Onlangs mailde Siem Eikelenboom van Follow the Money ons met de vraag of stichting HalloJoods – de stichting die De Vrijdagavond uitgeeft – belegt in Israëlische staatsobligaties.
Zonder verdere intro, uitleg, context kregen we dit:
Kan de Stichting Hallo Joods aangeven of de stichting op dit moment belegt in Israëlische staatsobligaties cq deze in bezit heeft? En zo ja, hoeveel en met welke waarde?
Mocht de stichting deze obligaties thans niet bezitten, kan de stichting aangeven of daar in het verleden wel in is belegd?
Het antwoord is natuurlijk: nee. De Vrijdagavond is een onafhankelijk online tijdschrift dat draait op vrijwillige inzet, idealen, schrijvers en lezers. Niet op beleggingsportefeuilles. Onze begroting sluit elk jaar nét niet; alles gaat op aan lopende kosten. En dan kijken we een aantal gevers weer eens lief aan.
De vraag van Eikelenboom kwam, bij navraag, niet voort uit documenten, geldstromen of andere concrete sporen, maar uit horen-zeggen: “Joodse organisaties zouden in Israëlische staatsobligaties beleggen.” Op basis daarvan benaderde hij verschillende Joodse organisaties. Omdat ze Joods zijn.
Dat is geen onderzoeksjournalistiek. Er wordt geen hypothese getoetst met feiten, maar een vage generalisatie toegepast op een specifieke stichting. Identiteit wordt verward met bewijs. Het resultaat is guilt by association (alsof beleggen in staatsobligaties überhaupt verdacht zou zijn) in plaats van follow the money. WTF, FTM?
Ironisch genoeg is “waarheidsvinding in dienst van de samenleving” precies de missie die Follow the Money zelf hooghoudt. De redactie noemt zich “radicaal onafhankelijk” en “jouw journalistieke waakhond”. Dat schept terechte verwachtingen: begin bij cijfers, stukken, jaarrekeningen. Ga pas daarna bellen.
Juist omdat Eikelenboom een ervaren onderzoeksjournalist is, betrokken bij internationale projecten zoals de Panama Papers, is dit een bizarre aanpak. Hij weet als geen ander dat je geldsporen vindt in contracten, transacties en statuten, niet in geruchten en groepslabels.
De NVJ wijst op waarheidsvinding op basis van feiten, evenwichtigheid en transparantie. Het zijn geen wetten, maar wel de minimale lat voor journalistiek vakmanschap. Check dus de jaarrekening, stel gerichte vragen, en vermijd redeneringen die van brede groepsveronderstellingen naar één concrete organisatie springen.
Vragen mag altijd. Maar begin dan bij wat er ís: een kleine stichting die als substantiële activiteit een Joods online magazine uitgeeft. Vraag naar het financiële en journalistieke beleid, de begroting, de jaarrekening. Vraag: “Welke inkomsten hebben jullie? Donaties, subsidies, advertenties? Houden jullie reserves aan? Zo ja, hoe?” Dat zijn vragen die passen bij follow the money, niet bij follow the label.
Wie benieuwd is naar “de miljoenen van De Vrijdagavond”: ons kapitaal bestaat uit redactionele tijd, vrijwilligers, schrijvers en lezers. Onze “miljoenen” zijn de duizenden woorden die iedere week gratis te lezen zijn. Rijkdom die geen rente oplevert, maar wel geestelijke opbrengst. Onze missie: het verschaffen van hoogwaardig kosher leesvoer.
Dus, Follow the Money: houd ons vooral scherp. Maar als je ons benadert, doe het dan op de manier die jullie zelf prediken. Volg de stukken. Volg de rekening. Volg de feiten. Dán praten we graag verder.
Maar de achtergrond van de vraag was natuurlijk: Steunen jullie Israel? Blijkbaar deelt Eikelenboom de internationale anti-Israel-beweging. Een kwalijke houding die volledig voorbijgaat aan het uitroeiings-antisemitisme dat de grondslag van de Hamas-politiek vormt, die door een meerderheid van de Gaza-bevolking (bij hun verkiezingsstem voor de Hamas) op z’n minst werd geaccepteeerd.
Reden FTM abo op te zeggen.
Ach Robbert, het oude sprookje. Volg je de Joden? Dan volg je de money. Volg je de Money? Dan volg je de Joden.
Ah, het mooie ervan… ik kende jullie nog niet, maar nu wel en ga jullie lezen.
Mazzeltov.
Beste Robbert,
Respect voor je waardige, intellectueel verwoorde en peremptoire commentaar. Vrees dat het literaire parels voor de hazerai zijn, want bij uitstek al vooringenomen. Zeitgeist.
Maar ben hierdoor wel geïnteresseerd geraakt je weekly publicaties te mogen volgen. Kijk er naar uit.
Charlie Hilm
Waarom gaf De Vrijdagavond antwoord aan Eikelenboom? Zo iemand verdient toch geen antwoord? Als je antwoord geeft op zo’n vraag laat je zien dat je reeds geintimideerd bent.