De uitdrukking ‘vriend van Israël’ heeft een verschuiving ondergaan. Was het vroeger iemand die het bestaansrecht van Israël hartelijk ondersteunde, nu is het veeleer iemand die geen enkele kritiek heeft op de politieke koers van Israël.
Daarvoor zijn meerdere redenen. Joden buiten de staat Israël kunnen zich bezwaard – of zelfs schuldig – voelen om kritiek te leveren als ze zich niet in Israël bevinden en bij voorbeeld door dienstplicht actief bijdragen aan de veiligheid van Israël.
Dat de diaspora juist ook zou kunnen bijdragen aan een positief-kritische koers van de politiek wordt binnen Israël minder gezien waardoor de internationale waardering voor de jonge staat behoorlijk afneemt.
Er is echter nog een andere ‘vriend van Israël’ en dat zijn de christenzionisten. Als we de rijke variëteit van deze groep evangelicalen even laten voor wat die is, vallen ze op door een door dik en dun steunen van welke politiek ook. Ik vroeg eens de toenmalige voorzitter van Christenen voor Israël, dominee de Vreugd, wat de Israëlische politiek zou moeten doen, wilde hij een woord van protest laten horen: “Dan moet Israël het toch wel heel bont maken”, was het antwoord.
Al is dit al lang geleden, de Christenen voor Israël steunen Israël door dik en dun. Menigeen stemt SGP en diens voorman Kersten moest na de oorlog verantwoording afleggen over zijn anti-Joodse houding, maar de omslag is opmerkelijk.
“Gaza toont veel slachtoffers”, stond onlangs in hun blad, “maar de Egyptenaren lagen ook dood op de oever toen Israël uit Egypte trok”. Zo wordt een directe lijn getrokken van het bijbelse volk dat bevrijd werd uit slavernij door een militair sterk leger van de Farao, naar het hedendaagse Israël, al lijkt dat militair niet tot de underdog te behoren.
Een ‘vriend van Israël’ uit geen kritiek en wie kritiek uit kan geen vriend zijn, zo is de zonderlinge opvatting van vriendschap die hierachter schuil gaat en ook binnen Israël toenemend wordt gebezigd.
Ik herinner me dat enkele decennia geleden vooral de evangelicale zendingsijver een probleem was in Israël. Die zending werd destijds feitelijk verboden. Maar toen enkele jaren geleden de ambassade van Amerika naar Jeruzalem werd verplaatst zag ik tot mijn verbazing dat in Jeruzalem een medaille was geslagen met op de ene kant de niet-Jood Cyrus die de Joden terug liet keren en de tempel liet herbouwen, en op de andere kant Trump, met frappant overeenkomende gelaatstrekken.
Afgezien van de naam Trump – die associaties opriep met apocalyptische trumpets – was ook het getal zeven volgens een kabbalistische rabbijn een duidelijke vingerwijzing voor de messiaanse invloed van Trump. Hoe, ben ik vergeten.
Maar waarop is dat filosemitisme van evangelicalen gebaseerd? Wat is hun verborgen agenda? En wie zijn die evangelicale christen-zionisten eigenlijk?
Christenzionisten waren er als politieke factor eerder dan Joodse zionisten.
Nogmaals met voorbijgaan aan allerlei variaties en met excuses aan die evangelicalen die zich niet zullen herkennen, het volgende.
Het lijkt erop dat de christenzionisten als actieve politieke factor eerder waren dan Joodse zionisten. Zij zagen het bestaan van het Jodendom niet als een anachronisme, zoals nogal wat mainstream christendom deed, maar als een mysterie dat in de nabije toekomst geopenbaard zou worden.
Tekenen Messiaanse tijd
Daartoe lazen ze de bijbel nogal fundamentalistisch als een draaiboek van wat in de nabije toekomst zou moeten gebeuren. Bepaalde zaken die ook in het Jodendom als tekenen van de Messiaanse tijd werden gezien: inzameling van de ballingen, herbouw van de tempel, zaken die na de catastrofale opstand tegen de Romeinen en de verwoesting van de tempel (70 CE) waren tekenen die door de evangelicalen onverkort van toepassing werden geacht op de wederkomst van Christus.
Deze Joodse messiaanse noties werden dus onverkort overgenomen door de evangelicalen, in de negentiende eeuw en feitelijk al enkele eeuwen eerder, als piëtistische onderstroom in het kielzog van de Reformatie.
Dat de herbouw van de tempel al in het Nieuwe Testament een christelijke duiding kreeg: namelijk de opstanding van Christus, kon dit niet verhinderen. De lezing van de bijbel is dan ook sterk fundamentalistisch, met voorbijgaan aan elke historische uitleg.
‘Inzameling van de ballingen’
De evangelicalen zijn ervan overtuigd dat de ‘inzameling van de ballingen’ zal worden gevolgd door de wederkomst van Christus.
Nu wordt duidelijk waarom al in 1891 een evangelist, William Blackstone, zijn Amerikaanse president vroeg om Palestina aan de Joden toe te wijzen. Dit idee was echter niet louter altruïstisch, want de evangelicalen zijn ervan overtuigd dat de ‘inzameling van de ballingen’ zal worden gevolgd door de wederkomst van Christus.
Dispensationalisten (Gods beschikking van het einde van de geschiedenis) koesteren een apocalyptische, sterk negatieve visie op de cultuur.
Catastrofen kondigen het naderende einde aan (Armageddon) hetgeen kan leiden tot een gevaarlijke politieke stellingname.
Zoals bij meer fundamentalisten is hun mediagebruik uiterst modern: internetprogramma’s doen niet onder voor professionele nieuwszenders.
