Spetterend Chanoeka Gala valt net niet in het water

ephraïm vertelt

Yehoram Gaon zingt

de laatste feestavond van Het Verbond in 1978

Direct na de oorlog richtte Dr. Gerstenfeld Het Oost-Joods Verbond op, een organisatie die hulp bood aan ontheemden die terugkeerden uit de Sjoa. Zij werden in de Plantage Parklaan voorzien van kleding en andere levensbehoeften. Het was een vereniging die snel hulp kon bieden met geld of goederen. 

Deze instelling sprong ook in als er bijvoorbeeld een Joodse toerist betrokken was bij een verkeersongeluk. Dan kon een familielid op kosten van Het Verbond naar Nederland vliegen als men de reis zelf niet kon betalen. Er werd dan ook voor onderdak gezorgd. Vanaf 1967 werd er geld opgehaald voor de Russische Joden, de ‘Refuseniks’ aan wie uitreisvisa naar Israël werden geweigerd. Zij werden beschouwd als parasieten van de Sovjet-Russische maatschappij, werden ontslagen en waren vaak brodeloos. Het Verbond zond pakketten via Zwitserland naar de Sovjet-Unie met een inhoud die men meteen kon verkopen op de zwarte markt, zoals transistorradio’s en synthetische bontjassen. De invoerrechten werden door Het Verbond betaald en ieder pakket werd in goede staat ontvangen. 

Die pakketten moesten direct naar privépersonen worden gestuurd en niet naar organisaties. Om geld te genereren voor Het Verbond werden verschillende acties georganiseerd, waaronder een Pesachpakket en een Poerimactie. Het hele jaar door werd er geld geschnord voor deze doelen. 

Chanoeka Gala

Het hoogtepunt van het jaar was het roemruchte Gala, de Chanoeka feestavond in het Amsterdamse Hilton Hotel. Met beroemde veelal Israëlische artiesten en het combo van Tonny Eyck dat de muziek verzorgde. Het was een koosjer galadiner voor ongeveer 250 gasten. Later werd er ook een jeugdfeest aan toegevoegd. De jongeren hadden andere muziekwensen en hun feest was in een andere zaal van het Hilton. Vele huwelijken volgden uit deze jeugdavonden van het Het Verbond.

Als twintigjarige kwam ik al in het bestuur, als jongste van het gezelschap. Voornamelijk ouderen in de leeftijd van mijn ouders vormden het bestuur. 

Het was in 1978 toen onze voorzitter Nico Engelsman z’l besloot uit te pakken en met Chanoeka een spetterend feest te organiseren. Het bestuur besloot Yehoram Gaon (roepnaam Yoram) over te laten komen uit Israël. 

Yehoram Gaon, I was born in Jerusalem

In die tijd was Yehoram was een beroemde zanger en entertainer. Hij was op wereldtournee en bereid te komen optreden. Amsterdam was de laatste plaats die hij aandeed op zijn wereldtournee. We ontvingen een contract van dertig pagina’s.

Orkest van negentien musici

Een van de belangrijkste punten in dat contract was dat Yoram een orkest bedong van negentien musici. ‘Nou ja’, zei onze voorzitter, ‘dat zal zo’n vaart niet lopen.’ Ik werd verantwoordelijk voor de artiest. Het contract werd ondertekend. ‘Nico’, zei ik, ‘we hebben ons verplicht om negentien musici in te huren. ‘Bel Tony Eyk maar, die zal het wel oplossen.’ Tony zei: ‘Als jij de partituur loskrijgt van Gaon, zal ik dat herschrijven voor een orkest van negen man, met hetzelfde effect.’ 

Ik probeerde Yoram aan de telefoon te krijgen. Eerst was hij in Brazilië, Chili en New York. Er bestonden geen mobiele telefoons in die tijd. Na wekenlang getelefoneer over de hele wereld kreeg ik hem in New York te pakken. ‘Waarom moet je mijn partituur? Die is van mij en die geef ik niet uit handen. Geen negentien man? Dan kom ik niet!’

We begonnen hem te knijpen. Mirjam Zaïri, een Israëlische zangeres en een vriendin van hem, woonde in Amsterdam. Nico sprak met haar, zij zou meegaan naar Schiphol om hem vrijdagmorgen op te halen. Haar opdracht was hem te overtuigen dat we een organisatie waren voor het goede doel en dat negentien orkestleden ver boven ons budget was. Wilde zij hem vragen of het niet met minder kon?  

Keuken afgekeurd

Een week voor de Gala-avond werd ik gebeld door de directeur van het Hilton. Ik moest onmiddellijk komen, een spoedgeval. Een half uur later zit ik in de directiekamer. ‘Op onze kosten mag je een andere locatie uitzoeken, hier kan je feest niet doorgaan’, vertellen ze mij. Met schrik in mijn lijf hoor ik het verhaal aan.

Rabbijn Pereira heeft de keuken afgekeurd. We mogen na jaren van het organiseren van koosjere diners niet meer doorgaan. Wat is er aan de hand? De rabbijn zei dat de dampen van de niet-koosjere keuken overslaan naar de koosjere keuken… Met dit besluit was het voorbij.

