebeuren? Tenminste drie ernstige ontsporingen onder (hoofd)verantwoordelijkheid van de Amsterdamse burgermoeder:

• Op 10 maart bij de opening van het Holocaust Museum;
• Op 7 oktober bij de herdenking door pro-Israël christenen; en
• Op 7/8 november de klopjacht op Israëli en joden.

Tussendoor ging nog van alles mis met de openbare orde bij pro-Palestina protesten op de UvA, demonstreren op de Dam of juist niet op de Dam, het Centraal Station en andere plekken. Er was ook sprake van miljoenenschade. 

Wankelmoedig beleid ten aanzien van demonstreren op de Dam vormt daarbij een hoofdstuk apart: vanaf 7 oktober 2023 werd vrijwel dagelijks op de Dam geprotesteerd door pro-Palestina aanhangers met steeds meer geluidsproductie. Na herhaald protest van omwonenden en de winkeliersvereniging over toenemende hinder werd uiteindelijk door de gemeente aan de bezwaren tegemoetgekomen door vanaf augustus het Beursplein als nieuwe demonstratieplek aan de pro-Palestina aanhangers toe te wijzen. 

Die plaats beviel hen niet en zij verplaatsten zich in eerste instantie naar het Centraal Station. Sinds november zien we opnieuw vrijwel dagelijks pro-Palestina aanhangers demonstreren op de Dam. Welk beleid hanteert de gemeente Amsterdam?

Aan de vooravond van de viering van tachtig jaar bevrijding van Nederland blijkt de politieke steun voor de joodse gemeenschap vooral afkomstig uit Den Haag, van kabinetspartijen en tevens van de koning. De Gemeenteraad van Amsterdam meent zich zelfs vooringenomen te moeten uitspreken over genocide in Gaza.

Mater Dolorosa

De Amsterdamse Nieuwjaarsbijeenkomst bracht geen nieuws, de kritiek op haar beleid pareerde de burgermoeder als Mater Dolorosa met dezelfde boodschap. Een zee van woorden, zalvende taal hebben we helaas vaak van haar gehoord, echter werkelijke daden ontbreken. Intussen is ook een patroon zichtbaar. Bij zwaar weer staan hulptroepen paraat in de vorm van steunbetuigingen van partijgenoten, de fractievoorzitter in de Tweede Kamer en de Utrechtse collega-burgermoeder, terwijl de gemeenteraad in meerderheid pal achter haar (benoemde) geestverwant blijft staan.

Wanneer men als werknemer zoveel ernstige ontsporingen maakt, is er alle reden voor ontslag. Het is tijd dat de burgermoeder zelf haar consequenties trekt en vanwege de vertrouwensbreuk met de joodse gemeenschap haar taak neerlegt. Niet onze burgemeester. Amsterdam verdient beter met het 750-jarig bestaan.

cover: Auschwitz herdenking 28 januari 2024, burgemeester Halsema loopt vooraan, foto Bloom