Deze week staat in het teken van herdenken. Het begon met de herdenkingen van de verschrikkingen van 7 oktober en sluit af met Jizkor op Jom Kippoer.
Herdenken doet ieder enerzijds op zijn of haar eigen manier, anderzijds is het ook iets gemeenschappelijks dat ons verbindt.
In de meeste sjoels wordt vier keer per jaar het Jizkor-gebed uitgesproken. Het is een bijzonder moment waarin we onze overleden dierbaren herdenken. Maar Jizkor in sjoel is meer dan alleen een gebed: het is een moment van samenkomst, van verbinding tussen de nabestaanden die zich in de sjoel verzamelen, en ook een spirituele bijeenkomst van de nesjamot – de zielen van de overledenen – die in het hiernamaals met elkaar verenigd zijn.
De eenheid van de nesjamot die zich in het hiernamaals afspeelt weerspiegelt zich op aarde tijdens Jizkor.
De tien martelaren
Met Jom Kippoer wordt in vele sjoels ook een Jizkor-gebed uitgesproken om slachtoffers die vermoord zijn Al Kiddoesj Hasjem – in heiliging van Hasjem’s naam – te herdenken. Hierbij herdenken wij de talloze nesjamot die door de eeuwen heen zijn omgekomen vanwege hun Joods-zijn, het Jodendom of het Joodse land.
Dit onderwerp wordt benadrukt in de Pi’joet over de Asara Haroegee Malchoet (de tien martelaren) waarbij wij de tien Tannaim – geleerden uit het Misjna-tijdperk – herdenken die door de Romeinse overheersers Al Kiddoesj Hasjem op gruwelijke wijze zijn gemarteld en vermoord. Een van hen was Rabbi Chanina ben Tradjon die samen met een Torarol levend werd verbrand.
De Gemara (Awoda Zara 18a) vertelt over dit moment: terwijl het vuur aan het branden was vroegen zijn leerlingen:
“Rabbi, wat ziet u nu?” Waarop hij antwoordde: “Ik zie brandend perkament en zwevende letters”.
Met deze woorden wilde Rabbi Chanina een boodschap meegeven: hoewel zijn lichaam leed, zou de geest – de letters van de Tora – voortleven. De kracht van de Tora, het erfdeel van het Joodse volk, blijft leven.
Herenigd in hiernamaals
Helaas is de boodschap van Rabbi Chanina nog steeds relevant. Ondanks dat wij dachten dat verschrikkingen zoals de pogrom van 7 oktober tot het verleden behoorden, zijn er het afgelopen jaar opnieuw vele nesjamot omgekomen Al Kiddoesj Hasjem.
Hun lichamen zijn er niet meer, maar hun zielen blijven leven. De nesjamot zijn in het hiernamaals herenigd, samen met alle andere nesjamot die Al Kiddoesj Hasjem door de generaties heen zijn omgekomen. Deze spirituele eenheid kan men ook hier op aarde voelen.
Kracht
Het afgelopen jaar heeft de eenheid binnen de joodse gemeenschap zijn kracht getoond. Ondanks de diversiteit binnen de gemeenschap is men samengekomen om elkaar te steunen in moeilijke tijden. Juist deze verbondenheid toont de (veer)kracht van Am Jisraeel.
Wanneer we samenkomen voor Jizkor om te herdenken, laten we dan vooral stilstaan bij wat ons verenigt, dit gevoel koesteren en meenemen in het nieuwe jaar.
cover: Illustratie Rivka Korf Studio met dank aan Chabad
Geef als eerste een reactie