De vader van een eenzame soldaat

Gisterochtend kwam een man naast me zitten in sjoel. Hij knikte alsof hij me kende. De laatste jaren heb ik een soort verdedigingsmechanisme opgebouwd: ik doe alsof ik iedereen herken, ook als dat niet zo is. 

Probleem is dat ik steeds minder goed word in het echt herkennen van mensen. Meestal begin ik dan gewoon te praten – en ergens tijdens het gesprek weet ik het dan meestal wel weer. Maar dit keer lukte dat niet.

“Knap dat je me herkend hebt”, zei m’n buurman in de sjoelbank. Hij vroeg: “Jij bent toch de gabbe in de sjoel in Jeruzalem, Washington Street?”

“Ja, doordeweeks,” zei ik.

Ik besloot eerlijk te zijn, bekende mijn truc, en gaf toe dat ik hem niet herkende. Hij moest lachen. “Ik ben er ook niet zo goed in,” zei hij. “Maar ik was zó opgelucht die avond dat ik bij jullie binnenkwam.”

Ik keek hem vragend aan.

Lone soldier

“Die ochtend was ik aangekomen uit New York. Mijn zoon is lone soldier, en ik wist niet zeker of ik hem zou zien. Hij belde me op – hij had al veertig uur niet geslapen.

“Pap, ik heb vrij gevraagd, maar het is nog niet zeker,” zei hij. Het was allemaal erg hectisch. Hij zat in Gaza, begreep ik.

“Omdat ik te laat landde, ben ik naar een van de plekken gegaan waar je nog om elf uur kunt dawwenen. Met een zoon in het leger sla je geen dienst over,” zei hij.

“De sjoel zat vol met allemaal jongens van de leeftijd van mijn zoon. Alleen een stuk rechtser. Iedereen met hoed op.

Ik kreeg een waas voor mijn ogen. Deze jongens, die niet in het leger gaan omdat ze zogenaamd moeten leren — maar om elf uur pas uit hun nest komen… Mijn zoon had me verteld dat ze die ochtend in een kwartier dawwenen.”

Hij bleef even stil, zichtbaar geëmotioneerd. “Ik was daarom zo blij om bij jullie binnen te vallen. Vriendelijke, normale mensen.”

Ik begreep hem zo goed.

Jesjiwot vakantie

Ook nu, in de maand van Pesach, hebben alle jesjiwot vakantie. Ze lummelen de hele maand terwijl hun leeftijdsgenoten het land verdedigen. Maar ik besloot geen olie op het vuur te gooien. Die ouders hebben al genoeg te dragen. En dan word je ook nog geconfronteerd met zulk onrecht.

“Ga je met Pesach naar Israël?” vroeg ik. “Ja,” zei hij. “Maar ik weet niet zeker of hij vrijkomt. Hij is al vier weken onafgebroken aan het front.”

Ik wist niet wat ik moest zeggen. Als troost legde ik mijn hand even op zijn been.

Toen werd ik opgeroepen voor de Tora.

Na afloop heb ik een speciale zegen laten uitspreken voor de zoon van de buurman – beiden kende ik niet, maar dat was toch wel het minste wat ik kon doen.

cover illustratie Talma Joachimsthal