Tijdens Limmoed Nederland op 18 februari treedt een bijzondere gast op: Bat Ella uit Israël met haar programma: Wings of Spirit – Israeli & Jewish songs that bring hope and comfort. Helma Blankman, zelf voorzanger bij liberale gemeenten, interviewt Bat Ella voor De Vrijdagavond
Als Sabra geboren
Ik ontmoet Bat Ella via teams op precies de afgesproken tijd: zij in Israël, ik in Amsterdam. Zodra ze haar camera inschakelt, spat de energie en warmte van haar scherm. Ze is blij dat de techniek het doet en dat ik tijd voor haar vrijmaak.
Als ik vraag hoe je haar naam precies uitspreekt, legt ze uit dat daar een mooi verhaal aan zit: Bat is natuurlijk dochter, maar Ella heeft maar liefst drie betekenissen: God (El), de naam van de vallei waar David en Goliath vochten en Ela is de naam van een boom. Is dat niet mooi?
Haar ouders gaven haar deze namen omdat hij klonk als die van haar moeder: Yaela. Door deze naam denken mensen wel vaak dat ze een heel religieus mens is. En dat is ze niet in de traditionele betekenis.
Wie en wat is ze dan wel?
Ze werd geboren als Sabra uit twee Sabra’s in Dimona in de Negev. Haar ouders waren pioniers, de voorouders afkomstig uit Iran en Syrië. Dimona was een gemeenschap in ontwikkeling en een smeltkroes van culturen: Europa, Azië, Afrika, de Arabische landen. En de muziek die ze daar hoorde was net zo divers. Ze waren seculier maar vierden thuis wel de sjabbat en feestdagen en dan werd er veel gezongen. Ook werd daar toch wel een zaadje geplant voor haar eigen Jodendom; anders dan de strikte scheiding tussen orthodox en seculier zocht en vond ze een Jodendom dat gebaseerd was op de een meer spirituele beleving van het Joodse volk als een entiteit.
Bat Ella studeerde na de dienstplicht bij de IDF, waar ze voor het eerst als zanger optrad, politieke wetenschappen. Daar ontmoette ze ook haar man die uit een meer traditioneel milieu afkomstig is. Zijn vader was rabbijn, Dani zong als chazzan en zo kwam ze in aanraking met die kant van het Jodendom.
Dit bracht haar naar de Verenigde Staten waar ze tot haar grote geluk in contact kwam met Debby Friedman. Haar wijze van traditie omzetten naar toegankelijke meezingbare muziek was voor Bat Ella een openbaring. En vormde de zanger Bat Ella verder tot wie ze nu is.
Waarom Limmoed in Holland?
Bat Ella treedt veel op in Israël maar ook daarbuiten. Dit is voor haar de uitdrukking van haar wens om door muziek mensen en het Joodse volk bij elkaar te brengen. “We zijn een volk” benadrukt ze, “en zeker na 7 oktober vind ik het nog belangrijker om, in al ons verdriet en pijn, dat te verbinden door de muziek”.
Wat we kunnen verwachten op 18 februari?
“Ik heb mijn programma Wings of spirit genoemd naar een gedicht van Rav Cook. Mijn liedjes zijn bedoeld om de ziel te helen, om troost en hoop te geven. Dus ik zing traditionele liederen die in deze tijd vaak weer een nieuwe lading krijgen.” Ze noemt als voorbeeld Hasjanna haba, volgend jaar in Jeruzalem, dat sinds 7 oktober een totaal nieuwe lading heeft gekregen voor veel Joden.
Er kan en moet worden meegezongen tijdens haar Limmoed workshop. Samen zijn en samen zingen zal betere mensen van ons maken. “Ik hoop dat er veel mensen zullen zijn”, verzucht ze tenslotte. Dat hopen we met haar.
Dit jaar vindt Limmoed plaats op zondag 18 februari. Limmoed staat open voor iedereen die kennis wil maken met de Joodse traditie, wetenschap en cultuur.
Zie het programma van Limmoed 2024
cover: Bat Ella, screenshot uit video Lech Lecha
Geef als eerste een reactie