Ik moest deze mededeling even verwerken. Het was onmogelijk op zo een korte termijn een andere locatie te regelen in Amsterdam aan het einde van het jaar. Er waren overal kerstfeesten en diners, hartje winter. Veel van onze gasten waren op leeftijd en konden geen risico lopen door bij gladheid en sneeuw de stad uit te rijden. Ik beloofde met een noodoplossing te komen.

kaft van de Gala-Avond van Het Verbond, 1977

KLM Kosher Catering

Sylvain de Haas was een oud schoolvriendje van me. Hem benaderde ik met mijn probleem. ‘Laat me even nadenken, binnen een uur heb ik waarschijnlijk de oplossing’ zei Sylvain. Een half uur later kreeg ik bericht van Sylvain. 

‘Maak je niet druk, ik heb de oplossing.’ Hij onderhield een goede relatie met KLM Kosher Catering. Met de directie van het Hilton maakte hij een deal zodat KLM het koosjere diner voor 250 personen zou bereiden op Schiphol en vrijdagmiddag zou vervoeren naar het Hilton, nadat Rabbijn Maarssen de vrachtwagen had verzegeld. Het diner werd dan op het Hiltonservies geserveerd en niemand hoefde te weten dat het niet door het Hilton was gekookt.

Vrijdagmorgen was ik óp van de zenuwen. Onze voorzitter, Mirjam en ik staan op Schiphol te wachten op de komst van onze artiest Yehoram Gaon. ‘Shalom Aleichem, welkom Yoram.’ ‘Wat een ontvangst! Er is toch niets aan de hand?’ Vraagt Yehoram.

‘Ach’, zegt Mirjam, ‘je moet weten dat je gaat optreden voor een goed doel om pakketten te sturen naar Rusland. We kunnen een orkest regelen voor negenman dat hetzelfde effect zal hebben als negentien man.’ 

Yehoram weigert beslist. ‘Ik zal jullie geen boete in rekening brengen en ga rustig een dagje uitslapen na een zeer vermoeiend tournee. Ik treed niet op.’ Yehoram gaat naar zijn kamer en wij zitten terneergeslagen samen. 

Sylvain de redder

‘Ik zal Sylvain maar weer bellen, de redder in de nood.’Ik laat Sylvain het contract lezen, waarin precies vermeld stond wat voor musici Yoram nodig had. ‘Ik ga het regelen zegt’ Sylvain. Deze negentien musici waren door heel Nederland verspreid. De een trad op in Maastricht en woonde in Amsterdam, de ander in Groningen en woonde in Haarlem enzovoort.

Sylvain had alle privé nummers van de musici, huistelefoons in die tijd. Als een echtgenote werd bereikt die zei dat haar man optrad op een bepaalde locatie, dan moest het theater worden gebeld en de musicus gevonden worden. Vanaf 11.00 uur in de morgen belde Sylvain bij ons thuis dag en nacht door. Om 04.00 uur in de morgen had Sylvain de juiste musici geregeld om te gaan oefenen om 10.00 in het Hilton met Yehoram.

Het is uitgaande Sjabbat 16.00 uur. Ik kom in het Hilton en word opgewacht door mijn voorzitter die er lijkbleek uitziet, ik schrik. ‘Nico, wat is er aan de hand?’ Lachend op de achtergrond kijkt Rabbijn Pereira toe.

Gigantische vrieshal

‘Kom met me mee’, zegt Nico. We lopen de grote dinerzaal in. Er staan hier voor 25 man diners geprepareerd in plaats van voor 250 man. Ik geloof mijn ogen niet. Ik bel Sylvain, die mij verzekert dat er 250 maaltijden zijn geteld en ingeladen, verzegeld door Rabbijn Maarssen. Ik laat de banquet-manager komen. We duiken de gigantische vrieshal in. Helemaal achterin vinden we tien trolleys met diepgevroren eten. Dit allemaal  laten ontdooien duurt minimaal vijf  uur. En dan moet het nog opgediend worden! Een lang verhaal kort: we gooien het hele programma om. 

Whisky van het huis

Er is gratis drank van het huis: champagne, whisky enzovoort. Eerst Yehoram Gaon, dansen tussendoor, weer een optreden. We proberen het diner zo veel mogelijk voor ons uit te schuiven, wat uiteindelijk is gelukt. De tombola met schitterende prijzen werd een groot succes.

Ook het diner was uitstekend. De gasten hebben nooit meegekregen wat zich achter de schermen heeft afgespeeld. 

Nóóit meer een gala-avond, zei het bestuur. We halen het geld op met een advertentieboek zonder feest. Dat was de laatste gala-avond van Het Verbond. Wij zijn Sylvain nog steeds dankbaar.


cover: screenshot uit de video Concert at the Hampton Synagogue

Over Ephraïm Goldstoff 87 Artikelen
Ephraïm Goldstoff (1949) groeide op in de oude Joodse Plantagebuurt tegenover Artis. Na het Maimonides volgde hij verschillende opleidingen in de diamantwereld. Goldstoff vervult vele bestuurlijke functies onder meer voor Bnei Akiwa, Oost-Joods Verbond, OSE (Organisation Secours aux Enfants), Young Leadership CIA, The Feuerstein Institute (Jerusalem). Hij is bestuurslid van Maccabi tennis en van de RAS (Rav Aron Schuster Synagoge) en de Stichting Eerherstel Joodse Begraafplaats Zeeburg. Goldstoff is voorzitter Stichting Naleving Washington Principles, raadslid NIHS, lid ledenraad Joods Maatschappelijk Werk, voorzitter Stichting Dutch Friends of The Feuerstein Institute. Ephraïm Goldstoff is zelfstandig ondernemer in oude en antieke juwelen en edelstenen. Nog steeds werkzaam en kantoorhoudend in de Diamantbeurs.

Geef als eerste een reactie

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*