Geboren en getogen in Nederland, was Poerim vooral een vrolijke drukke dag met bijbehorende feest. Kort maar krachtig.
Soms kon ik de dag erna nog nagenieten van wat overgebleven Hamansoren, maar dat was het dan wel. Groter kan het contrast met het vieren van Poerim in Israël haast niet zijn.
Als inwoner van Jeruzalem vieren we Poerim een dag later dan de rest van Israël, het zogeheten Poerim Sjoesjan ingevolge de oorlog die in de ommuurde steden een dag langer duurde. Ik doel echter niet op slechts een dag meer Poerim in Israël. In Israël wordt Poerim wekenlang gevierd.
Met de start van de maand Adar, met muziek en dans maar ook de vele verkleedfeesten twee weken voorafgaande Poerim op de kinderopvang, peuterklassen, lagere school, middelbare school. Uiteraard niet op dezelfde dag, dus al mijn zes kinderen gaan op verschillende dagen verkleed naar school. Niet een keer, maar verschillende keren en het liefst met verschillende kostuums.
Poerimfeesten en parades
Daar blijft het niet bij. De lokale sjoel organiseert een Poerimfeest, netzoals de sportvereniging, de vriendenkring, de vele vrijwilligersverenigingen, de gemeente met Poerimparades noem het maar op. Vanzelfsprekend ook op werk worden Poerimfeestjes georganiseerd, zelfs nog de dag of paar dagen na Poerim zoals op mijn werk het geval is. Er kunnen prijzen worden gewonnen voor de best verklede werknemer en er valt veel lekkers te nasjen. Geen Joods feest zonder goed eten.
The Times of Israel meldt dat ondanks de oorlog voor het eerst in 42 jaar er weer een Poerimparade wordt gehouden in Jeruzalem. De laatste keer was in 1982.
Dwerg en reus
Het gebod om tzedaka (matanot la’ewjoniem, liefdadigheid) en spijswaren (sjlagmones) te geven, wordt niet alleen op Poerim zelf, maar ook in de weken voorafgaand aan Poerim ingevoerd.
Op school worden er lootjes getrokken en vervolgens dienen de scholieren anoniem een week lang iedere dag kleine cadeautjes en snoep te geven (meestal rond 5-10 sjekel) met een briefje waarbij je uiteraard niet je naam dient te verklappen, maar je ondertekent als reus.
De dwerg (gamad) geeft aan de reus (anak), en omdat je zowel ontvangt als geeft, ben je beiden. Het mooie is ook dat je op de briefjes goede karaktereigenschappen van de ander dient te benadrukken en veel complimentjes dient te geven. Jong geleerd is oud gedaan.
Ook volwassenen doen hier aan mee. Zo werkt mijn vrouw in het Jeruzalemse ziekenhuis Sha’arei Tzedek en werd dit jaar ook op haar afdeling lootjes getrokken. Doktoren, verplegers, managers en het overig ondersteunende personeel: iedereen doet er sportief aan mee!
Knutselen en creatief schrijven
Een paar jaar geleden is deze schooltraditie ook bij ons thuis ingevoerd. Wij als ouders kunnen dan meegenieten en na het trekken van lootjes gaan we thuis van start. Veel knutselen, creatief schrijven of anderen laten schrijven en dagelijks weer met iets nieuws op de proppen komen. De verwachtingen zijn hooggespannen.
Omkering – Wenahafoch Hoe
Op Poerim staat centraal dat we het omkering van het lot vieren. Het Joodse volk wordt immers uiteindelijk van de ondergang gered uit de handen van Haman.
Ook dit element wordt door scholen op speelse wijze al 2 weken voor Poerim ingevoerd. Er zijn vaak speciale Poerim-statuten van kracht. Zo begint de school wat later, of is men juist eerder vrij of is er gedurende deze maand geen huiswerk. Als de leerkracht te laat komt of het mobieltje gaat af, dient als straf een gênant verhaal te worden verteld, of een lied gezongen. De leerling geeft een les en de leerkracht zit in het leerlingbankje of er worden voor een aantal weken alle banken letterlijk van het schoolbord omgekeerd. Het draagt bij aan een bijzondere sfeer en de kinderen komen vaak enthousiast thuis met ludieke verhalen.
Gelukkigste landen: Israël op plaats 5
Eerder deze week is weer de lijst van gelukkigste landen ter wereld gepubliceerd. De lijst houdt rekening met de gezondheidszorg, economische voorspoed, gemiddelde levensverwachting en geluksgevoel. Israël staat al jaren in de toptien, en Israël is ondanks 7 oktober en de huidige oorlog slechts een plaats gezakt: op de vijfde plaats van de gelukkigste landen ter wereld!
Het geheim ligt denk ik niet alleen aan de uitstekende gezondheidszorg, hightech, innovatie en Israëlische creativiteit, maar vooral dat – ondanks/dankzij alle bedreigingen om ons heen – Israël de belangrijke momenten weet te koesteren. Zoals een feest dat oorspronkelijk slechts een etmaal lang duurde, wekenlang wordt gevierd.
Poerim Sameach!
cover: illustratie met Poerim attributen, beeld Rivka Korf Studio, met dank aan Chabad
Geef als eerste een reactie