Van jongs af aan ben ik prettig verslaafd aan spannende boeken. Ooit, begonnen met schrijvers als Leslie Charteris, Ed Mac Bain, George Simenon, daarna de hard boiled detectives van Dashiell Hammond en Raymond Chandler en de spionageromans van John le Carré.
In de jaren 60 en 70 las ik uiteraard de maatschappijkritische romans van het Zweedse echtpaar Sjöwall en Wahlöö. Maar mijn all time favoriet is Vietnamveteraan Hieronymus (Harry) Bosch, de held van schrijver Michael Connelly genoemd naar onze middeleeuwse schilder. Deze Bosch ontdekte ik ooit in een tweedehands boekenzaak in San Francisco.
Dat ik bij voorkeur buitenlandse boeken lees is, omdat ik op die manier mee kan kijken in de gangsterwereld van New York, of Londen of een provincieplaats in Israël.
Israëlische misdaadauteurs
Israëlische misdaadauteurs zijn, in tegenstelling tot literaire schrijvers als Amoz Oz, Meir Shalev, Abraham Yehoshua en Etgar Keret minder bekend. Een paar jaar geleden maakte ik via een Israëlische belezen schoonzuster kennis met De verdwenen zoon (2013) van de Israëliër Dror Mishani (1975). En dat smaakte naar meer.
Dror Mishani is naast schrijver universitair docent en woont met vrouw en kinderen in Tel Aviv. Hij is inmiddels een internationaal erkend schrijver die prijzen won in Zweden, Israël, Frankrijk (Le grand prix de littérature policière). Zijn vijf boeken worden in Israël en de VS verfilmd en zijn vertaald in vijftien talen.
Abraham Awraham
Hoofdfiguur in vier van zijn vijf verschenen boeken is een politieman met de wonderlijke naam: Abraham Awraham. Awraham is ervan overtuigd dat, bij gebrek aan onder meer seriemoordenaars, kidnappers en/ of verkrachters, Israël geen traditie kent van misdaadliteratuur. Kennelijk was hij niet bekend met Batya Gur’s (1947-2005) briljante The Saturday Morning Murder (1988) over de moord op een vooraanstaand lid van het Israëlisch psychoanalytisch genootschap. En er zijn meer misdaadschrijvers, lees het artikel van Uri Kenan.
Holon, regio Tel Aviv
De meeste verhalen van Mishani spelen zich af in zijn eigen geboorteplaats Holon, een stad van 200.000 inwoners in de regio Tel Aviv. Holon lijkt in zijn beschrijving een soort Israëlisch Zoetermeer, maar dan erger, heel saai. Geen stereotiepe plaats voor een moordzaak.
Ook is Awraham geen superheld. Hij is allesbehalve feilloos, twijfelt, vraagt zich af of hij de juiste man is om het onderzoek te leiden. Als je hem wilt typeren: in veel publicaties wordt Avraham een kleinzoon van Maigret of een neef van Kurt Wallander genoemd. En terecht. Dit zijn geen boeken voor liefhebbers van actie, maar van psychologische thrillers.
Wie is Awi?
Wat Awi Awraham interessant maakt, is dat hij in veel opzichten de tegenpool is van veel van zijn literaire collega’s. Hij is niet drankzuchtig, zoals Harry Hole van Jo Nesbo, heeft geen kindertehuisverleden en vermoorde moeder zoals Harry Bosch, of last van depressies zoals Kurt Wallander. En anders dan bijna al zijn literaire collega’s, van Baantjer tot Bosch: hij verkeert niet in permanente oorlog met zijn chef(s). Integendeel, met een van zijn chefs Ilana Lis, heeft hij zelfs een uitermate hechte – maar ook complexe – relatie.
Vrienden of hobby’s heeft hij niet. In zijn vrije tijd leest hij detectives en kijkt hij naar crime series om te zien of die virtuele collega’s fouten maken. Als hij jarig is komt het enige verjaardagscadeau van zijn ouders. Hij loopt al tegen de veertig wanneer hij een relatie krijgt met een in Brussel wonende politievrouw, die uiteindelijk bij hem intrekt.
