De dagen na Pesach staan in het teken van herdenken.
Direct na de feestdagen is het Jom HaSjoa ter herinnering aan de zes miljoen vermoorde Joden. Deze dag is gekozen omdat rond die tijd de opstand in het getto van Warschau plaatsvond.
Een goede week later is het Jom Hazikaron waarop we de gesneuvelde en vermoorde Israëli’s bij oorlogen en aanslagen herdenken. Een dag daarna vieren we Jom Ha’atsmaoet, de Israëlische Onafhankelijkheidsdag.
In eerste instantie lijkt het puur toeval dat deze dagen zo dicht op elkaar volgen, maar ik geloof niet in toeval.
De helden van Jom HaSjoa in Israël waren de afgelopen dertig jaar de Holocaustoverlevenden. Nog steeds vertellen de overlevenden hun verhaal, vaak in huiskamerbijeenkomsten.
Het heeft veel impact om deze verhalen in kleine kring te horen, en ook voor de overlevenden zelf is het prettig om dat in een intieme setting te doen. Los van de emoties zijn zij natuurlijk inmiddels op hoge leeftijd.
De overlevenden van 7 oktober worden steeds zichtbaarder. Nadat ze eerst de verschrikkingen van hun gevangenschap moesten verwerken (voor zover dat mogelijk is), zien ook zij het als hun verantwoordelijkheid om hun verhaal te vertellen, net zoals hun ‘collega’s’ van de vorige generatie.
Het was frappant dat dit jaar beide groepen samen optrokken bij herdenkingen, onder andere in Auschwitz.
De gebeurtenissen zijn gelukkig niet vergelijkbaar: de slachtpartij van oktober 2023 bleef beperkt omdat we onszelf tegenwoordig kunnen verdedigen.
Maar de haat die de nazi’s koesterden is vergelijkbaar met de haat die veel Palestijnen vandaag de dag uiten. Uit rapportages blijkt duidelijk dat een groot deel van het Palestijnse volk achter de gijzelingen stond.
Op Pesach zeggen we: ‘In elke generatie staat er een volk op dat ons wil vernietigen.’
Vaak wordt gevraagd hoe we de verhalen kunnen blijven doorvertellen als deze generatie er niet meer is. Misschien is hier een taak weggelegd voor de helden die de hel van Gaza hebben overleefd.
Helaas blijkt de tekst uit de Seder nog steeds pijnlijk actueel.
cover illustratie Talma Joachimsthal
Geef als eerste een reactie