Op een bizarre manier lopen soms werkelijkheid en fictie door elkaar heen. Op de dag dat ik naar het vierde deel van de Netflixserie Fauda over ‘het conflict’ ging kijken, voerde het Israëlische leger een pittige actie uit in Jenin, op de bezette Westelijke Jordaanoever.
Terwijl ik dit schrijf is een nog zwaardere actie in Nabloes tegen Palestijnse strijders (elf doden ongeveer honderd gewonden) in het nieuws. Onwillekeurig dacht ik aan het begrip synchroniciteit, zinvolle coïncidenties van gebeurtenissen die niet causaal verbonden zijn. Fauda begint met een behoorlijke zware militair interventie in Jenin. Jenin dat niet alleen een vluchtelingenkamp is, maar ook een stad.
Spannend scenario (geen spoiler!)
Het script van Lior Raz en Avi Issacharoff is ingenieus geconstrueerd met spannende gebeurtenissen en met verschillende psychologische lagen die de serie veel meer diepgang geven dan de gemiddelde serie over gewapende conflicten.
Beide scenaristen dienden in het Israëlische leger en verwerkten hun ervaringen in deze serie. Er is een ontvoering van een Israëlische kopman (Ayub) door Hezbollah.
Brussel is een locatie waar cruciale gebeurtenissen plaatsvinden, zelfs Syrië en Libanon worden verbeeld. Dit heeft wel tot kritiek geleid: dergelijke plotwendingen zouden niet realistisch zijn.
Lior Raz steracteur
Met frisse tegenzin keert de de enigmatische én charismatische Doron Kabillio terug naar de speciale eenheid voor acute en zwaar gewapende acties tegen Palestijnse terroristen. Het is niet teveel gezegd om het aandeel van Lior Raz (Ma’aei Adoemim, 1971) als één van de belangrijkste redenen te benoemen voor de hoge kwaliteit van Fauda. Zijn acteerwerk van geestige, charmante, tedere man tot en met keiharde niets-ontziende militair in hart en nieren is imposant. In de Amerikaans-Israëlische serie ‘Hit & Run’ acteert hij als hoofdrolspeler ook goed maar zijn personage is minder sympathiek en charismatisch als Doron.
Dubbele loyaliteit
Een interessant plot onthult de problemen die een dubbele loyaliteit kan opleveren.
Een Arabische vrouw die kiest voor een carrière bij de Israëlische politie en haar joodse echtgenoot komen ernstig in de problemen door haar activistische Palestijnse broer. Een briljante acteerprestatie van Lucy Ayoub als Maya Benjamin.
Een hoge tol
Fauda (Arabisch voor Chaos) toont dat alle partijen in dit schijnbaar eeuwig durend conflict op verschillende niveaus een hoge tol betalen. Aan Palestijnse zijde is er een enorm probleem van verraad, collaboratie met de vijand (Israël) en een daaruit voortvloeiend wantrouwen tussen de Palestijnse burgers en hun leiders die de corrupte niet altijd schuwen. Er zijn veel doden te betreuren en echt, die martelaarstatus is geen medicijn voor de rouw om omgekomen familieleden. Steeds opnieuw worden families getraumatiseerd, of het nu komt door reguliere brave Palestijnse burgers of leden van milities onder de vlag van Hamas, Hezbollah of inmiddels óók Islamic State.
De prijs die de speciale militaire eenheid van Doron Kabillio betaalt is zeer hoog. Er zijn omgekomen soldaten te betreuren. De persoonlijke en zelfs intieme relaties leiden onder de gigantische druk van absolute geheimhouding, groot gevaar voor dreigende repercussies van een vijand die sterker wordt. Soms is er langdurige afwezigheid van een partner omdat hij of zij zich in een geheime operatie op een geheime locatie bevindt.
Voor hun veiligheid wordt familie ondergebracht in een kibboets. Daar vervelen ze zich en zitten, al dan niet blowend, te wachten op het moment dat de Israëlische veiligheidsdienst hun terugkeer naar huis goedkeurt. Relaties en huwelijken zijn nauwelijks bestand tegen deze spanningen.
Voltooide emancipatie?
In de serie Fauda zijn de hooggeplaatste functionarissen van de Israëlische inlichtingendienst bijna net zo vaak mannen als vrouwen. Ze zijn hoogopgeleid, doortastende bikkelharde ondervragers en ontzien hun vijand op geen enkele manier als er winst valt te behalen door gedetineerde het vuur aan de schenen te leggen.
Ook in gewapende acties zijn de vrouwelijke militairen sterk en geven de impressie uitstekend getraind te zijn. Nurit, gespeeld door Rona-Lee Shimon, verliest bijna haar ongeboren kind wanneer ze aan een gevaarlijke missie deelneemt.
Vervlechting van fictie en historische werkelijkheid
De regisseur (Omri Givon) en de schrijver (Noah Stollman) schuwen niet in Fauda de realiteit te benoemen. De namen van Ron Arad en Gilad Shalit komen voorbij.
In het leven van hoofdrolspeler Raz heeft een verschrikkelijke gebeurtenis zijn leven tweemaal diepgaand beïnvloed: in 1990 werd zijn vriendin Iris Azulay doodgestoken in Jeruzalem door een Palestijnse Arabier. Deze dader werd vrijgelaten in de gevangenenruil voor de jarenlang ontvoerde Israëlische soldaat Shalit in 2011.
In een interview vertelt Raz dat hij mentaal door zwaar weer gaat op sommige draaidagen. Het vloeiende Arabisch dat hij spreekt wanneer hij zich voordoet als Palestijn heeft hij van zijn Algerijns/Iraakse Joodse ouder thuis geleerd.
Kijken?
Ja…voor elke geïnteresseerde in het Midden-Oosten met als een van de langdurige brandhaarden Israël, Gaza, de Westelijke Jordaanoever, de Palestijnse bevolking is dit een verbeelding van deze complexe realiteit.
En ja, voor liefhebbers van spannend en oorlogsdrama met een hoog ontwikkelde inlichtingendienst waarin de speciale anti-terrorisme eenheid, de mista’arvim, bestaat uit mensen die een diepe emotionele verbondenheid met elkaar hebben.
Na het kijken van Fauda blijven we wel met een gevoel van totale onmacht zitten.
Valt een guerrilla-oorlog te winnen door de sterkste partij, de staat? Hoe lang nog zullen we moeten wachten op een duurzame vrede?
Fauda ontving in 2016 zes Ophirs de nationale Israëlische filmprijs die jaarlijks wordt uitgereikt. Twee jaar later ontving Fauda zelfs elf Ophirs.
Homeland (2011-2020) is een Netflix serieover de Amerikaanse Inlichtingendienst. Nu al een grote video klassieker.
Alle afleveringen van Fauda zijn te zien in Nederland op Netflix
cover: Fauda, uit de aankondiging op Netflix
Geef als eerste een reactie