Ik geloof in wonderen. Ik zie namelijk elke dag wonderen om mij heen, waar de hand van Hashem in te zien is. Dit kunnen kleine alledaagse wonderen zijn. Is het immers geen wonder dat het de hele dag kan regenen, maar net wanneer ik een boodschap op de fiets moet doen het droog is? Is het geen wonder dat je komt aanrijden bij je bestemming en dat er net een parkeerplekje voor de deur vrij komt? Is het geen wonder elke keer dat er een gezonde nieuwe baby in de wereld wordt geboren? Maar het kunnen ook grote wonderen zijn. Herdenken wij momenteel niet zelfs acht dagen lang het Chanoeka wonder? Het feit dat na de overwinning van Jehoeda Makkabee op de Grieken, het kruikje olie niet alleen een dag, maar zelfs acht dagen brandde?
Wekelijks kleine en grote wonderen
Ook in de Parashot zie ik wekelijks kleine en grote wonderen. Een mooi voorbeeld daarvan is de Parashat van deze week Mikeets. In deze Parashat wordt er besproken hoe Joseph uit de gevangenis wordt gehaald om de dromen van Farao uit te leggen. Farao had twee dromen. Eerst droomde Farao dat hij bij de rivier de Nijl stond. Hij zag zeven mooie, vette koeien uit de Nijl komen. Daarna kwamen er zeven lelijke en magere koeien uit het water. Vervolgens aten die magere koeien de mooie koeien op.
Daarna kreeg Farao een tweede droom. Zeven mooie, rijpe korenaren groeiden uit één halm. Maar toen groeiden er ook nog zeven magere aren uit dezelfde stengel, en de zeven magere aren aten de zeven vette op. Deze dromen zaten de Farao niet lekker, maar niemand in Egypte kon ze verklaren. Totdat ineens een wijnschenker van Farao zich Joseph herinnerde van toen ze samen in de gevangenis zaten en Joseph zijn eigen droom kon verklaren.
Farao had er wel oren naar om Joseph om uitleg te vragen en die werd snel uit de gevangenis gehaald om naar de Farao te komen. Wanneer Joseph de dromen hoort, legt hij aan Farao uit dat beide dromen eigenlijk hetzelfde betekenen. Er zullen zeven jaren van overvloed in het land zijn, wanneer er veel voedsel voor iedereen is. Deze zullen worden gevolgd door zeven jaren van droogte, wanneer er geen voedsel zal groeien en er honger in het land zal zijn.
Onderkoning van Egypte
Joseph adviseert Farao iemand aan te stellen die verantwoordelijk is voor het opslaan van voedsel tijdens de eerste zeven jaren, zodat er te eten zal zijn tijdens de jaren van honger. Farao is zo onder de indruk van de interpretatie van Joseph en zijn advies, dat hij hem tot onderkoning van Egypte benoemt als tweede man na de Farao zelf. Joseph zal over al het voedsel in het land gaan. En zo geschiedde. In tijden van honger had Egypte genoeg eten voor het land en werd ook heel rijk met de verkoop van graan aan de buurlanden die geen reserve hadden opgebouwd voor de magere jaren.
Hierin zie ik meerdere wonderen met de hand van Hashem. Is het geen wonder dat Farao naar Joseph wil luisteren? Is het geen wonder dat Farao de interpretatie van Joseph, als buitenlandse slaaf uit Kanaän, gelooft? Is het geen wonder dat hij vervolgens Joseph verantwoordelijk maakt voor de uitvoer en onderkoning in Egypte?
Onze minister President
Laten we er iets dieper in duiken. Farao regeerde Egypte als een ultieme alleenheerser. Farao werd gezien in Egypte door zijn eigen volk als een directe nazaat van de Egyptische goden Ra en Horus. Dat geloofde hij zelf ook. En nu volgt hij het advies van een buitenlandse en veroordeelde slaaf? Als we het even naar het heden trekken… Misschien wordt het wonder dan nog duidelijker.
