Briesende Netanyahoe aan de zijlijn van de macht

Tijdens het oproer in de Knesset over de vertrouwenskwestie van de regering Benett-Lapid kreeg ik een telefoontje uit Tel-Aviv. Wat de opbeller zag op haar TV-scherm zag ik life op mijn computer: het geschreeuw, de beledigingen, de woede over het afgaan van Netanyahoe. ‘Zie wat er in ons land gebeurt. Zo gaan we kapot.’

Premier Naftali Benett die door de aanhangers van de verslagen Netanyahoe tijdens zijn maidenspeech als ‘verrader en bedrieger’ werd uitgejouwd kon zich even niet beheersen. Met opgeven vinger wees deze religieuze nationalist er op dat het ‘eerste huis’ en ‘het tweede huis’ door Joodse broederstrijd ten onder zijn gegaan. Doelend op de verwoesting van twee tempels.

Het viel me op dat de media in Israël voorbijgingen aan deze emotionele uitval van Benett.

De in de oppositie gedreven Benjamin Netanyahoe gebruikte dezelfde terminologie om Benett als bedrieger neer te zetten en nog meer van die opruiende woorden om zijn opvolger zwart te maken. Netanyahoe moet wel heel opgewonden zijn geweest toen hij de inhoud van een gesprek met de Amerikaanse president Jo Biden prijsgaf.

Tijdens dat besloten onderhoud in het Witte Huis hield hij Biden bestraffend voor dat president Franklin Roosevelt in de Tweede Wereldoorlog weigerde de rails naar Auschwitz-Birkenau en de gaskamers te bombarderen. ‘Dat zou miljoenen Joden hebben gered,’ zei hij. Netanyahoe zette de aanval tegen de beroemde oorlogspresident Roosevelt in om Biden duidelijk te maken dat Israel nooit zal toestaan dat Iran een atoommogendheid wordt. 

Dan, zo liet hij weten, haalt Israel de kastanjes uit het vuur op het gevaar af van een crisis met de Verenigde Staten. Hij, Benjamin Netanyahoe zou dat doen. Zou zijn beschimpte opvolger ook deze moed hebben? Nee, concludeerde hij. Hij heeft geen internationale ervaring, hij is te zwak om Israel te leiden en te beveiligen. Dan, in mijn woorden: Alleen IK Netanyahoe Kan Dat.’ 

De regering Benett-Lapid is met de hakken over de sloot – 60 tegen 59 stemmen – geboren. Zo’n brede coalitie, een amalgaam van rechts en links waarin ook een Arabische partij is opgenomen, is uniek voor Israël. Eindelijk is het een wonder dat de uitersten van het politieke spectrum elkaar hebben gevonden. De afkeer van Benjamin Netanyahoe is de lijm die de partijen door een deur laat gaan naar een ‘ander Israël en beter Israël.’ De regering Benett-Lapid zal de nadruk leggen op de binnenlandse politiek en zich onthouden van verdere uitbreiding van de nederzettingen in Judea en Samaria. Miljarden shekels gaan de komende jaren naar de Arabische minderheid in Israël ter verbetering van het onderwijs, huisvesting, wegen, veiligheid etcetera. Die winst heeft de Mahmoed Abbas van de kleine Ra’am partij binnengehaald. 

Ook voor deze regering staat Iran hoog op de agenda, maar in een andere perspectief. Yair Lapid, nu nog minister van buitenlandse zaken maar over twee jaar volgens het rotatie-akkoord premier, ziet een verband tussen de Palestijnse kwestie en Iran. Hij gelooft dat een doorbraak van het Iraanse probleem afhankelijk is van vooruitgang op het Palestijnse vlak. De Palestijnse kwestie moet volgens hem in regionaal opzicht worden benaderd om de angel uit het Iraanse atoomgevaar te halen.

Ik weet niet of Benett het met deze zienswijze eens is. Per slot van rekening is zijn ziel verbonden aan de ondeelbaarheid van Erets-Israel, het land van Israël.

Zo zijn er meer tegenstellingen in deze regering die de test van saamhorigheid moeten doorstaan. Het worden spannende tijden met een briesende Netanyahoe aan de zijlijn van de macht, maar in het hart van miljoenen Israeli’s. 

De vergelijking met Donald Trump gaat helaas wel degelijk op. Beiden kunnen geen verlies verdragen en zinnen op wraak, politieke wraak wel te verstaan.