Trump heeft een vreedzaam en olierijk Midden-Oosten in het vizier zonder de ‘monsters van Hamas’ 

De Amerikaanse president Donald Trump heeft gelijk met zijn opmerking dat er ‘iets groots in het Midden-Oosten kan gebeuren.’ 

Voor de Amerikaanse president is de vrijlating van de door Hamas nog levende twintig gegijzelde Israeli’s naast het beëindigen van de oorlog het hoogtepunt van zijn vredesinspanning. Voor de familieleden hopelijk het einde van een eindeloze nachtmerrie. 

Trumps visie reikt verder dan het Israëlisch-Palestijns conflict. Hij heeft een vreedzaam, welvarend en olierijk Midden-Oosten in het vizier waar Amerikaanse financiële en oliebelangen zwaar wegen. Met premier Netanyahu heeft Trump gemeen dat er voor de ‘monsters van Hamas’ geen plaats is in Gaza en ook niet in het Midden-Oosten. 

Het is opmerkelijk dat Israël en de Soeni-Arabische landen – en zelfs het verre Indonesië – het vredesplan van Trump openlijk steunen. Een vredesplan waarin geen plaats is voor Hamas. 

Hamas wordt dus niet alleen door Israël, maar ook in een groot deel van de islamitische wereld gezien als een destabiliserende terroristische organisatie. Israëls meedogenloze oorlog tegen deze groepering, na de brute Hamas-moordpartij in Israël op 7 oktober, heeft deze politieke realiteit in de openbaarheid gebracht.

Hamas moet zichzelf opheffen in Gaza

Er schuilt in deze ontwikkeling een contradictie: Hamas wordt in het door Netanyahu aanvaarde plan van Trump uit Gaza verbannen, maar heeft wel de sleutel in handen voor het al dan niet slagen van het beëindigen van de oorlog in Gaza. 

Op het moment van schrijven heeft Hamas in Doha, de hoofdstad van Qatar, het plan officieel ontvangen en in overweging genomen. 

Het wachten is op een reactie van Hamas en daar zit het pijnpunt: Hamas moet zichzelf in Gaza opheffen. Wegens de vredeswens van het Arabische Midden-Oosten staat Hamas onder zware druk van Egypte, Jordanië, Qatar, de Emiraten en natuurlijk de VS om ‘ja’ te zeggen tegen Trumps vredesplan dat als uitgangspunt heeft de beëindiging van oorlog in Gaza. 

Trump vindt het prima dat Israël de vernietigingsoorlog tegen Hamas voortzet als Hamas zich om ideologische redenen ingraaft in een ‘nee’. ‘Dan maak ik de job af’ zei Netanyahu opvallend gretig staand naast Trump in het Witte Huis.

Excuses aan de Emir van Qatar

Netanyahu is niet zonder politieke kleerscheuren uit Washington naar huis teruggekeerd. Niet alleen heeft hij zijn verontschuldigingen aan de Emir van Qatar moeten aanbieden voor de mislukte raketaanval op Hamas-leiders in Doha, maar heeft hij ook ideologische concessies moeten doen die tot een regeringscrisis en zelf vervroegde verkiezingen kunnen leiden. 

Onder druk van Trump heeft hij moeten afzien van annexatie van Gaza en ook van de westelijke oever van de Jordaan, Judea en Samaria. Hoe valt dat te rijmen met Trumps afwijzing van de stichting van een Palestijnse staat waarvoor wereldwijde steun is?  

Terugtrekking in fasen

Het Gazaplan is duidelijker. Israël zal zich in fasen uit Gaza terugtrekken afhankelijk van de instelling van een interim-bestuur van technocraten (kennelijk komt Sigi Kaag daarin), een legering van een internationale vredesmacht totdat een hervormd Palestijns zelfbestuur in Ramallah het bestuur in Gaza kan overnemen. Een proces dat jaren kan duren. Israël houdt volgens het plan een bufferzone langs de grens met Israël. Een veiligheidsmaatregel dus.

De hoop van ideologische tegenstanders van Trump is dat Hamas het plan in de prullenbak gooit en het dus onuitvoerbaar wordt. 

Gezichtsverlies

Dat betekent dat de nog levende en dode gegijzelden niet vrijkomen, de oorlog doorgaat en Trump gezichtsverlies lijdt als vredestichter.

cover: Françoise Nick