Laatst vroegen enkelen uit de Joodse gemeenschap waarom ik me op Twitter (ik weiger het X te noemen) vrij fel uitspreek tegen Israël.
Eerlijk gezegd moest ik mijzelf dat ook afvragen. Een aantal jaar terug, toen ik met een kritischere blik Israël en zijn politieke leiderschap ging waarnemen, nam ik voor mijzelf het besluit om geen Joodse meningen uit te sluiten. En dat doe ik zo goed ik kan. Ik probeer te vermijden om interne conflict binnen de joodse gemeenschap te creëren. Vandaar de vraag aan mezelf: ik kan van Israël vinden wat ik vind, maar waarom moet ik dat publiekelijk uitten?
Een aantal Shabbatot terug hebben wij Parasjat Achrei-Kedoshim gelezen. In Parshat Kedoshim 19:17 staat: “לֹֽא־תִשְׂנָ֥א אֶת־אָחִ֖יךָ בִּלְבָבֶ֑ךָ הוֹכֵ֤חַ תּוֹכִ֙יחַ֙ אֶת־עֲמִיתֶ֔ךָ וְלֹא־תִשָּׂ֥א עָלָ֖יו חֵֽטְא׃
Wees niet haatdragend voor je evenmens, maar wijs je naaste terecht, zodat je hem niet met zonde belaad.” (vertaling van Dasberg) Zoals Dasberg al aangeeft met het toegevoegd tussenwoord ‘maar’, dat het terechtwijzen niet uit haat of minachting hoort te komen, maar het juist uit broederschap hoort te komen. (Gebaseerd op de verklaring van de Bechor Shor.)
Herhalend terechtwijzen
Ik kwam een verklaring van Rabbiner Samson Refael Hirsch tegen:
הוֹכֵ֤חַ תּוֹכִ֙יחַ verplicht ieder lid van de Joodse gemeenschap niet stil te blijven wanneer hun medejoden zondigen, grote of kleine zondes. Maar hun best doen terechtwijzen en inderdaad herhalend terechtwijzen, zoals het is benadrukt door het herhalend werkwoord, tot oneindig.
Het praktische uitgangspunt van deze mitzvah, wat gebaseerd is op het idee van ערבות de complete solidariteit van het Joodse volk om Gods instructies uit te voeren, kan het morele aspect van heel de wereld veranderen. (vrije vertaling)
Ik denk dat zijn woorden voor zichzelf spreken.
Dit principe van “כל ישראל ערבים זה בזה Het hele Joodse volk staat garant voor elkander” (Shavuot 39a) wordt vertaalt door onder andere Rabbi Ammiel Hirsch, als een plicht om solidariteit te uiten met de staat Israel, en dus diegenen die tegen Israel protesteren, keren zich de rug tegenover Israel en het Joodse volk.
Ik zie het precies omgekeerd; mijn kritiek op Israël is niet een achterlating van Israël en het Joodse volk, maar juist een uiting van de plicht van ערבות, verantwoording voor het morele karakter van het Joodse volk. Mijn interpretatie is inderdaad veel trouwer naar de tekst in de Talmud, waar het gaat om het hele Joodse volk die strafrechtelijk schuldig is aan de zondes van een enkeling,
Extreem wreed
Ik ben geen veiligheidsexpert of expert in het internationale humanitaire recht, maar ik ben niet blind en ik ben niet achterlijk. En ik (en trouwens overweldigende delen van de samenleving) zie dat de oorlog die Israël momenteel in Gaza voert, op een extreme wrede manier wordt gevoerd. Het constante verplaatsing van de bevolking naar zogenaamde ‘veilige zones’ om dan de tentenkampen te bombarderen, het gebruik van voedsel als oorlogsmiddel en natuurlijk zijn de plannen voor grootschalige verdrijving, wat ongetwijfeld een misdaad tegen de mensheid is. Om maar een paar van de ontelbare oorlogsmisdaden te noemen.
[Natuurlijk moet hierbij toegevoegd worden, dat de grote meerderheid van de Israëlische bevolking tegen deze plannen zijn, en dat geen van deze acties toevoegen aan de veiligheid van Israël en de gijzelaars niet vrij krijgen.]