Kijk maar eens naar Armageddon News: Judgment Day.
Duizendjarig rijk
De variatie in millenarisme (verwachting van duizendjarig rijk op aarde) is aanzienlijk: zal dat vóór of na de wederkomst plaatsvinden?
Zo is er ook de rapture: de gedachte ontleent aan 1 Tess 4:17 dat de ‘ware’ gelovigen zullen worden opgeheven van de aarde alvorens de catastrofe zal uitbreken.
Hier wordt het ook voor het Jodendom van belang: alleen zij die in Christus geloven, Joods of niet-Joods, worden gered (niet alle christenen: alleen zij die Christus persoonlijk als Verlosser hebben aangenomen: lees de evangelicalen), de overigen worden vernietigd.
Filosemitisme en haar vijanden: moslims en het Vaticaan
Het filosemitisme van deze evangelicalen heeft dus een grimmige ondertoon. Overigens zijn er slechts twee onverzoenlijke vijanden van deze stroming: de moslims en het Vaticaan.
Voor inzicht in het laatste is het voldoende om te googlen: John Paul 2 en Antichrist. Dat levert enkele schismatieke ex-katholieken op, maar daarentegen een veelvoud van evangelicale sites. Daar worden verborgen aanwijzingen gezien in Vaticaanse en islamitische symbolen dat hier de Antichrist aan het werk is.
Overigens kunnen ook niet-bekeerde Joden met de Antichrist in verband worden gebracht, die dan door Christus zal worden overwonnen.
Wat de islam betreft is het de moeite waard om bijgaande filmpje te bezien. Kijk goed wat er wordt verwoest: het lijdt geen twijfel dat dit het wraakzuchtige antwoord is op 9-11.
Apocalyptische oriëntatie
Deze filmpjes zijn kitscherig en werken op de lachspieren, maar weten ook de angst van mensen te exploiteren. Nu zullen veel ‘vrienden van Israël’ zeggen dat zij hiermee niets te maken hebben. Toch is de apocalyptische oriëntatie een gemeenschappelijke factor.
Wat heeft Amerika hiermee te maken? De al geciteerde Blackstone zag Amerika als Cyrus die de Joden terug zou voeren naar Zion. Zo oud is dat dus al en Trump past daar naadloos in.
Nu lijkt dit alleen maar positief voor Joden, die gemakshalve de christelijke zending negeren, maar dan vergeten we de Haram al-Sharif oftewel de Tempelberg.
De interesse van evangelicalen in de Tempelberg is verontrustend groot: hele maquettes en zelfs complete tempels staan klaar om ingevlogen te worden.
Voorschriften voor de offerdienst
Het Talmoedinstituut tegenover de Tempelberg waar alle voorschriften voor de offerdienst uit Misjna en Talmoed dagelijks worden bestudeerd, krijgt volop steun vanuit Amerika.
Het speuren naar een volkomen rode koe, nodig voor het ritueel van verzoening, wordt nu nog verijdeld doordat de verantwoordelijke rabbijn telkens een wit plukje in de vacht vindt, maar de druk neemt toe. Enkele decennia geleden beschouwde ik dit nog als curieuze folklore, maar intussen zie ik een steeds grotere bedreiging voor de vrede in Israël.
De Joodse religie had een veiligheidsmarge: Joden mogen de tempelberg niet betreden want niemand weet waar het Heilige der heiligen is geweest, dat alleen de hogepriester eens per jaar mag betreden. Dit pre-messiaanse voorbehoud lijkt momenteel geheel verdwenen: denk ook even aan de mars van Sharon op de Tempelberg in 2000, die daarmee volgens sommige zelotische Joden zijn koninklijke status manifesteerde.
Zelotische Joden en dito evangelicalen streven naar een daadwerkelijk (niet geestelijk) herstel van de offercultus en een tempel naast, vaker in plaats van, de twee uiterst eerbiedwaardige islamitische gebouwen, de Al Aqsa moskee en de Omar schrijn.
De humoristische opmerking van een rabbijn die desgevraagd tegen me zei: “het Einde der Tijden duurt nog wel even en intussen kunnen we de steun goed gebruiken”, miskent het gevaar van de ‘religieuze koorts die zowel sommige evangelicalen als Joden beheerst.’ En daar komt nog iets bij: de invloed van evangelicalen op de Amerikaanse politiek is sterk gegroeid en nu zo groot dat geen president het zich kan permitteren om daar tegenin te gaan.
Bush stond sterk onder de invloed van deze evangelicalen, Obama minder en Trump is omgeturnd, maar alle presidenten beseften op eieren te lopen inzake Israël.
De Joodse lobby van enkele procenten wordt geheel overstemd door de evangelicale lobby van pakweg twintig procent van de Amerikaanse bevolking.
Voor wie nog hoopt om een vredesplan onder supervisie van Amerika dat de veiligheid van zowel Israël als de Palestijnen kan waarborgen zal die hoop zien vervliegen zolang bepaalde evangelicalen hun apocalyptische dromen en bijbels gefundeerde opvattingen over ‘Groot-Israël’ blijven koesteren. Hun hang naar catastrofe maakt het voor Israël er bepaald niet veiliger op.
Sommige ‘vrienden zonder kritiek’ kunnen gevaarlijk zijn…
Er is heel veel literatuur over christenzionisme, maar lees: Yaakov Ariel, Prophecy, Jews and Politics, in het Routledge Handbook of Zionism, Edited By Colin Shindler, 2024
cover: screenshot uit Judgment Day (zie de link in de tekst)
Geef als eerste een reactie