Premier Rutte is gekozen als onze minister President. Zeven jaar geleden krijgt hij bezoek van een criminele asielzoeker, die hem vertelt dat hij graan en energie moet gaan opslaan, want na zeven jaren van economische groei komt er oorlog in de Oekraïne en wordt energie en graan schaars, waardoor de prijzen exorbitant gaan stijgen en steeds meer mensen hun rekeningen niet zouden kunnen betalen. Zou Rutte deze persoon hebben aangehoord? Zou Rutte deze persoon geloofd hebben? Zou Rutte deze persoon vice-premier gemaakt hebben om het plan van voorraad opbouw te laten uitvoeren? Rutte ziet zichzelf (voor zover ik weet) niet als een directe afstammeling van goden. En die zou normaal gesproken deze asielzoeker niet spreken, geloven noch promotie geven. Farao geloofde Joseph echter meteen en zag dat Gods geest in hem zat.
Chanoeka
Nogmaals, ik geloof dus in kleine en grote wonderen. Elke dag danken wij Hashem in onze gebeden voor al zijn alledaagse wonderen, en zijn wonderen, die dagelijks gebeuren, op elk ogenblik in de avond, in de ochtend en in de middag. Op Chanoeka komt er zelfs een stuk dankzegging voor wonderen bij. Wij danken Hashem voor de wonderen en de bevrijding, die Hij voor onze voorouders tot stand bracht in die dagen en op die datum.
Ik kijk elke dag om mij heen en probeer bewust die wonderen te zien en te waarderen met dank aan Hashem. Kijken jullie mee?
Shabbat Shalom en Chanoeka Sameach
Geachte auteur onder pseudoniem. Wat ik hier wonderlijk vind is dat u uw identiteit niet wilt of kunt onthullen maar ‘ons’ wel aanspreekt: ‘Kijken jullie mee?’, ‘We’ krijgen een soort van wonderbaarlijk huiswerk van mevrouw X om wonderen te onderkennen, en in deze wonderen dan wél de Hand van HaShem te zien. Als ik niet weet wie u bent, hoe weet u dan wie die ‘wij’ zijn die u in deze aflevering van de Parasja rubriek noemt?
Eén van de mooie kanten van het jodendom is dat de nadruk veeleer op gedrag, daden en beschaving ligt dan op (blind) geloof. Zelfs over de beroemde ‘geloofsartikelen’ van Maimonides is eeuwenlang gebakkeleid. Het laatste georganiseerde protest tegen Rambam dateert van ongeveer vijfhonderd jaar na zijn dood! (Polen) Natuurlijk ligt aan de basis van menselijk (wan)gedrag onder andere een overtuiging of een geloof. Maar waar het christendom en de islam vaak op irritant eigengereide manier hun rotsvaste geloof aan de man of vrouw willen brengen is het jodendom terughoudend. Wat zegt Hillel over de essentie van het jodendom …ואהבת את רעך Houdt van een ander zoals van jezelf, de rest is commentaar, Tsé oelemad Ga heen en leer! Het ervaren en determineren van wonderen is een hachelijke zaak. Want volkomen subjectief. En ook vrij gemakkelijk als je zelf niet nét in een oorlogsgebied of hongersnood of andere natuurramp verkeert.
De wonderen zijn de wereld nog niet uit: onlangs herlas ik de biografie van de Sanzer-Klausenburger Rebbe,de enige Hongaarse Chassidische rebbe die de Holocaust overleefde.Yekusiel Yehuda Halberstam. Een spirituele gigant. Ja, natuurlijk, omdat hij ná de hel zijn enorme (geloof) heeft weten te bewaren. Maar nog véél meer door de onafgebroken inspanningen die hij volbracht om zijn mede-Joden te helpen waar het maar mogelijk was. En wat doet hij tijdens de eerste Kol Nidrei dienst in het dp-camp? Hij formuleert de schuldbekentenis als een aanklacht tegen God. “Wij hebben gezondigd??” Als wij, opgejaagde joden de tijd, energie of vrijheid hadden gehad. hadden we wellicht gezondigd(parafrase). Ik beschouw geloof als een privé-aangelegenheid en bovendien een wankel gegeven. Denk maar aan de uitdrukking: ‘Ik geloof het wel’.
Een Jood die wonderen als wetenschappelijk verifieerbare natuurverschijnselen ziet kan een heel goede Jood zijn.
Het is bekend dat met de ‘juiste’ propaganda je mensen zo ongeveer alles kunt laten geloven. Onlangs nog in coronatijd doken er allerlei bizarre theorieën op. Ik pleit ervoor met open vizier te discussiëren op De Vrijdagavond en gewoon te staan voor je overtuigingen met naam en eventueel toenaam.
Goed Chanoeka, Gut Chodesj, Gut Sjabbes