Een aantal tegenargumenten:
- Wat voor zin heeft een enkele stem? Ik denk dat ik hier niet te veel aandacht aan moet besteden; in een democratische samenleving heeft het publieke sentiment effect, soms zelfs tegen de wil van gekozen parlementariërs (namelijk Wilders) in.
- Het andere en sterkere argument: voegt dit niet toe aan het al woekerende antisemitisme? Een antisemiet heeft geen smoesjes nodig, maar het klopt dat wanneer er oorlog in het Midden-Oosten is, het antisemitisme wereldwijd toeneemt. Recent was er een verschrikkelijke aanslag bij een Joods museum in Washington D.C. waar twee Israëlische diplomaten zijn vermoord.
Hier is de vraag, wat woekert het antisemitisme aan: kritiek op Israël of de genocidale uitspraken van ministers in het kabinet en de beelden van uitgehongerde kinderen en losse gebombardeerde lichaamsdelen?
Een goede verbeelding van dit vraagstuk is te zien in de discussies die de afgelopen dagen in Israël werden gehouden over de uitspraken van Yair Golan. Voor een Engelstalige uiting hiervan, kan ik de laatste aflevering van de podcast For Heaven’s Sake van de Shalom Hartman Institute, aanraden.
Nog een element die ik nog niet heb genoemd, maar ik wel cruciaal vind, is een alternatief bieden voor medejoden die gefrustreerd zijn door het onverschilligheid van Joodse instituties en gemeenschappen voor het lijden van de Palestijnen. Hier wil ik een ander citaat noemen van Rabbiner Hirsch over dezelfde Pasoek:
“Draag de haat van broeder niet in uw hart, maar wijs hem terecht”, maak hem realiseren wat hij gedaan heeft en dit legt op ons de hoge verplichting dat wanneer iemand (ons) onrecht heeft gedaan… laat het zwarte haat niet in ons hart woekeren, door het open en bloot uit te leggen.” (vrije vertaling)
Juist door Israël te bekritiseren vanuit een Joods uitgangspunt geeft het de mogelijkheid voor de eerdergenoemde Joden om zich te verdiepen in hun Joodse wortels en bronnen en van daaruit naar een meer rechtvaardige wereld te streven.
Ik wil afsluiten men de woorden van Hillel (Pirkei Avot 1:12)
“Weest leerlingen van Aharon, hou van de vrede, streef naar de vrede, hou van de schepselen en breng hun dichter nij de Torah.”
Podcast Shalom Hartman Institute
cover: beeld uit Philosophie Magazine: Is Donald Trumps Gaza-Riviera-plan een totalitair project?
Dank u wel.
Dank je Levy dat je dit zo mooi uitspreekt
Kol hakawod! Afschrikwekkend optreden is soms nodig, maar het moet niet te ver gaan, zeker niet voor eigen belang.
Dit artikel zijn een aantal citaten uit de Talmoed bij elkaar geraapt om als het ware Israël de les te leren, zonder de oorzaak van dit conflict te benoemen, namelijk het feit dat er een genocidale terreurorganisatie in Gaza het gezag heeft. Daar heeft Israël mee te maken en dus ook de plicht om ervoor te zorgen dat de Israëlische staatsburgers veilig kunnen leven. Makkelijk om vanuit het buitenland daar een oordeel op te hebben.
Helemaal met u eens, de joodse gemeenschap zou zich wat genuanceerder kunen opstellen. AM ISRAEL CHAI, maar positieve kritiek mag en moet
Ik ben het met je eens dat het voor de bevolking van Gaza verschrikkelijk is, Levie, maar wat zou Israël dan hebben moeten doen? Hamas laten zoals het was met de dreiging, dat 7/10 keer op keer herhaald zou worden? Vergeet niet, dat de bevolking van Gaza ook door Hamas gegijzeld wordt, al een kwart eeuw lang. Als Hamas definitief de macht kwijt is, kunnen ze zich eindelijk ontplooien en een menselijk leven leiden.
