Na Auschwitz zwijgt mijn vader over zijn Borsalino

80 jaar bevrijding

Bij aankomst in Auschwitz werd de Borsalino van het hoofd van mijn grootvader geslagen. Hij was een geinponem en riep ‘wenn ich meine Borsalino nicht mehr habe, kann mir ganz Auschwitz gestohlen werden.’ 

Mijn grootste wens is ook een Borsalino te hebben. Ik neem me voor hem te kopen zodra ik er een zie in een uitdragerij. Ik weet niet dat ze nog worden gemaakt. De eerste keer in het warenhuis Harrods in Londen val ik van de ene verbazing in de andere. Zo zie ik opeens een afdeling met hoeden en een grote collectie Borsalino’s

Passen. Meteen. Ik wil hem hebben. Totdat ik de prijs zie. Dat kan ik me niet permitteren, een hoed van meer dan vierhonderd gulden.

Als we thuis komen, vertel ik aan mijn vader over de Borsalino’s. Hij zegt niets, ook niet nadat ik hem vertel dat er ook in Amsterdam een winkel is waar ze te koop zijn. 

Een paar jaar later vraagt mijn vader of ik nog wensen heb voor mijn verjaardag. Ik vertel nog maar eens over mijn diep verlangen naar een Borsalino. Inmiddels heb ik bedacht dat ik die hoed van hem wil krijgen. Hij bromt ‘die dingen zijn toch niet te betalen’ en laat het er verder bij zitten. Op mijn verjaardag geeft hij mij een medaillon. Ik zal het nooit dragen. Het is vast duur, maar ik vind het afschuwelijk.

De eerste keer in Florence zie ik opeens een uithangbord met: BORSALINO. De winkel met alleen Borsalino’s heeft iets speciaals voor me. Ik doe amicaal, alsof we oude bekenden zijn. De verkoper begint te flirten. Hij heeft niet in de gaten dat het niet om hem gaat. 

Die ene, met de brede rand

Wij kennen elkaar inmiddels behoorlijk goed; hoed en ik. Hij wil me de collectie, witte Panama’s en damesmodellen, laten zien, maar ik ben alleen geïnteresseerd in die ene, met de brede rand, die zowel door dames als heren gedragen kan worden. Dát was de hoed van mijn grootvader. 

Nogmaals pas ik de hoed die ik nu al in Londen en Amsterdam op mijn hoofd heb gehad en die een replica is van de hoed die mijn opa in Auschwitz van het hoofd werd geslagen. Weer bevangt mij een aanval van zuinigheid of is het toch iets anders? Ik verdien tegenwoordig heel wat meer. 

Terug van vakantie vertel ik mijn vader van mijn hernieuwde poging tot Borsalino. Deze keer ben ik expliciet en zeg: ’Ik wil die hoed graag van jou krijgen pap, we kunnen hem in Amsterdam gaan kopen.’ 

Tot mijn verjaardag wacht ik of het zal gebeuren. Ik kan me niet voorstellen dat mijn vader het echt niet wil of kan. 

Ik doe er ook de volgende vakantie in de buurt van Venetië nog een paar winkels over om tot aankoop over te gaan. Steeds weer laat ik de hoed spijtig achter in de handen van de verkoper, totdat ik me realiseer dat ik niet eerlijk tegen mezelf ben. Ik wil die hoed van mijn vader krijgen, maar hij heeft een groot onvermogen om voor mij die hoed te kopen. Hij kan het niet, het is geen kwestie van geld of moeite. Als ik die hoed wil hebben, zal ik hem zelf moeten kopen. 

Mooi, dan kan mijn vader die doos voor me kopen

In twee minuten tijd koop ik vervolgens de hoed in Padova, in een klein ouderwets winkeltje met een enorme collectie Borsalino’s. Ik weet precies welke maat en kleur en de verkoper is duidelijk verbaasd dat ik er zo’n vaart achter zet. Als bij het afrekenen blijkt dat hij de bijbehorende hoedendoos niet heeft, denk ik tevreden: mooi, dan kan mijn vader die doos voor me kopen.

Steeds weer zegt mijn vader bij het afscheid: ‘Volgende keer moet je me jouw hoed eens laten zien,’ en ik heb het hart niet om hem te vragen naar een hoedendoos voor mijn verjaardag. Misschien ben ik wel bang dat hij ook dat niet zal kunnen.

Hans Feigenbaum geboren op 26-11-1891 in Wenen, vermoord: 30-09-1944 in Auschwitz, 52 jaar oud


Met dierbare herinnering aan Hans Feigenbaum, vermoord in Auschwitz.

Auschwitz-Birkenau, 80 jaar bevrijding Nationale herdenking in Amsterdam

Auschwitz-Birkenau museum in Polen


cover: de hoed van opa Feigenbaum: de Federico Anello Medium Brim

Over Ruth Feigenbaum 3 Artikelen
Ruth Feigenbaum, vrijgevestigd in haar eigen praktijk te Den Haag, is psychoanalytisch psychotherapeut, supervisor en leertherapeut. Zij is gespecialiseerd in trauma in het algemeen en transgenerationele traumatisering in het bijzonder. In 1999 publiceerde zij de roman In April Was Het Gras Op (uitg. Podium 1999) en recent maakte zij een video voor de virtuele herdenking van Mauthausen die online is te vinden: ‘By April the grass was gone.'

1 Comment

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*