De ongeëvenaarde wispelturigheid van de Amerikaanse president Donald Trump heeft premier Benjamin Netanyahoe van stuk gebracht.
Netanyahu, en hij niet alleen, heeft niet doorgrond wat het betekent dat Trump geen ander oogmerk heeft dan ‘Amerika groot te maken.’
Trump liet Netanyahu tijdens diens bezoek aan Trump in het Witte Huis in de waan achter Israëls vernietigingsoorlog te staan tegen Hamas in Gaza. Misschien is het nu alweer vergeten, maar Trump visualiseerde een door Israël ontvolkt Gaza als een nieuwe Rivièra.
Netanyahu knikte welwillend. Het Israëlische leger zou de weerzinwekkende taak op zich nemen om tweeënhalf miljoen Gazanen uit Gaza te verdrijven. In Jeruzalem is zelf een ministeriële administratie opgezet om deze mensen te helpen zich in andere landen te vestigen.
Vertrouwenscrisis
Nauwelijks vier maanden nadat Netanyahu als eerste buitenlandse leider een bezoek aan Trump in het Witte Huis bracht, is over Gaza en Iran een vertrouwenscrisis tussen beide mannen aan het licht gekomen.
Het was Trump en niet Netanyahu die er langs diplomatieke weg in slaagde soldaat Edan Alexander uit de tunnels van Hamas te bevrijden.
Trump gaf zijn diplomaten een vrijbrief om met deze terroristische organisatie over de vrijlating van Alexander te onderhandelen. Voor Netanyahu is zoiets als vloeken in de kerk. Trump vloekte ook in de kerk toen het Netanyahu duidelijk werd gemaakt dat de VS met Iran onderhandelen over een nieuwe nucleaire deal.
Iran zou voor civiele doeleinden onder Amerikaans vergrootglas zijn nucleaire programma kunnen voortzetten.
Als deze onderhandelingen slagen heeft Netanyahu geen geloofwaardige optie om de luchtmacht op Iraanse nucleaire infrastructuur af te sturen.
Trump heeft Netanyahu over Iran echt een loer gedraaid. Hij heeft de veiligheidsconceptie van Netanyahu in zijn hart geraakt. Een mogelijk atoomwapen als bijproduct van de civiele infrastructuur in handen van de Ayatollahs. Die de vernietiging van Israël preken, is andere koek dan Hamas terroristen in de tunnels van Gaza.
Licht op groen voor Saoedi-Arabië
Netanyahu heeft vanuit Jeruzalem ook moeten toezien dat Trump tijdens zijn bezoek aan Saoedi-Arabië voor kroonprins Mohammed bin Salman het licht op groen heeft gezet voor civiele nuclearisering van dit woestijnkoninkrijk.
Netanyahu zou daar eerder mee hebben ingestemd op voorwaarde dat Saoedi-Arabië’s diplomatieke betrekkingen met Israël zou aanknopen. Trump op jacht naar honderden miljoenen dollars uit de schatkist van Salman heeft de Israëlische voorwaarde, die hij aanvankelijk steunde, laten vallen.
Eerder bemiddelden zijn diplomaten een overeenkomst met de Houthi’s in Jemen over het staken van de raketaanvallen op de internationale scheepvaart in de Rode zee. Geen paragraaf in deze overeenkomst verbiedt de Houthi’s raketten op Israël of schepen op weg naar dat land af te schieten.
Mercantiele ommezwaai
Er zijn twee oorzaken aan te geven die Trumps ommezwaai jegens Netanyahu verklaren.
Zijn mercantiele diplomatie in het Midden-Oosten botste met Netanyahu’s weigering de oorlog in Gaza te stoppen. Trump is tot het inzicht gekomen dat Amerikaanse steun aan de oorlog de Amerikaanse belangen in het Midden-Oosten doorkruist.
‘Ik denk dat we moeten afzien van Amerikaanse militaire hulp’, zei Netanyahu volgens het blad Maariv op 13 mei toen de gevolgen van de mercantiele ommezwaai van Trump hem helder werden.
Hooghartige arrogantie is geen veiligheidsdoctrine maar een valkuil. Te vaak zijn Israëlische leiders daarin getrapt.
cover illustratie Françoise Nick
Eindelijk een voor mij aanspreekbare analyse van Bouman. Helder en goed gezien door Bouman. Het nadenken en blijven volgen deze ontwikkelingen. Moet dan met mezelf in orde komen want
Waarom heb ik dit niet zien aankomen. Trump zou dan een niet integere poliieke marchandeerder zijn. Dan niet meer geloofwaardig voor welke regering dan ook.