Het politieke en emotionele klimaat in Israël is sedert 7 oktober beklemmender dan ooit.
De Israëli wordt dagelijks blootgesteld aan nieuws dat wantrouwen en haat oproept. Het rommelt in de samenleving, de eenheid wordt ondergraven door niet meer te overbruggen – zo lijkt het tenminste – meningsverschillen.
Niet alleen over de Palestijnse kwestie, niet alleen over de nasleep van 7 oktober, niet alleen over de tegenstelling tussen seculier en orthodox maar ook over de vraag of de democratie in gevaar is onder het bewind van Benjamin Netanyahu.
Deze tegenstellingen ontladen zich meer dan ik ooit in Israël heb waargenomen in massa-demonstraties en ook in escalerend geweld.
Erosie van normen en waarden
Scheld- en vechtpartijen in de Knesset, het parlement in Jeruzalem, symboliseren de erosie van normen en waarden. Respect ontaardt in verachting of zelfs in een aanhouding.
Israeli’s die Palestijnen op de bezette westelijke oever van de Jordaan beschermen tegen extreem-orthodoxe messiaanse zionistische kolonisten worden als onruststokers gearresteerd. En dat terwijl in de meeste gevallen de brandstichters en olijfbomen-vernietigers vrijuit gaan.
Bijzonder pijnlijk is de manier waarop de in ongenade gevallen hoogste juridische militaire advocaat-generaal majoor Yifat Toner-Yerushalmi door het slijk is gehaald. Vernederd en beschadigd zette de haatcampagne deze vrouw aan tot twee zelfmoordpogingen. Als klokkenluider liet zij opnamen vrijgeven over de aanranding van een Palestijnse gevangene door Israelische bewakers.
‘Verraadster’ Yifat Toner-Yerushalmi
Ik begreep dat ze de mishandeling van Palestijnse gevangenen in de gevangenis in het algemeen aan de kaak wilde stellen. Haar identiteit werd ontdekt. Ze werd zonder vorm van proces gedegradeerd en in de boeien geslagen. Door ministers, inclusief Netanyahu, werd zij als verraadster gebrandmerkt.
De aandacht van het nieuws kwam op het vrijgeven van de video te liggen en niet op de misstanden in de gevangenis waar Palestijnen op last van de minister van nationale veiligheid Itamar Ben-Gvr onder barre omstandigheden gevangen worden gehouden.
‘Daar ben ik trots op’ zei deze minister.
Kan Israël nog wel kiezen?
Dat zijn allemaal uitingen van de diepe identiteitscrisis waar Israël na 7 oktober versneld in is verzeild. Vragen als ‘wie zijn wij, zijn we een seculiere democratie of worden we een halachische theocratie, blijven we kiezen voor ontkenning van de Palestijnse realiteit of kiezen we voor vrede als stap in de richting van integratie in het Midden-Oosten?’
Kan Israël nog wel kiezen? De oorlog van 7 oktober is niet alleen een kantelpunt in het grote debat over Israel’s staatsinrichting, met wetten die de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid aantasten, maar heeft ook de contradictie blootgelegd tussen Israel’s bewezen militaire macht en internationale kwetsbaarheid.
Het internationale culturele beleg om Israël is pijnlijker voor de (Israelische) joden in de diaspora dan voor de Israeli’s in het land zelf voor wie de buitenwereld bezwangerd is met antisemitisme.
Emotionele kloof Israël en de diaspora
De emotionele kloof tussen Israël en de diaspora is door de manier waarop Israël de Gaza-oorlog tegen Hamas in Gaza heeft gevochten dieper dan ooit.
Israël heeft in al zijn oorlogen nooit het gewicht van de diaspora mee laten wegen.
In Gaza heeft Netanyahoe het hoofd moeten buigen voor de vredesvisie van de onvoorspelbare Amerikaanse president Trump. Zijn in twintig punten geformuleerde visie is in de nacht van maandag op dinsdag (17/18 november) door de Veiligheidsraad van de VN aanvaard.
Veiligheidsraad
In die nacht ging Netanyahu’s ‘totale overwinning’ op Hamas in rook op. In de visie van Trump moet via verschillende stappen – ontwapening Hamas, Palestijnse zelfbestuur, vorming internationale troepenmacht – de weg worden vrijgemaakt voor Palestijnse zelfstandigheid.
‘Geen Palestijnse staat’ zei Netanyahu kort voor de stemming. Maar hij werd niet in New York gehoord. Hetgeen niet wil zeggen dat de Palestijnse staat in New York is geboren maar de eerste door de Veiligheidsraad gelegde steen is er wel gelegd.
Geen Amerikaans veto, maar een goed hoorbaar Amerikaans ‘ja’ ditmaal in New York.
Advocaat-generaal majoor Yifat Toner-Yerushalmi gearresteerd na lekken video over marteling gevangenen • FRANCE 24 English
cover: voormalig advocaat-generaal Yifat Toner-Yerushalmi, screenshot uit France 24, Bloom 2025
Geef als eerste een reactie