De laatste liefde van ladykiller Ary Belinfante was alweer een leerlinge: Hedy Lanz, dochter van de Zwitserse chirurg en kunstverzamelaar Otto Lanz.
Chirurg Lanz probeerde Belinfante vergeefs aan kanker te opereren in zijn Boerhaavekliniek. Na Ary’s dood in 1924 pleegde Hedy zelfmoord.
Zijn dochter Frieda Belinfante trouwde in 1930 met de fluitist van hun Amsterdamsch Trio, Johan Feltkamp. Dat was een jaar na afloop van haar relatie met Henriette (Jettie) Bosmans. Zes jaar later liep het huwelijk met Feltkamp stuk. Toen was Frieda al werkzaam als dirigent van het vrouwenkoor en het Sweelinck-orkest van de Gemeente Universiteit (later Universiteit van Amsterdam). In 1938 trad ze met haar eigen Het Kleine Orkest op in het Concertgebouw.
Kunstenaarsverzet
Tijdens de bezetting sloot Belinfante zich aan bij het kunstenaarsverzet. Het viel haar niet zwaar om zich als man te vermommen (als ‘Hans Kroon’, zie de foto in deel 1 van dit verhaal). Ze nam deel aan de voorbereidingen van de aanslag op het bevolkingsregister in 1943, maar van Gerrit van der Veen mocht ze aan de uiteindelijke actie niet deelnemen omdat ze een vrouw was. Dus keek ze vanaf het dak van haar moeders huis in de Jacob Obrechtstraat naar de brand, die van verre zichtbaar was. Meteen daarna ontvluchtte ze Nederland, om uiteindelijk in Amerika een succesvolle dirigente te worden. Ze stierf in 1995 in Santa Fe, New Mexico.
Toen Sara Benedicts, de moeder van Henriëtte Bosmans, op 1 april 1944 naar Westerbork werd afgevoerd, wist haar dochter Jettie dirigent Willem Mengelberg ertoe te bewegen zijn invloed aan te wenden om haar vrij te krijgen. Op 5 april werd Sara (Amsterdam, 1861 – 1949) weer vrijgelaten, met tien andere gemengd gehuwde joden. Bosmans schreef Mengelberg meteen een dankbrief.
Bevrijdingsliederen
Tijdens de bezetting gaf ze clandestiene uitvoeringen. Na de oorlog componeerde ze vooral liederen, waaronder twee bevrijdingsliederen op tekst van Fedde Schurer: Gebed en Daar komen de Canadezen.
Voor de Franse mezzosopraan Noémie Perugia (1903-1992), die in 1948 haar nieuwe partner werd, componeerde ze Franstalige liederen op teksten van Jacques Prévert en Paul Fort en ze trad ook met haar op. Ze raakte bevriend met de componisten Benjamin Britten en Matthijs Vermeulen.
Met de veel jongere Alexander Zwaap (Lex van Delden), die zijn ouders in de oorlog had verloren, kreeg ze een heel hechte band.
Prinsengrachtziekenhuis
Henriëtte Bosmans stierf in 1952 op 57-jarige leeftijd in het Prinsengrachtziekenhuis, 56 jaar na haar vader en drie jaar na haar moeder.
Matthijs Vermeulen zond haar een kaart, naar kamer 95: ‘Het is zo merkwaardig dat alles op de wereld in orde zou zijn wanneer verwerkelijkt werd, wat de meeste componisten bedoelen!’
*deel 1 Bosmans en Belinfante in De Vrijdagavond
Video: Henriëtte Bosmans (1895 – 1952) – Lead Kindly Light (1945) van John Henry Newman (1801-1890). NESKO, Nederlands Studenten Kamerorkest met sopraan Elizaveta Agrafenia en dirigent Stijn Berkouwer.
De Cultuuratlas van Amsterdam Oud-Zuid is te bestellen bij uitgever Tijd/Ruimte
Geef als eerste een reactie