‘Ik geloof in de goedheid van de mens, maar dat gaat niet op voor het Midden-Oosten,’ aldus Yair Lapid, Israel’s interim-premier, in een vraaggesprek op 25 september jl. met dagblad Ha’aretz.
De politieke vertaling van deze opmerking is dat voor Lapid veiligheid en territoriale ambities een hogere prioriteit hebben dan een vredesregeling met de Palestijnen. Een Palestijnse staat: ja, maar dan op harde veiligheidsvoorwaarden voor de staat Israël zoals die ook in de Oslo-akkoorden van 1993 zijn geformuleerd.
Bliksemafleider
Dat Lapid tijdens zijn rede voor de Algemene vergadering van de Verenigde Naties toch verraste door zich uit te spreken vóór de stichting van een Palestijnse staat naast Israel, was niet alleen een bliksemafleider voor aanhoudende internationale kritiek op Israel’s harde bezettingspolitie, maar ook een aansporing aan de Israëlische Arabieren op 1 november naar de stembus te gaan. Primair om de vorming van een racistische anti-Arabische regering in Jeruzalem te verijdelen.
Tsunami naar rechts
Met algemene verkiezingen op 1 november in het vooruitzicht lijkt de politieke thermometer zo flink naar rechts uit te slaan dat Lapid een rechtse regering ziet opdoemen. Het vooruitzicht van een ultra-nationalistische regering onder Netanyahu vervult hem met afschuw. Dit zou kunnen gebeuren omdat Netanyahu nog steeds niet is veroordeeld wegens corruptie.
De opiniepeilingen wijzen op een ruk naar rechts. Het lijkt op een niet meer in te dammen tsunami. Uit de opiniepeilingen blijkt dat zestig procent van de bevolking achter een rechtse, nationalistische koers staat. In de leeftijdsgroep van 18 tot 24 jaar zou dit percentage zelfs zeventig procent zijn.
Oorzaken verrechtsing
De verrechtsing is toe te schrijven aan constante Palestijnse vijandschap en terreur, de groeiende invloed op de politiek van meer dan een half miljoen Israeli’s op bezet gebied en hun achterban in de politiek En de breder wordende kloof tussen rijk en arm.
Daarnaast is de verrechtsing het gevolg van een mix van nationalistische en religieuze emoties. In het stemhokje kunnen deze emoties uitkristalliseren tot electorale winst voor een sterk rechts blok in de Knesset.
‘Joodser’
Israël wordt ‘Joodser’ in de zin dat het recht op Judea en Samaria (westelijke oever van de Jordaan) door een toenemend aantal Israeli’s als een vanzelfsprekend danwel bijbels recht wordt beschouwd.
Strategisch lonken
Lapid ziet een rechtse electorale storm opzetten. Om deze te temperen lonkte hij via de Palestijnse invalshoek naar de stem van de grote Israelisch-Arabische minderheid. In zijn rede voor de Algemene vergadering van de VN sprak hij zich uit voor de stichting van een Palestijnse staat naast Israel. ‘Dat is goed voor Israël’s economie en veiligheid,’ zei hij. Is deze stellingname toereikend om de Israëlisch-Arabische gemeenschap – 21 procent van de bevolking- te bewegen naar de stembus te gaan?
In theorie zouden drie Arabische partijen twintig zetels in de 120 zetels tellende Knesset kunnen leveren. Twaalf Arabische zetels zouden al voldoende zijn om Benjamin Netanyahu te blokkeren een ultra-rechtse, anti-Arabische regering te formeren.
Terug naar de Twee Staten-oplossing?
Een opiniepeiling kort na Lapids oproep voor een twee-staten-oplossing geeft aan dat zestig procent van de Israëlische Arabieren deze uitweg uit het conflict steunt. Daarentegen is 58 procent van de Joodse Israëli’s tégen. Zie hier de reden voor de decennialange patstelling.