Wat zou Israel dan hebben moeten doen, vraagt Dunkelgrün. Dat is nogal simpel: Israel had het niet zover moeten laten komen. Israel had die mensen een kans moeten geven. Die hadden ze niet. Gaza was een openlucht gevangenis. Het is nu een Vernichtungslager. Hamas uitschakelen door de hele bevolking van Gaza te vermoorden lijkt me niet de manier. Want let op: ook al wordt de totale bevolking van Gaza vermoord, dan nog leeft Hamas. En waarschijnlijk meer dan ooit.
De Gazanen hebben genoeg kansen gehad, sinds de Israelische terugtrekking in 2005. Maar ze kozen voor Hamas. Nu krijgen ze het op hun brood. Ik begrijp werkelijk niet waar de misplaatste sympathie voor Gaza vandaan komt. Nederland of Europa hebben geen concrete belangen bij Gaza of de Palestijnen, wel bij Israel.
Grappig!
Ik ben het wel eens met wat John Dunkelgrun schrijft. Maar ik denk ook – al ruime tijd – dat de oorlog in Gaza afgelopen moet zijn. Dan is het ook nodig dat Hamas niet meer over dat gebied bestuurt.
Hoe wie en wat dan wel is voor politici en diplomaten om te gaan bedenken.
Liever wel een paar verstandige, en daarvreken ik dhr N en zijn kornuiten niet bij.
Iedereen die op de hoogte is van de geschiedenis van de laatste 100 jaar zal begrijpen dat een reactie een tegenreactie uitlokt. Helaas (volgens mij) zal Israel de komende generaties geen vrede kennen als er van beide kanten zo overrompelend veel leed wordt berokkend. Deze oorlog zal weer nieuwe haat aanwakkeren, en weer een nieuwe “Hamas” doen opstaan. Ik zou willen dat er genoeg therapeuten zouden bestaan om elk persoon te kunnen ontdoen van alle traumatische ervaring van de afgelopen 100 jaar. Pas Dan zou er een kans op vrede kunnen zijn….
Het is waar, een antisemiet heeft geen smoesjes nodig. Het is een wijdverbreid misverstand dat de Joden zelf bidragen aan antisemitisme.
Antisemitisme is een probleem van de gojiem, niet van de Joden.
Beste Levy ik heb een ander gevoel. Zolang er oorlog is en we eenheid nodig hebben spreek ik me niet uit tegen israel. Laten we onze onderlinge meningsverschillen maar oplossen als onze soldaten en gegijzelden
weer thuis zijn. Iedere kritiek is koren op
de molen van onze vijanden “zie je wel de
joden zeggen het zelf ook” ik ben niet zo
geleerd maar ik weet zeker dat er
tegenover uw citaten, citaten zijn die het
tegendeel zeggen.
Natuurlijk mevrouw Kopuit: In tijden van nood één front vormen en de leider volgen! Dat is wat de geschiedenis ons leert. Of niet?
Ik mis een toekomstvisie. Wat willen we realiseren in 25 jaar? Als ik in Israël ben dan ervaar ik vaak een leegte aangaande mijn vraag over de toekomst. Hamas, Hezbollah, El Fatah, PLO en ongetwijfeld zijn er meer bewegingen en zullen er meer komen.
Laat ik een voorzet doen voor over 25 jaar: er zijn twee staten. Hoe we dat doen? We verlaten het bezet gebied. Het is immers bezet, het is niet van ons. De huidige Joodse bevolking mag kiezen. Je blijft er of je gaat weg. Palestijnen uit vernietigd Gaza kunnen er gaan wonen in de vrijgekomen huizen. Twee onafhankelijke landen naast elkaar. Dus aan tafel en ophouden met elkaar af te maken. Ongetwijfeld heeft u een beter idee. Laat het horen!
Pierre den Hartog
Ik ben blij met dit positieve toekomstbeeld, maar de realiteit lijkt door te slaan naar de extreem orthoxen, met hun enorm grote gezinnen; zij lijken op de westbank de wrekende God te volgen, ook al staat er in de Torah “Gij zult niet doden”. Nee, helaas, ik ben ziet zo optimistisch.
Hallo Chaja,
Dank voor je antwoord. Blijkbaar hebben de orthodoxen wel een idee over hoe het eruit moet zien over 25 jaar. En wij zijn stil, hebben geen beeld en lijken met lege handen te staan. Het wordt tijd dat we wakker worden. Er zijn diverse krachten in Israël die er gelukkig anders over denken. Hun inzet is echter vaak reactief. Laten we proactief zijn en aan de slag gaan. Hoe ziet Israël eruit over 25 jaar? Waar ga jij voor?
