Terwijl het raketgevaar in Jeruzalem nog dreigend was, kwam ik in de Israëlische hoofdstad in de nieuwe Nationale Bibliotheek voor een verrassing te staan.
Door een glazen vitrine keek ik naar het handschrift van de bedankbrief die stadhouder Willem de vijfde en zijn vrouw Wilhelmina van Pruissen in 1768 aan de Joodse gemeenschap in Amsterdam stuurde. Dat was naar aanleiding van een ontvangst in de synagoge.
Dit bijzondere document staat voor de historische verbondenheid van het Koningshuis met de Nederlands-Joodse gemeenschap door de eeuwen heen.
Deze historische parel is een van de 609.000 manuscripten die zijn ondergebracht in de gigantisch elf verdiepingen bevattende supermoderne Nationale Bibliotheek in Jeruzalem.
Bouw van de Nationale Bibliotheek Jeruzalem
Wegens de oorlog is de bibliotheek nog niet officieel geopend, maar al in 2023 wel voor het publiek opengesteld. Onze begeleider in het museum was Jacob Rosen, een gepensioneerde diplomaat. Hij blaakte van trots.
De bibliotheek is ontworpen door het Geneefse architectenbureau Herzog & de Meuron. ‘Ze wisten niets van het Jodendom af’, vertelde Jacob Rosen. Ze kwamen naar Jeruzalem om zich over het Jodendom te laten voorlichten en inspireren. Hoe druk je in steen het volk van het boek uit? Die vraag hebben de architecten Talmoedisch beantwoord. Ze kwamen met een rond ontwerp van de bibliotheek met als grondgedachte dat wijsheid geen begin en einde heeft.
Ingenieus robotsysteem
Onze begeleider brandde van verlangen om het wonder te laten zien: de op de onderste verdieping gevestigde reusachtige bibliotheek waar 2.5 miljoen van de 4.5 miljoen boeken zijn ondergebracht. Voordat hightech de wereld veroverde, zou het zoeken in een hooiberg zijn om een boek te vinden. Nu doet een ingenieus robotsysteem het werk. Je tikt de gegevens van het te zoeken boek in en hup dan komt het in een mandje naar je toe.
De robot plaatst na teruggave het boek weer op zijn plaats in het systeem. Tot mijn verbazing zag ik dat er ook vier boeken van mij een plaats hebben gekregen in dit vernuftige systeem.
De nadruk van de uiteenlopende collecties ligt op alle tastbare en leesbare aspecten van het Jodendom door de eeuwen heen met de nadruk op Judaïca. De opzet is echter veel breder en laat de ontwikkeling van de islam en het christendom zien in de context van het Midden-Oosten met de ontwikkeling van het zionisme naar de stichting van Israël in 1948 en wat daar op volgde. Cijfers demonstreren deze brede blik op godsdienst en cultuur.
600.000 manuscripten
Zo zijn in de bibliotheek 2,5 miljoen foto’s ondergebracht, 106 miljoen kranten, 600.000 manuscripten, 106.000 kaarten, 12.000 kaarten en 120.000 muziekopnamen. Deze getallen zijn indrukwekkend. Indrukwekkender is dat alles benaderbaar is.
Je kunt in een van de vele zalen met zacht licht kijken naar handschriften van Newton en Einstein, de geschriften van Maimonides en andere rabbijnen en islamitische tekstverklaringen.
Indruk van het interieur
Of naar het gekrabbel in schriften van David Grossman, gekrabbel dat romans werd. Of luisteren naar de originele compositie van Jerusalem shel zahav van Naomi Shemer uit 1966 kort voor de oorlog van 1967.
Er zijn verschillende werkplaatsen in de bibliotheek waar studenten met hun laptops kunnen werken. Maar ja, het is toch Jeruzalem met zijn vrome bevolking. En dus zijn er vertrekken waar orthodoxe studenten niet gestoord kunnen worden door het vrouwelijk schoon van studenten. Een vorm van religieuze apartheid.
Zo weerspiegelt de Israëlische realiteit zich in deze nationale bibliotheek waar godsdiensten en culturen vredig kunnen worden bestudeerd.
Zeldzame manuscripten
cover: screenshot De bouw van de Nationale Bibliotheek Jeruzalem
Geef als eerste een reactie