Netanyahu’s voorwaarde voor pact met Saoedi’s ging de prullenbak in

Salomon Bouman, illustratie Françoise Nick

Is premier Netanyahu er op uit de visie van Trump voor het Israëlisch-Palestijns geschil te torpederen of te chanteren?

Na de kabinetszitting van zondag 23 november zei Netanyahu dat Israël als het om veiligheid gaat zelfstandige beslissingen neemt, zonder buitenlandse inmenging. In door de Israelisch tv-uitgezonden videoboodschap herhaalde hij deze manmoedige uitspraak. 

Vrij vertaald: Netanyahu weigert als een trotse nationalistische Israeli als een vazal van Trump te worden gezien. Dat is ontkenning van de realiteit, want in luttele maanden heeft de onvoorspelbare Trump essentiële Israëlische belangen genegeerd. 

Eigen belangen

De president-zakenman Trump heeft Amerikaanse en dus ook zijn eigen belangen laten prevaleren boven de historisch strategische banden tussen Washington en Jeruzalem. 

In de Algemene Vergadering van de VN stemde de VS voor het eerst voor de stichting van een Palestijnse staat. Tot woede van Netanyahu die zijn ultra-orthodoxe zionistische ministers Ben Gvir en Smotrich snel beloofde dat er ‘geen Palestijnse staat komt.’  

Trump belooft 48 F-35 straaljagers aan Saoedi-Arabië 

Het moet voor Netanyahu en diens achterban moeilijk te verteren zijn geweest dat Trump heeft besloten Saoedi-Arabië 48 F-35 straaljagers te leveren – verkopen natuurlijk – en bovendien heeft hij een defensiepact met deze oliereus gesloten. 

Na de mislukte Israëlische luchtaanval op de Hamastop in Qatar, een bondgenoot van de VS, heeft Mohammed bin-Salman, de kroonprins van Saoedie-Arabië er bij Trump op aangedrongen een defensiepact met zijn land te sluiten.

Bittere pil

Netanyahu moest een strategisch bittere pil slikken toen Trump besloot de levering van de straaljagers los te koppelen van het normaliseren van de betrekkingen tussen Riyad en Jeruzalem.  

Dat was een Israëlische voorwaarde die in de prullenbak ging. Het zal jaren duren voordat de 48 F-35 straaljagers door Saoedische piloten zullen worden gevlogen. Tot dan houdt Israël met zijn F-35 straaljagers een bewezen overwicht in een groot deel van het luchtruim in het Midden-Oosten. 

Hervatting oorlog zou onverstandig en kortzichtig zijn.

Door Trumps diplomatieke handelen is de strategische positie van Saoedi-Arabië in het Midden-Oosten opgewaardeerd en komt die van Israël op de tocht te staan.

Het zou hoogst onverstandig en kortzichtig zijn indien Netanyahu zijn diepe teleurstelling over de ommezwaai van Trump zou omzetten in hervatting van de oorlog in Gaza en mogelijk gelijktijdig tegen Hezbollah in Libanon. 

Tenzij hij daarvoor het groene licht krijgt van Trump. Dat zit er niet in. Trump houdt als een terriër vast aan zijn uit twintig paragrafen opgemaakte vredesplan voor Gaza met als einddoel een Palestijnse staat. (Nergens staat waar: in Gaza misschien?)

In dit plan staat dat Hamas moet worden ontwapend en dat zou weleens het handvat voor Netanyahu kunnen zijn om ook zonder een oké van Trump zijn leger op Hamas los te laten.

Herbewapening Hamas

Sedert het ingaan van het bestand heeft Hamas zich volgens Israëlische bronnen in het westelijke deel van Gaza gereorganiseerd en herbewapend. 

Misschien slikt Trump een grote en wellicht laatste militaire campagne tegen Hamas. Zo niet dan komt Netanyahu in een openlijk conflict met de Amerikaanse president die, dat weten we, geen verliezer wil zijn. Ook niet in Oekraïne waar hij van Zelensky net als van Netanyahu vredeoffers vraagt die tegen de belangen van die leiders indruisen.


cover: Françoise Nick

Over Salomon Bouman 217 Artikelen
Salomon Bouman studeerde internationale betrekkingen aan Science Po in Parijs en aan de Johns Hopkins University in Baltimore, VS. Hij heeft lang in Israël gewoond en werkte daar 37 jaar als correspondent, onder andere voor NRC-Handelsblad. Zijn zoon en dochter en zijn kleinkinderen wonen nog steeds in Israël. Tegenwoordig schrijft hij columns en boeken. Van zijn hand verschenen Israël tussen hoop en vrees (Amsterdam University Press) en Ontmoeting en misverstand (Amphora Books).

Geef als eerste een reactie

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*