Het nimmer eindigende Israelische drama is met Netanyahoe en zijn uitdagers weer in een draaikolk gekomen.
De politieke maar ook persoonlijke emoties lopen hoog op over Netanyahoe’s besluit Ronan Bar te ontslaan. Bar is hoofd van de Shin-Beth, de binnenlandse veiligheidsdienst.
Na het ontslag van de minister van defensie Galant en chefstaf Halevi rijst in de politiek en media de vraag op of Netanyahoe uit is op ongebreidelde macht zonder pottenkijkers.
Presidentieel zoals Trump
Geen aan strenge democratische regels gebonden premier meer, maar presidentieel zoals Trump en Macron.
De opschudding door het ontslag van de chef van de Shin-Beth is de nasleep van de wrede Hamasoverval op het zuiden van Israël op 7 oktober 2023. Een van de redenen dat Hamas die dag toesloeg is dat Israël over de ‘juridische coup’ van Netanyahoe hopeloos diep verdeeld was.
Yahua Sinwar, de leider van Hamas, concludeerde uit de aanhoudende protesten van honderdduizenden Israeli’s dat Israël ernstig gedemoraliseerd en zwak was. Een uitgelezen moment ‘om de zionistische staat in het hart te treffen.’
Nu wordt Israël niet bedreigd. Dat is het grote verschil met 7 oktober toen Hamas toesloeg.
Hamas en Hezbollah zijn door Israel’s militaire macht zwaar verminkt. Nu gaat het niet om een bedreiging van buitenaf, maar wordt het ontslag van het hoofd van de Shin-Beth gezien als een aanval op het wezen van de Israelische democratie.
Weer staat Israël massa-demonstraties te wachten. Een krachtmeting met diepe historische wortels tussen links en rechts die verregaande gevolgen kan hebben.
Burgeroorlog op komst?
Een van Israel’s invloedrijkste journalisten Barnea voorzag zelfs in Yedioth Ahronoth (van 17 maart) een burgeroorlog. In dit nooit rustkennende land heb ik dat vaker gehoord. Een burgeroorlog komt er niet, maar wel een sterk emotioneel gemotiveerd protest ter verdediging van de democratie.
Het effect van Israel’s langste oorlog en de brandende discussie over het lot van de nog 59 levende en dode gegijzelden geeft het aanzwellende protest een ontplofbare dimensie.
De Israelische samenleving is uit zijn evenwicht gebracht door de op 7 oktober ‘23 begonnen en tot nu toe onbesliste oorlog.
Het besluit van Netanyahoe het hoofd van de Shin-Beth aan de kant te zetten is de katalysator van snel oplopende spanning. Het wordt gevoed door een lawine van beschuldigen aan het adres van de premier en verdedigende verklaringen vanuit de rechtse regeringscoalitie.
Dollargreep van Qatar
Waar gaat het om? Ronan Bar, het ontslagen hoofd van de Shin-Beth, leidt een onderzoek naar de dollargreep van het als vijand beschouwde onuitputtelijke gasrijke Qatar op Netanyahoe en/of zijn naaste medewerkers. Corruptie die de veiligheid van Israël in gevaar zou hebben gebracht? Ronan Bar heeft voor 7 oktober er bij Netanyahoe op aangedrongen het leiderschap van Hamas in Gaza te vermoorden.
Netanyahoe had daar volgens hem geen oren naar. De premier wilde een potentiële dreiging van Hamas afkopen met tientallen miljoenen dollars die met zijn instemming uit Qatar naar de kassa van Hamas vloeiden, niet via banken maar in koffers.
Netanyahoe kocht met die dollars uit Qatar rust in Gaza als tegenwicht voor het Palestijnse zelfbestuur in Ramallah.
Scherpe Palestijnse ideologische verdeeldheid blokkeerde volgens het inzicht van Netanyahoe onderhandelingen over de stichting van Palestijnse staat naast Israël.
Corruptie aan het licht
Het aanzwellende protest tegen het ontslag van de Shin-Bethchef is dat hij corruptie in het bureau van de premier aan het licht zou brengen met ernstige gevolgen voor de positie van de premier.
Niets is nog bewezen maar de aanvallen van reeksen ex-generaals in de media tegen Netanyahoe gaan verder dan Qatargate. Ook de juridische adviseur van de regering is in het vizier. Hij wordt gezien als een nog standhoudend bolwerk tegen de aanvallen vanuit de regeringscoalitie tegen Israëls democratische bestel.
Tweehonderd industriëlen hebben besloten zich bij het geplande protest in Jeruzalem aan te sluiten. Tal van persoonlijkheden uit de voorste gelederen van de Israelische samenleving, schrijvers, rechters, voormalige hoge officieren roepen ook op tot protest om ‘de democratie te redden.’
cover: Françoise Nick
Geef als eerste een reactie