Niet alleen de zon brandt in Israël, ook de binnenlandse politiek is bezig met het verbranden van zijn democratische waarden.
Benjamin Netanyahu voert niet alleen een oorlog zonder een overwinning in zicht, maar tart de democratische pijlers waarop de in 1948 geboren staat Israël rust.
Beide ontwikkelingen leiden tot grote spanningen in de samenleving. Politici van links en rechts maken elkaar in de Knesset en daarbuiten uit voor racisten en verraders.
Het doet me denken aan de gespannen sfeer in 1995 toen de Likoed leider oppositieleider Netanyahu premier Jitschak Rabin in Jeruzalem uitmaakte voor verrader wegens diens handdruk in Washington met PLO-leider Yasser Arafat.
We weten nu dat de moord op Rabin een kantelpunt was in de samenleving.
Ook nu spuiten de emoties de keelgaten uit over wat ik als de ‘Palestijnse kwestie’ zal benoemen.
De bloeddorstige Hamas overval op 7 oktober 2023 heeft na jaren van betrekkelijke rust en voorspoed de spanningen van voor en tijdens het akkoord van Oslo in 1993 weer losgemaakt.
Grimmiger dan ooit
Als ik mijn oor goed te luister leg en mijn geheugen me niet in de steek laat, is de situatie grimmiger dan ooit. Niet zo verwonderlijk, want niet eerder heeft Israël zo’n lange oorlog moeten voeren tegen een Arabische vijand, in dit geval een in tunnels verschanste Palestijnse terroristische organisatie in Gaza.
Israël is in het verleden ‘verwend’ met korte oorlogen en snelle overwinningen. Over het verloop van de oorlog en de meedogenloze Israëlische bommenregen met als gevolg onmeetbaar Palestijns leed en een overbelasting van het Israëlische leger en samenleving zullen nog veel studies verschijnen en hopelijk ook een intern onderzoek naar het hoe en waarom.
Israël onder Netanyahu zakt weg in een internationaal isolement waaruit het zich moeilijk kan verheffen.
En toch zetten Netanyahu en zijn extreem rechtse oppositie de strijd tegen de Israëlische democratie harteloos voort alsof er geen oorlog is.
Nieuw hoofd Shin-Beth
De strijd tussen orde en wanorde spitst zich toe op de benoeming van een nieuw hoofd van de Shin-Beth, de binnenlandse veiligheidsdienst. Hoogstwaarschijnlijk heeft Netanyahu de vorige directeur van deze veiligheidsorganisatie, Ronen Bar, weggewerkt omdat deze een onderzoek wilde starten naar corruptie op het bureau van de premier.
‘Qatargate’ werd het genoemd, de verdenking dat dollars via medewerkers van Netanyahu naar de kassa van Hamas in Gaza werden gesluisd.
De juridische adviseur van de regering heeft geoordeeld dat het ontslag van Ronen Bar onwettig is en de benoeming van David Zini als hoofd van de Shin Beth ook de democratische test niet kan doorstaan wegens tegengestelde belangen.
Netanyahu heeft de argumenten van de juridische adviseur van de regering genegeerd en daardoor in wezen een constitutionele crisis uitgelokt. Generaal David Zini wordt gezien als een messiaanse orthodoxe Israeli, hetgeen grote spanningen oproept in de Shin Beth en in de samenleving.
Herzog: ondermijning democratie
President Herzog is uit zijn schulp gekomen en heeft Netanyahu indirect duidelijk gemaakt dat zijn gedrag, zelfs in oorlogstijd, de Israëlische democratie ondermijnt. Dit juridische gevecht is nog niet beslist omdat een commissie die over benoemingen gaat nog tot conclusies moet komen.
De emoties lopen heel hoog op en brengen nogmaals de verdeeldheid in Israël in het volle licht van de schijnwerpers.
cover: Françoise Nick
Geef als eerste een reactie