Balak, Lilith en de karatejongens strijden om aandacht

Deze week in de Vrijdagavond

logo Vrijdag vooraf

“Als je iets onverwachts doet, kan je favorieten uit hun comfortzone halen. Bijvoorbeeld door een ongewone houding of door een contact dat net even te hard is,” aldus Apy Echteld, bondscoach van het gecombineerde Nederlands-Curaçaose karateteam op de aanstaande Maccabiah

Het gaat er serieus aan toe in deze sport. Auteur Ilan Roos: “Hoe kan je iemand een beetje raken, terwijl de adrenaline door je lijf giert en je punten moet scoren door met je handen, voeten of benen voltreffers uit te delen.” 

Jaren geleden ging het er gemoedelijker aan toe. Toen besloten een paar Israeli’s hun informele voetbalteam in te schrijven in de Nederlandse voetbalcompetitie. Vanaf dat moment moest er serieus worden getraind. En dat deden de mannen. Echter, in de jaren die volgden bleef het team steken in de allerlaagste regionen van het amateurvoetbal.

Bij Arsenal-8 ging het eigenlijk meer om het samen-zijn. Om het gevoel ergens bij te horen en na afloop samen te genieten van falafel, hummus en muhammara en de bekende Israel evergreens te zingen. Izzy Abrahami en Erga Netz maakten er in 1995 een documentaire over. We delen dit verhaal over Football, Longing and Hopes deze sportzomer graag met onze lezers. 

meestal gelijk

Onze Midden-Oosten commentator Salomon Bouman krijgt meestal gelijk. Nu vast ook met zijn voorspelling dat Israel en Saoedi-Arabië weldra formeel de handen ineen slaan: “Misschien zijn de kaarten al zodanig geschud dat Mohammed Bin Salman zijn masker afdoet en openlijk erkent dat Jeruzalem en Jeddah reeds nauwe relaties hebben die nu het daglicht mogen zien.”

Een beetje macho deze week, vindt u ook niet? Karate, voetballende 50-plussers, Mo Bin Salman en die vervloekte Balak die de joden haatte…  

Gelukkig kwamen er ook stukken binnen over sterke vrouwen. Bij de eindexamenshow van de Rietveld Academie liep ik tegen een merkwaardig object aan dat Misjkan bleek te heten. In verbazing liep ik eromheen. Een tentachtige constructie vol vreemde, enge wezens. Die engerds stelden de metaforen voor die Ori van Gelderen aantrof in oude legendes uit de hele wereld. Daarin worden vrouwen voorgesteld als wilde dieren of zelfs monsters vanaf het moment dat zij zich niet meer aanpassen aan de regels van de mannen.

performance

Ori vertelde hoe ze eigenlijk een performance voor ogen had in Adamskostuum, uhhh sorry in Eva’s echtheid… als onderdeel van dit examenproject. En wel om Lilith, de vrouw die God uit leem schiep naast Adam, te doen herleven. Lilith staat bekend als de eerste vrouw die zich niet aanpaste en daarom vaak werd afgebeeld als Het Kwaad. Want, zo vertelt Ori: “Lilith ging niet in op Adams voorstel om seks te hebben. Ze krijgen ruzie omdat ze weigerde onderop te liggen, aangezien ze (te)gelijk waren geschapen.”

Ori’s moeder trof ik ook bij deze show, stralend en trots. Niet helemaal toevallig, want via haar hoorde ik over dit examenproject. Het is onze kunstcritica Yvonne Twist. Voor De Vrijdagavond ondervroeg ze haar dochter over de verhalen achter de Misjkan vol monsters en demonen.

Hannah Yakin, schilderij: Ruth Dagan-Yakin

Channa Kistemaker kwam in contact met de kleindochters van Paul Horowitz, de auteur van het vooroorlogse witzenboekje dat Kistemaker ontdekte en waar ze onze lezers mee verblijdt. Het zijn Myriam Mater en Hannah Yakin – hier het verbluffend mooie portret van Hannah gemaakt door haar dochter Ruth Dagan-Yakin. En hier het verhaal over deze bijzondere zussen en hun Menneke ofwel opa.

pratende ezel

Hoe zit het nou met Balak, madam Bloom?

Dat is toch die Koning van Moab die de haatdragende profeet Bilam inhuurt om de joden te belasteren? Toen dat niet hielp, zond de Eeuwige een pratende ezel om, zo schrijft onze rabbijn van de week: “het volk Moab behulpzaam te zijn bij haar ontwikkeling zoals het Joodse volk ook haar middelen meekreeg. Als daar een sprekende ezel voor nodig is, dan wordt dat dier geschapen.”

Een parasja die in sjoel altijd met en stoute glimlach wordt verwelkomd. Want is het niet leuk om tegen de ba’al koree (degene die voorleest uit de Tora) te kunnen zeggen: “Meneer Cohen, u heeft zo prachtig gelaajend. Het was alsof ik de ezel van Bilam zelf hoorde spreken!”

Laat u niet van de wijs brengen. Geniet van deze warme dagen – al dan niet in Adamskostuum of als Eva’s Echtheid – en neem er nog één.

Le’chaim, op het leven!  

Over Bloom 137 Artikelen
Achter Bloom gaat Wanda F Bloemgarten schuil. Socioloog en wetenschapsjournalist, onder meer Elsevier Science Publishers. Voor het NIW ontwikkelde zij de academische rubriek Periodica Judaica. Liefhebber van swingende diensten, actuele kunst en minimal music. Lid van NIHS/Amos en twee tennisclubs. Mede-oprichter en eindredacteur van De Vrijdagavond.

Geef als eerste een reactie

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*