Wat niet genoemd wordt is dat we te maken hebben met een godsdienstoorlog waar drie godsdiensten bij betrokken zijn: jodendom, christendom en de islam. Miljoenen moslims vinden dat wij verslagen moeten worden en verdwijnen; miljoenen joden zijn van mening dat de moslims verslagen moeten worden en worden door miljoenen Zionistische christenen gesteund. Miljarden gelovigen bidden dat hun vredesdoelen behaald zullen worden en smeken de Eeuwige, God dan wel Allah om hun vredesoverwinning op de vijanden van de Eeuwige, God dan wel Allah. Er zal daar nooit vrede komen zolang religieuze leiders van jodendom, christendom en islam weigeren om eensgezind, gezamenlijk in actie te komen. Mijn overleden vriend Mohamm3ed en ik geloven dat die vrede er kan komen en schreven de novelle: De Staat Palestina uitgeroepen 14 mei 2048 (Uitgeverij Gopher) daarin verwoorden wij dat een rechtvaardige vrede voor alle betrokkenen wel degelijk mogelijk is, wanneer de religieuze leiders van jodendom, christendom en islam dat werkelijk zouden willen. Maar ze durven onder meer niet omdat bij alle drie de godsdiensten de meningen tot op het bot verdeelt zijn. Iedereen wil vrede, maar het moet wel hun vrede zijn een vrede waar de vijand voor goed en eeuwig verslagen is dat schijnt al decennia de enige weg te zijn naar een rechtvaardige vrede. Hoe cynisch willen we het hebben. Drie godsdiensten die hun mond vol hebben van vrede, recht, rechtvaardigheid gerechtigheid en nog veel meer moois voor de mens.
ועל זה נאמר: סייג לחוכמה שתיקה.
Levy, je kunt niet selectief halachot en lijfspreuken uit Pirkei Avot citeren naar gelang het je uitkomt.
Mitsvat Tochacha – Rabbi Akiva vroeg zich al af of er in zijn generatie iemand was die in staat was om terecht te wijzen. Maar jij kunt natuurlijk het hele Joodse volk dat in Israël woont, en de regering, terechtwijzen – waarom niet?
Hetzelfde geldt voor je “morele” bezwaren; baseer deze alsjeblieft niet op de halacha en het Jodendom, want dan zou ik je verwijzen naar הלכות מלכים ומלחמותיהם van Maimonides.
Je mag zeggen wat je wilt natuurlijk, maar doe alsjeblieft niet alsof je onderbouwing hebt vanuit het Jodendom, en doe niet alsof dit een geldig Joods/rabbijns standpunt is of kan zijn.
Het is net als bij de VN, die als lijfspreuk Jesaja 2:4 hanteert:
“Zij zullen hun zwaarden omsmeden tot ploegijzers en hun speren tot snoeimessen. Geen volk zal nog het zwaard trekken tegen een ander volk, geen mens zal meer weten wat oorlog is.”
Ze vergeten alleen dat de verzen ervoor (Jesaja 2:2–3, hetzelfde hoofdstuk) als voorwaarde stellen dat de Beit HaMikdash eerst gebouwd moet worden.
Het is dus prachtig dat jij de heilige plicht voelt om met je (vermeende) rabbijnse kennis selectief Joodse bronnen te citeren, alleen klopt het feitelijk niet, is het onvolledig en representeert het zeker niet de halacha, de Joodse leer en traditie.
Ik stel voor dat je teruggaat naar het Beit Midrasj. De Rebbe zou zich in zijn graf omdraaien vanwege de onzin die je uitkraamt. De Rebbe z”l was overigens een stuk feller dan welke Israëlische regering dan ook – dat is natuurlijk niet jouw probleem, maar waarom publiceer je geen mooi opiniestuk in Chabad-kringen over hoe extreem de Rebbe was m.b.t. Israël en de Arabieren, onderbouwd met selectieve bronnen? Kijken hoe dat wordt ontvangen.