Conflict verscherpt
Het Israëlisch-Palestijns conflict staat sinds enkele maanden op scherp. Het uitbreken van een derde intifada is niet ondenkbaar. Het Israëlische bezettingsleger voert intensieve operaties uit in bezet gebied om, zoals de legerwoordvoerder zegt, Palestijnse terreur in de kiem te smoren. In enkele maanden zijn daarbij 91 Palestijnen gedood en honderden gewond geraakt. Aan Israëlische kant bleven de verliezen beperkt.
Taboe doorbroken
Wie had in 1967, na de Zesdaagse oorlog, kunnen voorspellen dat ruim een halve eeuw later volgens Haaretz (van 29 augustus jl.) bijna twee op de drie Israeli’s voorstanders zijn van het deporteren van landgenoten?
Landgenoten die volgens vage criteria niet loyaal zijn aan de Staat. Niet alleen Israëlisch Arabische politici die vóór Palestina zijn, maar ook Israëlische Joden die zich niet kunnen verzoenen met de Palestijnse rechten komen in aanmerking over de grens te worden gezet.
Deportatie?
Waar komt dit om zich heen grijpend idee om niet loyaal geachte burgers te deporteren vandaan?
Het komt uit de koker van Itamar Ben Gvir, de leider van de Kahanistische Otzma Yehudit-partij, Joodse Kracht, die het deportatie idee in de openbare ruimte lanceerde. Behalve zijn lijfspreuk ‘Dood aan de Arabieren’ gelooft hij dat het deportatie idee zijn partij op 1 november vleugels zal geven.
Itamar Ben Gvir voelt de Israëlische tijdgeest heel goed aan. Zo weet hij dat de vrijheid van meningsuiting de afgelopen jaren onder druk is komen te staan.
Censuur
De financiële overheidssteun aan het Al-Midan Theater in Haifa werd dit jaar bevroren. Reden voor dit besluit was het opvoeren van een stuk ‘Gelijke tijd’ waarin begrip wordt opgebracht voor een gevangen genomen Palestijnse strijder die een Israëlische soldaat had gedood.
Overheidssteun werd ook ontzegd aan het Jeruzalem filmfestival wegens het vertonen van een kritische film over Yigal Amir, de moordenaar van premier Yitschak Rabin in 1995. Rabin werd vermoord omdat hij in het Oslo vredesproces leek in te stemmen met de stichting van een Palestijnse staat op bezet gebied.
De Groene Lijn
Weten de lezers van De Vrijdagavond nog wat de ‘Groene lijn’ is? Dat was de grens tussen Israel, Libanon, Jordanië, Syrië en Egypte voor de oorlog van 1967. De gebieden die Israël in juni 1967 veroverde liggen dus buiten de ‘Groene Lijn.’ Israël heeft in 1978 de Sinaï-woestijn overgedragen aan Egypte maar in 1981 de hoogvlakte van Golan geannexeerd evenals Oost-Jeruzalem. De westelijke oever van de Jordaan, Judea en Samaria, is weliswaar niet ingelijfd, maar door de stichting van meer dan honderd nederzettingen met ongeveer zeshonderdduizend bewoners dusdanig versnipperd dat een Israëlisch-Palestijnse vrede een fata-morgana is en waarschijnlijk blijft.
Tijdgeest
Het is ook een teken van de tijdgeest dat de ‘Groene Lijn’ uit het collectieve geheugen verdwijnt alsof Israël nieuwe grenzen zou hebben. In nieuwe schoolboeken in Tel-Aviv is de ‘Groene lijn’ geschrapt, waardoor leerlingen het heel natuurlijk vinden dat de westelijke oever van de Jordaan, met Judea en Samaria, altijd deel uitmaakte van de staat Israël.
In Palestijnse schoolboeken is de ‘Groene lijn’ ook geschrapt. Palestijnse schoolkinderen weten niet dat Israël ooit binnen die grenzen heeft bestaan.
Emoties en ontkenning
Wederzijdse ontkenning is kenmerkend voor de emotionele diepte van het Israëlisch-Palestijnse conflict dat niet alleen vreet aan de vrijheid van meningsuiting, maar juist daardoor ook aan democratische waarden.
Geef als eerste een reactie