Als terechte woede over Israëls oorlogsmisdaden gretig wordt geframed als Jodenhaat is het niet zo gek dat niemand meer weet wat antisemitisme is, laat staan het verschil met antizionisme.
Onze eigen organisaties zoals het CJO en CIDI framen snel kritiek op Israël als antisemitisme, anderzijds merk ik als linkse activist dat mijn Joodse identiteit wordt beschouwd als volledig vervlochten met de Israëlische staat.
Meer dan eens werd ik in de linkse beweging met wantrouwen tegemoet getreden. Vrijwel altijd viel dit wantrouwen terug te brengen tot mijn vermeende relatie met Israël. Als ik zei, dat deze impliciete beschuldiging van dubbele loyaliteit een antisemitische connotatie heeft, werd ik weggehoond. Sommige activisten weigerden botweg dit onder ogen te zien. Of zoals een niet-Joodse activiste me ooit toebeet: “Ik weet veel meer van antisemitisme dan jij, wij werken al decennia aan het onderwerp”!
Dit essay is geschreven binnen het thema ‘Joods en Links’ in de serie Scheuren in de naoorlogse ethiek georganiseerd door het Menasseh ben Israel Instituut. U kunt een paneldiscussie van de auteurs bijwonen op 27 februari 15:00 uur in de Uilenburgersjoel in Amsterdam.
Tegenhouden extreem rechts
Dit soort opmerkingen zorgen ervoor dat veel Joden het gevoel hebben niet langer welkom te zijn in linkse ruimten. In het huidige tijdsgewricht is dat gevaarlijk. De wereldwijde opkomst van extreem rechtse partijen met vaak openlijk antisemitisch gedachtegoed, heeft het er niet veiliger op gemaakt voor Joden. Uiteindelijk zijn het linkse bewegingen die het voornaamste tegenwicht zullen moeten bieden tegen deze opleving van rechts. Omdat Joden van oudsher diep vervlochten zijn met diezelfde bewegingen, is het belangrijk dat er wordt gewerkt aan het herstel van de relatie tussen links en Joods.
Om dit te bereiken zal links de eigen blinde vlek als het gaat om antisemitisme en haar soms halsstarrige weigering om het te benoemen en te bestrijden, onder ogen moeten komen. Ook zal links moeten leren om beter te luisteren naar Joden als zij pogen antisemitisme in eigen linkse kring bespreekbaar te maken.
Volmaakt slachtoffer
Van Joden wordt maar al te vaak verwacht dat we een volmaakt slachtoffer zijn. Voordat wij mogen meepraten moeten we ons eerst uitspreken tegen de misdaden van Israël en dikwijls schuilt hierachter het problematische idee dat wij ‘geleerd’ zouden moeten hebben van de Shoah. Ondertussen wordt de bestrijding van antisemitisme steeds meer een onderwerp van rechts.
Regelmatig worden beschuldigingen van vermeende Jodenhaat ingezet om linkse bewegingen aan te vallen. Als gevolg daarvan ervaren linkse activisten antisemitisme alleen nog maar als een telkens terugkerende beschuldiging aan het eigen adres en keren zij zich af van het bestrijden ervan.
Zijn linkse activisten die het opnemen voor Palestijnen eigenlijk Jodenhaters?
Dat neemt niet weg dat we ook kritisch moeten kijken naar de in linkse cirkels terecht niet onopgemerkt gebleven rol van onze eigen vertegenwoordigers.
Criminaliseren van studenten
Zo deed het CJO (Centraal Joods Overleg) de afgelopen maanden mee aan het criminaliseren van studenten die protesteerden tegen de door Israël gepleegde genocide in Gaza. Demonstraties op de UVA, die zich bij toeval vlakbij de Hollandsche Schouwburg bevonden, werden volstrekt ten onrechte afgeschilderd als antisemitische pogroms en de deelnemers als Hamas sympathisanten die er zelfs op uit zouden zijn de jaarlijkse Holocaust herdenking te verstoren.
Onlangs nog was het ‘s werelds oudste organisatie tegen antisemitisme, de Amerikaanse Anti Defamation League (ADL) die er niet in slaagde om de vrolijke Hitlergroet van Elon Musk te veroordelen. De organisatie die het voornamelijk druk lijkt te hebben met het zwartmaken van linkse activisten en politici, kwam niet verder dan het een ‘ongemakkelijk gebaar’ te noemen.
Het mag duidelijk zijn: als Joden hun plaats in linkse bewegingen willen opeisen, zullen we ook in staat moeten zijn om te kijken naar de rol van onze eigen vertegenwoordigers, die zich maar al te vaak hebben gelieerd aan de rechts-nationalistische bewegingen waar links de natuurlijke tegenhanger van is.
CIDI en Forum voor Democratie
Zo wisten meerdere medewerkers van ons eigen CIDI het in 2019 klaar te spelen om het toen al overduidelijk fascistische Forum voor Democratie van harte aan te bevelen vanwege het Israël standpunt van de partij. Tijdens een door de organisatie georganiseerde verkiezingsavond werd Forum door de CIDI-achterban zelfs tot grootste partij uitgeroepen. Het NIW ging nog een stukje verder en liet het Baudet (die ook toen al regelmatig antisemitische complottheorieën de wereld in slingerde) toe om zich wit te wassen van Jodenhaat in een van slachtofferschap doordrenkt opiniestuk.
Zo hebben veel van onze eigen instituties jarenlang bijgedragen aan het zaaien van verwarring over wat antisemitisme is en wie zich er schuldig aan maakt.
Waar rechts antisemitisme consequent bagatelliseert, wordt terechte woede over Israëls oorlogsmisdaden gretig als Jodenhaat geframed.
Daar komt bij dat organisaties zoals het CIDI maar al te vaak bijdragen aan de alomtegenwoordige onduidelijkheid over antisemitisme door én de belangrijkste monitor van antisemitisme in Nederland te zijn én ondertussen te lobbyen voor de belangen van Israël. In die laatste hoedanigheid slingert de organisatie zelfs regelmatig Israëlische propaganda de wereld in.
Een recent voorbeeld hiervan is de ook door het CIDI verspreide leugen dat Hamas op 7 oktober 2023 veertig baby’s zou hebben onthoofd in kibboets Kfar Aza. Met dit soort bloedsprookjes wakkerden propagandisten het wraakzuchtige enthousiasme voor de aanval op Gaza aan en met succes. Meerdere van mijn Joodse vrienden en kennissen hielpen de mythe van de veertig onthoofde baby’s verspreiden als rechtvaardiging voor de massamoord in Gaza.
Goedpraten genocide
Zo waren het onze eigen instituties die de horror van 7 oktober misbruikten om genocide mee goed te praten. Een cynische strategie waar ook veel linkse Joden voor vielen.
Als linkse bewegingen en Joden weer schouder aan schouder willen staan, moeten beiden aan zelfreflectie doen.
Eerder verschenen in deze serie Scheuren in de naoorlogse ethiek binnen het thema ‘Joods en Links’:
deel 1 Selma Leydesdorff Grimmige confrontaties tussen goed en slecht
deel 2 Daphne Meijer Waarom zouden GroenLinks-PvdA (sommige) Joodse kiezers hun zionistische zin geven?
Scheuren in de naoorlogse ethiek is een samenwerkingsproject tussen het Menasseh ben Israel Instituut en
De Vrijdagavond.
cover: Reclaiming the Ghosts of the Jewish Left uit Spring, a magazine of socialist ideas in action.
Geef als eerste een reactie