Kunst en Cultuur

Redstdu Mamaloshen? Het Jiddisch van de ster van Broadway Mandy Patinkin

‘Redstdu Mamaloshen’? Wordt aan u deze vraag gesteld, dan wil men weten of u Jiddisch spreekt. Jiddisch, de taal van Oosteuropese en Duitse Joden dreigt uit te sterven, samen met de ghetto’s en shtetls. De integratie, assimilatie, emigratie en (in)tolerantie zorgden voor het bouwen aan de toekomst zonder vooroordelen en zonder de ballast van het verleden. Is het gelukt? Uiteraard niet. De tweede, derde en inmiddels ook al de vierde generatie van de Sjoah-overlevenden heeft … [Lees verder]

Kunst en Cultuur

Dibboek kruipt in het lichaam van zijn geliefde Lea

Een dibboek (Hebreeuws דיבוק) is volgens de kabbala de ziel van een gestorvene die bezit neemt van het lichaam van een levende. In het verhaal Tzvischen Zvei Welten van Salomon An-ski beloven de beste vrienden Nisan en Sender elkaar dat hun (nog ongeboren) kinderen met elkaar zullen trouwen. Na jaren en allerlei verwikkelingen is de belofte allang vergeten.Als Lea, de dochter van Sender en Chanan, de zoon van Nisan, verliefd op elkaar worden gaat het mis: Sender … [Lees verder]

Kijk- en Luistertips

Dichiburteam loodst Liberaal Joodse Gemeente door de lockdown – podcast

Joram Rookmaaker is rabbijn van de Liberaal Joodse Gemeente in Amsterdam. Toen Corona kwam, deed zich de vraag voor: hoe kunnen wij als gemeente met elkaar in contact blijven met inachtneming van de maatregelen? Het antwoord heeft iets met Zoom te maken, maar dan wel Zoom van het hoogste niveau geleid door een team dichiburim (digitale dienstleiders). Zoom bleek zelfs talloze positieve effecten te hebben waar niemand van te voren bij had stilgestaan. Maar als je … [Lees verder]

Literatuur

Afscheid van zijn moeder. Drie gedichten van Paul Celan

In deze aflevering over poëzie van de twintigste eeuw drie gedichten van Paul Celan over zijn moeder, Fritzi Antschel – ‘Celan’ is een anagram van Antschel (Ancel). Het eerste schreef hij als zeventienjarige voor moederdag 1938. Het is ontroerend om te zien hoe intens ‘zorgvuldig’ Paul Celan zijn slapende moeder beschrijft en maakt de belangrijke rol die zij in zijn latere poëzie speelt, als de vermoorde, onherroepelijk afwezige, des te begrijpelijker en wranger.  1.Jarenlang stonden … [Lees verder]