Een van de recensenten omschrijft Awraham als een grey man, living in a grey world. En het is het talent van Mishani dat maakt dat de lezer desondanks meegezogen wordt in het verhaal.
De verdwenen zoon
De verdwenen zoon gaat over de verdwenen zestienjarige scholier Ofer Sharabi. Moeder Sharabi wil aangifte doen, maar zijn verdwijning wordt in eerste instantie door Awraham gebagatelliseerd. De verdwijning van de onopvallende, uiterst brave Ofer is met raadsels omgeven.
Awraham richt zijn aandacht op Oferss buurman, een leraar die hem een tijd geholpen heeft met zijn Engels en die vindt dat hij een rol in het onderzoek moet spelen. Deze leraar neemt wonderlijke initiatieven, wat het speurwerk van de detectives niet ten goede komt. Langzaam worden de contouren van de fatale gebeurtenissen duidelijk. De uiteindelijke ontknoping is uitermate verrassend. De plots van Mishani zijn heel sterk.
In een van de recensies, op de crime-site Mrs.Paebody investigates, wordt het boek “An existential crime novel” genoemd: “consciously reflecting on the genre and its conventions.”
De recensent stelt dat Awraham alles in zich heeft om een briljante detective te worden, “but is shown at various points to be either under- or over-confident, leading him into investigative cul-de-sacs from which he has to be rescued by two women”. Nota bene zijn chef Ilana Lis en zijn geliefde Marianka.
De verdenking
Zijn tweede, in het Nederlands vertaalde boek De verdenking uit 2014 is in zekere zin een vervolg op De verdwenen zoon. Awraham vindt dat hij in de eerdere zaak gefaald heeft. In deze nieuwe zaak wil hij het beter doen.
Awraham krijgt te maken met een vader, verkoper van sandwiches, wiens Filipijnse echtgenote teruggegaan zou zijn naar haar vaderland, maar vervolgens niets meer laat horen. Wat het boek boeiend maakt, is de wisseling van perspectief. We volgen de zaak niet alleen vanuit het perspectief van Awraham, maar ook vanuit de vader, een man die in zijn leven weinig geluk gekend heeft.
Drie uit 2020 gaat over drie vrouwen die in contact komen met advocaat Gil. Orna, de eerste vrouw, is een gescheiden lerares, moeder van een zoon. We zijn er getuige van hoe Orna, die haar echtscheiding nog nauwelijks heeft verwerkt, vakkundig ingepalmd wordt door Gil, terwijl ze beseft dat Gil niet de man is die hij zegt te zijn.
Hetzelfde geldt voor Emilia, een gelovige bejaardenverzorgster uit Riga en eenzaam in Israël, als de man die zij moest verzorgen overlijdt. En er is Ella, die werkt aan haar proefschrift en ontevreden is over haar huwelijk.
Verrassende ontknoping
Anders dan Orna en Emilia is Ella wel degene die het initiatief neemt. Over advocaat Gil komen we weinig te weten, de focus ligt bij de vrouwen. De actie ontvouwt zich traag. Als lezer moet je geduld hebben. Maar dat geduld wordt beloond. De ontknoping is ook hier uiterst verrassend. Ik heb het boek nu verschillende keren gelezen, het blijft spannend.
Drie kreeg in de Vrij Nederland Detective en Thrillergids drie sterren. ‘De Verdenking’ werd met maar liefst vier sterren beloond, wat iets zegt over de kwaliteiten van de auteur.
Mishani bewijst dat Israëlische schrijvers dit genre in hun vingers hebben…
Twee van de vier Awrahamboeken zijn door Ruben Verhasselt vertaald in het Nederlands: De verdwenen zoon (2013) en De verdenking(2014). De overige twee zijn beschikbaar in – goed leesbare – Engelse vertaling: The man who wanted to know everything (2016) en Conviction (2021) . Drie (2020), ook vertaald door Verhasselt, is een op zichzelf staande thriller.
Geef als eerste een reactie