Vrijdag Vooraf, een wegwijzer in De Vrijdagavond van deze week 

lange schaduw van persoon naast rode railing en een beetje kanaal zichtbaar

Drie nieuwe auteurs deze week om te verwelkomen. Het is toch niet te geloven, zo midden in de zomervakantie…

Vorige jaren was het zodanig rustig in augustus dat ik me zorgen maakte of we wel een minimum aantal artikelen zouden halen. We proberen wekelijks tussen de vijf en tien artikelen te plaatsen en dat gaat deze augustus moeiteloos. 

We merken dat De Vrijdagavond steeds meer een gezaghebbende krant is waar mensen graag voor schrijven. 

Lotte Bergen vertelt over het Etty Hillesum Huis in Middelburg dat mede dankzij haar inspanningen recent kon worden geopend. 

Komende 10 september is deze bijzondere ‘plek van herinnering’, zoals Lotte het geboortehuis van Etty Hillesum noemt, open als onderdeel van de Europese dag van het Joods Erfgoed. Onder haar verhaal vindt u alle informatie over deze bijzondere dag waar in vele plaatsen, zowel grote als Amsterdam als kleine zoals Coevorden en Meerssen, synagogen en andere joodse ‘plekken van samenkomst’ zijn geopend. 

Toen een biografie van Gustav Mahler op het bureau van De Vrijdagavond viel, dacht ik meteen aan Michael Golombok als recensent. Deze homo universalis is behalve researcher bij Shell en deeltijdprof in Eindhoven een begenadigd violist. Jaarlijks nodigt hij me uit voor een concert en – moet ik toegeven – meestal komt het er niet van. Daarom ontging het me dat Golombok weliswaar alles weet van het jodendom, maar geen Mahlervriend is. Het boek heet Gustav Mahler, De Joodse vreemdeling en in deze scherpe, consciëntieuze recensie komt alles op zijn plek terecht. 

Tot slot verwelkomen we Ron van der Wieken als nieuwe auteur. Hij woont tegenwoordig in Jaffo (en een beetje in Amsterdam) en gaat de laatste maanden de straat op. Niet om rustig boodschappen te doen (Nederlanders joden worden graag met rust gelaten, zo stelt hij vast), maar om te demonstreren. Vreedzaam, maar keihard en vastbesloten, zo schrijft hij in zijn opiniestuk. Beseffen Nederlandse joden zich nog wel dat Israël wellicht ooit ook voor hen een toevluchtsoord zal zijn? Regeringen komen en gaan zo stelt hij, maar Israël moet behouden blijven, zowel voor de strikt religieuzen als voor de vrije joden. 

Anita Frank, lid van de actieve Cultuurkring van De Vrijdagavond, komt met een lichtvoetige cultuurtip: de one-woman musical van Esther Lindenbergh komend weekend te zien op De Parade in Amsterdam. Een voorproefje van een echte musical die we komend voorjaar verwachten als onderdeel van Theater na de Dam. 

Dag en nacht

Salomon Bouman luistert dag en nacht naar de radio, kijkt tv en leest de kranten. De Israëlische wel te verstaan zodat hij niets mist van het laatste nieuws. En daaruit legt hij wekelijks verbanden die anderen soms ontgaan. Zo ziet hij dat de wekelijkse protesten doordringen tot in het hart van de Tsahal (het Israelische leger) en ziet hij bewegingen richting vrede met het rijke, machtige Saoedi-Arabië. Wat die twee zaken met elkaar te maken hebben? Salomon analyseerde bijna veertig jaar voor NRC/Handelsblad en nu voor De Vrijdagavond. Hij ziet het verband tussen deze twee geheel verschillende zaken in Stappen op weg naar een nieuwe rangschikking in het Midden-Oosten

Ephraim Goldstoff duikt weer in zijn geheugen waar deze week een heel opmerkelijk verhaal uitrolt. Twee Jiddische jongens uit Amsterdam krijgen op een niet zo handige plek de slappe lach en duiken in hun sporttassen die verstopt liggen achter een sofa. Die sofa staat in het paleis van de sultan van Brunei. Hoe die giechelende jongens, nou ja in 1981 waren het echt wel mannen, in dat paleis terechtkwamen, en wat er in die sporttassen zat, leest u in dit lekker lange sjabbesverhaal. 

Een echt sjabbesverhaal is onze wekelijkse interpretatie van de parasja: het stukje Tora dat deze sjabbat wordt gelezen in sjoel. Het is Shoftim waarin wordt gewaarschuwd voor ‘bijgelovige handelingen en zweverige rituelen,’ aldus Aviva Pels, de uitlegger deze week. Zij signaleert een opmerkelijk fenomeen: het blijkt dat in de joodse traditie een ban is op het verstoren van de nesjama, de ziel, van een overledene.

Er geldt als het ware een gebiedsverbod voor de nesjama, zo ziet Pels een parallel met een modern verschijnsel.
Een gebiedsverbod zodat de ziel niet door allerlei zoektochten wordt verstoord, zoals je tegenwoordig vaak ziet, maar rustig kan dwalen door haar/zijn bundel van het eeuwig leven. Die laatste toevoeging (na de komma) is weer mijn interpretatie, of beter aanvulling op Aviva’s verhaal.
Zij eindigt met de wens die we elkaar in goede en slechte tijden toewensen: Tot 120 jaar!

We zijn aangekomen in de maand Elul, een maand die in het teken staat van introspectie, herinnering en kritisch onderzoek op weg naar de Hoge Feestdagen. 

Tsedaka

Deze maand willen we u vragen De Vrijdagavond te steunen, zodat we weer een jaar het platform kunnen zijn voor al die kritische en spannende verhalen uit het joodse verleden en heden. 

Steun ons om een mooi product in de lucht te houden, is dat niet tsedaka (charity) zoals het ooit is bedoeld?

U kunt zich aanmelden voor een gratis abonnement op de Nieuwsbrief van De Vrijdagavond met het formulier Blijf op de hoogte op onze homepage, maar een complexe site als deze kost een paar centen.

We zijn allemaal vrijwilligers, maar maken onkosten, soms meer dan verwacht. 

We willen het komende jaar 5784 doorgaan met het plaatsen van wekelijks gemiddeld zo’n acht nieuwe artikelen, doet u mee?
Wij wensen u tot aan 120 jaar!  

kaarsjes in ronde paarse vorm, het icoontje van De Vrijdagavond

Ondersteun nu

De Vrijdagavond

uw wekelijkse kwaliteitskrant


cover: zelfportret aan de monding van het Noordzeekanaal, foto Bloom, augustus 2023

Over Bloom 155 Artikelen
Achter Bloom gaat Wanda F Bloemgarten schuil. Socioloog en wetenschapsjournalist, onder meer Elsevier Science Publishers. Voor het NIW ontwikkelde zij de academische rubriek Periodica Judaica. Liefhebber van swingende diensten, actuele kunst en minimal music. Lid van NIHS/Amos en twee tennisclubs. Mede-oprichter en eindredacteur van De Vrijdagavond.

Geef als eerste een reactie

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*