De countdown naar de Joodse spelen loopt. Aankomende zomer vertrekt een Nederlandse delegatie joodse sporters om de eer van onze gemeenschap te verdedigen. Wat is dat precies, die Maccabiah Games (voorheen: Maccabiade)? Wie doen er aan mee? En heimelijk vraagt uw redacteur zich af: maak ik nog kans? In de komende maanden volg ik de sporters en de begeleiders op weg naar… eeuwige roem? Vandaag een gesprek met David Beesemer, voorzitter van Maccabi Nederland èn Europa. Maar eerst even terug in de tijd.
Yosef Yeketieli visionair
Gekscherend wordt wel eens gezegd dat de Maccabiah de oplossing is voor het gebrek aan joodse gouden medailles op ‘gewone’ Olympische spelen: je bedenkt gewoon je eigen spelen, dan hoef je niet meer stil te staan bij wie de plakken pakken. Maar niets is minder waar. Even terug in de geschiedenis: eind negentiende eeuw hadden joodse sporters in Europa en daarbuiten geen toegang tot officiële sportwedstrijden of tot officiële sportbonden. Het was de Russische immigrant Yosef Yeketieli die, geïnspireerd door een boekje over de Spelen in Stockholm, de visie had om Joodse Spelen te organiseren.
groen licht
In 1928 ‘pitchte’ hij het idee bij Menachem Ussishkin, voorzitter van het uitvoerend commitee van het Jewish National Fund. Yekutieli stelde voor de eerste Maccabiah te organiseren als eerbetoon aan de 1800ste verjaardag van de Bar Kochba opstand. Zo makkelijk ging dat niet want de Britten lagen dwars. De Britse gezant voor Palestina Sir John Chancellor gaf geen toestemming. Pas in 1931 nadat de nukkige Chancellor werd vervangen door Sir Arthur Grenfell Wauchope en kreeg de Maccabiah groen licht op voorwaarde dat ook Arabische en Britse mandaat-sporters mochten deelnemen. De organisatie bracht een promotieteam met motorfietsers op de been die een tour van Palestina naar Europa maakte om Joods Europa warm te laten draaien voor de eerste Maccabiah die in 1932 zou plaatsvinden. Een traditie was geboren!
Maccabi NL: sport in vele smaken
Over de Zoom spreek ik met David Beesemer, al sinds jaar en dag de voorzitter van Maccabi NL en de drijvende kracht (samen met zo’n zeventig enthousiastelingen) achter alles wat met ‘zwetende’ joden te maken heeft. Beesemer wil joods sporten zo inclusief mogelijk maken. Maccabi NL wil de drempel verlagen en mensen met een joodse achtergrond verbinden met sport. Halachisch joods is niet de norm, iedereen met een joodse grootouder is welkom en ook je familie en vrienden kunnen meedoen. Sinds kort is er ook een LHBTI+ groep binnen Maccabi. Omdat iedereen zich welkom en gerespecteerd moet kunnen voelen sporten we niet op zaterdag en houden afdelingen (sportclubs) zich aan het kashroet. Maccabi bestaat in Nederland uit zo’n achttien sporten, die ieder hun eigen organisatie hebben. Voetbal, tennis, hockey, wielrennen, vechtsporten, maar ook bridge en padel (jongste telg). Voor wie niet weet wat padel is maak ik even reclame: het is voor mensen die geen keuze kunnen maken tussen tennis en squash maar wel verzekerd willen zijn van veel blessures. Zo, dat gaat stormlopen.
Winnen net iets belangrijker dan meedoen
De voorbereidingen op de Maccabiah (12-26 juli 2022) zijn in volle gang. Teams worden samengesteld, trainingsprogramma’s opgesteld en uitgevoerd. En er vinden net als bij de gewone Spelen selecties plaats.
Je zou zeggen meedoen is belangrijker dan winnen, maar dat is halve waarheid. Beesemer geeft aan dat het aspect van verbroedering belangrijk is, maar competitief meedoen zeker ook. In Israel is de Maccabiah serious business, er doen topsporters mee. Als wij, zeg maar de sporters in de diaspora, er met de pet naar gooien dan worden we twee weken lang de pan in gehakt.
Dan is het niveauverschil zo groot dat het demotiverend werkt. Dus wil Beesemer teams uitzenden die minimaal competitief kunnen zijn en liefst om de medailles kunnen strijden. Daarmee is direct antwoord gegeven op de vraag of ik als enthousiast wielrenner met een aardig sprintje in de benen enige kans maak. Niet dus. Ik draag dan wel het shirt van Maccabi NL Cycling, maar ik ga het kansloos afleggen tegen die afgetrainde 70kg wegende mannetjes. Is Israel heb je niets aan een polderverzet of stevige bovenbenen. Bovendien ben ik niet op mijn sterkst bij +30 graden Celsius (Israel in juli). Nog niemand is zeker van deelname, maar bij voetbal, hockey, bridge en wielrennen gaan er naar alle waarschijnlijkheid teams naar Israel.
Dubbele Loyaliteit
Beesemer’s ogen gaan stralen door mijn beeldscherm als hij vertelt hoe het die twee weken verloopt in Israel. Je komt als Nederlandse delegatie aan en voelt meteen de vibe van al die landen en sporters die zich willen bewijzen. Er ontstaat naast verbroedering een enorme drive en energie om het rood-wit-blauw te verdedigen. Grappig idee, Joods-Nederlands nationalisme. Dubbele loyaliteit? Is dat het gevolg van succesvolle van integratie? Gelukkig mag je ook loyaal zijn aan twee identiteiten.
Hockey is vanouds een hofleverancier van medailles op de Maccabiah, bij andere sporten is de concurrentie groot. Israel doet bij vrijwel alle onderdelen met full time sporters mee, ga daar maar aanstaan. Naast hard trainen vergt de Maccabiah ook een forse financiële inspanning van de sporters. Zo’n vijfduizend euro per deelnemer. In principe brengen de sporters dit zelf op, maar met sponsoring en donaties probeert Maccabi NL de kosten te drukken. Voor geselecteerde sporters die het niet kunnen betalen, wordt een regeling getroffen.
Komende maand hoop ik wat dieper in te gaan op het leven van de joodse topsporters en volg ik hun voorbereiding op weg naar het evenement dat ooit begon als de visie van Yosef Yeketieli.
Oh ja, nog even dit. De Vrijdagavond is het enige Joodse magazine met een heuse sportredactie. Meer sport en andere opinie? Meld je gratis aan en ontvang wekelijks een overzicht van nieuwe artikelen.
cover afbeelding: team NL Maccabiah
Geef als eerste een reactie