Gebiedsverbod voor de nesjama

“Laat er bij jullie niemand worden aangetroffen die zijn zoon of dochter aan het vuur overlevert, of iemand die aan wichelarij doet of die bijgelovige waarde hecht aan wolken beloop en slangen gekronkel, of die een tovenaar is. Noch iemand die met bezweringsformules werkt, geesten oproept, een waarzegger is of die de doden raadpleegt.” (Dewarim 18, vertaling Dasberg)

Wat staat hier eigenlijk?

Laat je niet beïnvloeden door wat er bij omringende volkeren als gangbaar religieus gebruik geldt. Overboord met die bijgelovige handelingen en zweverige rituelen, is het devies van de Torah. Evenals met het oproepen van geesten of raadplegen van de doden.

Huiveringwekkend

Wat voor ons onbegrijpelijk wreed en weerzinwekkend is, was ooit wijdverbreid; het offeren van een kind.

Maar kinderoffers zijn niet alleen in de Oudheid of het Midden Oosten een geaccepteerd ritueel geweest. De Feniciërs offerden bij Carthago kinderen aan de goden Baäl en Tanit om hen gunstig te stemmen. Van veel recentere datum zijn de vondsten van geofferde kinderen in Peru.

Vanaf het moment dat Awraham zijn zoon niet hoeft te offeren en zelfs niet mag offeren is er een scheidslijn: dit is niet zoals de Eeuwige aanbeden wordt.

The Historical Atlas van William R. Shepherd (1923), bron: Wikipedia Commons

Hij stierf duizend doden

De eerste joodse koning, Sja’oel heeft alle magiërs uit zijn rijk verdreven. Maar het verhaal dat Tenach brengt over zijn geestelijke gemoedstoestand voordat hij ten strijde moet trekken tegen de Filistijnen toont dat in wanhoop de aantrekkingskracht van een waarzegger groot is.

Sja’oel is in een spirituele draaikolk zo laag gezonken dat Tefilla (gebed) of het raadplegen van de Koheen Gadol (hogepriester) hem geen soelaas meer biedt. De profeet die hem ooit gezalfd heeft, Sjmoe’el leeft niet meer. Hij kan de koning geen goede raad meer geven.

Nood breekt wet

Sja’oel verneemt van zijn generaal Avner dat er wel degelijk nog een vrouw is die de kunst van de magie bedrijft en de doden kan raadplegen. Tzefanya, een wijze vrouw in Ayin Dor. Hij raakt overtuigd dat voor de redding van zijn volk het schenden van een Torah-verbod niet alleen een mogelijkheid maar zelfs een noodzaak is.

Sja’oel laat zijn leger achter, ontdoet zich van zijn koninklijke gewaden en reist als een eenvoudige Jood met zijn generaals naar Ayin Dor. 

Tzefanya weigert aanvankelijk om de geest van de dode profeet op te roepen. Ze weet dat er straf op staat. Maar door het bidden en smeken van Sja’oel, die haar verzekert dat ze niets te vrezen heeft, beseft ze dat het de koning zelf is die voor haar staat. Hij wil de ziel van Sjmoe’el raadplegen omdat hij vreest de oorlog te verliezen. Is het gerechtvaardigde angst?

Tzefanya aarzelt maar stemt toe.  Sjmoe’el verschijnt.

Niemand staat boven de wet

Voor Tzefanya zichtbaar, maar voor Sja’oel slechts hoorbaar, legt de profeet een zeer belastende verklaring af voor de koning. Hij heeft zijn zielenrust verstoord en is omgeven door malachim (engelen).

Een overwinning zal deze koning niet worden gegund. Tot verbijstering van Sja’oel klinkt de naam van zijn opvolger: David. De wegen van de Torah hebben deze koning verlaten. Als hij zich niet in de strijd mengt kan hij wellicht tot inkeer komen vóór zijn dood.

De koning valt in het bijzijn van zijn generaals neer. Tzefanya, is allerminst gelukkig met haar taak. Voor haar ligt een getormenteerde koning. Ze heeft de poorten van Gan Eden laten openen om een rechtvaardige profeet te vragen om raad. 

Ze serveert de gasten een maaltijd. Het einde van het eerste koningschap is nabij. (Midrasj op Sjmoe’el 1)

Danse macabre

Het raadplegen van de doden, daarmee is de mensheid nog lang niet klaar. Het houdt maar niet op. 

Spiritisme als obscure esoterische beweging in de 19e eeuw tot en met een een universitaire leerstoel parapsychologie in de twintigste eeuw toonden het al: er bestaat een vurig geloof in de mogelijkheid contact met de doden te onderhouden op velerlei wijze. Het vuur dooft niet.

Wie dacht dat het ná Char Margolis, die als medium in tv-shows optrad nu wel afgelopen zou zijn, vergist zich.

Surviving death

In een zesdelige Netflixserie Surviving death, die al ruim twee jaar goed bekeken wordt, komen alle mogelijke aspecten van het raakpunt tussen levende mensen en het ongrijpbare leven na de dood voorbij. Over de bijna-doodervaringen en de ingrijpende gevolgen is al enkele decennia veel gedocumenteerd. Het raadplegen van mediums, is inmiddels geen schimmig gedoe in achterkamertjes meer. Er zijn nu zelfs opleidingen voor mediums!

Het medium, zo hoopt en gelooft een rouwende vader, moeder, kind of partner zal in staat zijn te communiceren met de overledene. Het medium blaakt van zelfvertrouwen want elk teken dat de dode ‘er nog is’ en dat alles goed gaat aan de andere kant, geeft hoop…

Er bestaat een verschil tussen ‘cold reading’ en ‘hot reading’. Bij de laatste variant heeft het medium voorkennis verworven over de dode en is het dus niet heel lastig iets te melden aan de cliënt die hunkert naar elk teken vanuit het dodenrijk. Nu er over vrijwel iedereen informatie te vinden is op internet is het maar de vraag of ‘cold reading’ wel bestaat. En echt veel weldenkende mensen zoeken naar deze hulp in een donkere tijd van verdriet en wanhoop.

Geef ons een teken…

De Amerikaanse familie Ginsberg verloor hun kind en het rouwproces verliep zeer moeizaam. Daarmee begint hun zoektocht naar ’tekens’ die hun overleden dochter zou geven om aan te tonen dat zij nog steeds deel uitmaakt van hun leven. En die signalen kwamen er inderdaad, voor de ouders. 

De troost die ze putten uit de natuurlijke en wellicht bovennatuurlijke verschijnselen bewoog hen ertoe de Forever Family Foundation op te zetten.

In deze groepen rouwt men gezamenlijk. Maar er wordt ook gewerkt aan het trainen van een bepaald bewustzijn: wanneer je je ervoor openstelt communiceert je geliefde dode wel degelijk met je, in objecten, in planten en dieren, door geur en smaak en onwaarschijnlijke toevalligheden.

Tsja, niets nieuws onder de zon: Wellicht beschikt de dode over kennis van het leven en de wereld die voor de levende mensheid ontoegankelijk is.

Gebiedsverbod

De ziel, de nesjama, die zo essentieel is in het jodendom – daarvoor legt de Torah een zeker gebiedsverbod op. Bezoek gerust de graven van je familie en geliefden. Bid als je dat wilt bij de graven van Tsadikim.

Maar laat een nesjama die het lichaam heeft verlaten met rust. Tot 120 jaar!

Ook in 5784 elke week een verrassende blik op de parasja?

Ondersteun dan nu De Vrijdagavond

uw wekelijkse kwaliteitskrant