Geen ma nisjtana, geen vermelding van de uittocht uit Egypte of van de rol van Mozes, ja zelfs de Goddelijke interventie ontbreekt. In plaats daarvan de militaire operaties voor de stichting van de Joodse staat.
Dat ontdekte ik in de Onafhankelijkheids-Hagada die ik vond in het nieuwe gebouw van de Nationale Bibliotheek van Jeruzalem.
Uniek gelegen tegenover de Knesset aan de ene kant en het Israël Museum met de Shrine of the Book aan de andere kant, bevindt zich sinds 2023 het nieuwe, imposante gebouw van de Nationale Bibliotheek van Jeruzalem, een instituut dat zeker een bezoek waard is.
Professionele rondleiding wordt geadviseerd. In de zaal van de permanente tentoonstelling, waar talloze zeldzame objecten, manuscripten, boeken, kranten, muzikale teksten en archieven tentoongesteld zijn, stuitte ik op twee exemplaren van een zeer verrassende Hagada: de Onafhankelijkheids-Hagada.
Niet alleen werd de verspreiding van deze Hagada geblokkeerd, de exemplaren werden bijna allemaal vernietigd.
De auteur Aharon Meged ((1920–2016) schreef in 1952 deze speciale Pesach-vertelling op verzoek van de minister van Onderwijs. De minister verzocht Meged een nieuwe, profane versie te schrijven van de Hagada, een versie die moest vertellen over de heldendaden van de strijders voor de bevrijding van het Joodse land, zowel voor de oprichting van Israël als onafhankelijke staat als ook tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog.
Radicaal anders
Qua stijl was deze Hagada gebaseerd op de traditionele versie, maar qua inhoud verschilde hij radicaal: geen ma nisjtana, geen traditionele tien plagen, geen beschrijving van de slavernij van het Joodse volk in Egypte, geen vermelding van de uittocht uit Egypte of van de rol van Mozes, ja zelfs de Goddelijke interventie ontbreekt.
In plaats daarvan de beschrijving van de militaire operaties voor de stichting van de Joodse Staat en tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog, de beschrijving van de stichting van Joodse nederzettingen en van de aliya uit alle delen van de wereld. De stemming in de Verenigde Naties van 29 november 1947 komt aan de orde en vanzelfsprekend de uitroeping van de Staat Israël op 14 mei 1948 (5 Ijar) door David Ben Gurion en nog veel meer.
De IDF drukte tienduizend exemplaren van deze Hagada en stuurde ze naar de militaire bases, met de bedoeling dat de soldaten deze op Sederavond zouden lezen.
Maar op het laatste moment kwam er een kink in de kabel: toen het legerrabbinaat en de religieuze partijen er kort voor Pesach achter kwamen dat er in de legerbases een profane Hagada gelezen zou worden, ontstaken ze in grote woede.
Vernietiging totale oplage
Er werd zelfs gesproken van ‘heiligschennis’. Zij eisten de vernietiging van de totale oplage. Er zat toen voor David Ben-Gurion als premier niets anders op dan deze versie van de Hagada niet alleen te verbieden, maar bijna alle exemplaren te laten verbranden. Slechts twintig exemplaren bleven bewaard.
cover: de Onafhankelijkheids-hagada, bron: De Nationale Bibliotheek in Jeruzalem, Permanente Tentoonstelling, vitrine A 4, vakjes 52 en 53.
Geef als eerste een reactie