Literatuur

De herfst en zijn stille geheim

Twee gedichten van Avraham Ben Yitzhak Sonne Het eerste gedicht dat hier wordt besproken lijkt een poëtische metafoor van de openbaring die geen spraakverwarring brengt, maar het gloeiende licht van de Torah. Je kunt het lezen en herlezen als een vers voor september 2021, de tijd van Rosj Hasjana tot en met Simchat Torah. Van Bijbel tot Bijenteelt Avraham Ben Yitzhak Sonne werd op 13 september 1883 in Przemysl – toen nog Oostenrijks – geboren. … [Lees verder]

Literatuur

Afscheid van zijn moeder. Drie gedichten van Paul Celan

In deze aflevering over poëzie van de twintigste eeuw drie gedichten van Paul Celan over zijn moeder, Fritzi Antschel – ‘Celan’ is een anagram van Antschel (Ancel). Het eerste schreef hij als zeventienjarige voor moederdag 1938. Het is ontroerend om te zien hoe intens ‘zorgvuldig’ Paul Celan zijn slapende moeder beschrijft en maakt de belangrijke rol die zij in zijn latere poëzie speelt, als de vermoorde, onherroepelijk afwezige, des te begrijpelijker en wranger.  1.Jarenlang stonden … [Lees verder]

Kunst en Cultuur

Het paradijs? ‘Blijf er niet’!

Poëzie is het vergaren, het bijeensprokkelen van ‘paradijs’, een zoektocht naar ruimte, hoogte en diepte, naar leefruimte. Daar schreef Emily Dickinson (1830-1886) een mooi gedicht over. Mensen zijn er altijd naar op zoek: letterlijk, naar paradijselijk leven en wonen, naar all inclusive vakantieparadijzen, of met woorden, in taal, in literatuur en poëzie.  Twee andere dichteressen – die we in deze rubriek eerder leerden kennen – hebben daar hun geheel eigen kijk op: de een zoekt … [Lees verder]

Kunst en Cultuur

Een vochtig gedicht

Alle gedichten vragen om inleving en die van Paul Celan (1920-1970) zijn wellicht de meest veeleisende van de twintigste eeuw. Celan probeert een werkelijkheid onder woorden te brengen die zich daartegen verzet, omdat zij ‘onuitstaanbaar’ is.  Zoals van heel de poëzie van Celan, is de Shoah ook in dit gedicht de ‘onuitsprekelijke’ context, de moord op zijn volk en directer op zijn moeder en vader. Zelf ontsnapte hij toen ternauwernood, maar bleef sindsdien permanent op … [Lees verder]