Jong geleerd, oud gedaan. Terugblik van Limmoed-voorzitter Van Lieshout
Toen ik een jaar geleden werd gebeld met de vraag of ik mee zou willen helpen om Limmoed Nederland nieuw leven in te blazen hoefde ik daar niet lang over na te denken. Ja, natuurlijk is zo’n taak vrij lastig te combineren met een veeleisende universitaire carrière, maar Limmoed (of Limmud, zoals de internationale organisatie heet die ongeveer 40 jaar geleden in het Verenigd Koninkrijk werd opgericht) had al vele jaren geleden mijn hart gestolen. Het centrale motto van Limmoed sprak me vanaf mijn eerste kennismaking aan. Het motto is dat iedereen op Joods gebied niet alleen iets nieuws kan leren, maar ook de potentie heeft zelf iets over te brengen. Het proces van (Joods) leren is immers een veel breder concept dan alleen maar het in één richting overdragen van academische kennis. Daarnaast kan Limmoed juist aantrekkelijk zijn voor Joden voor wie het bijwonen van een sjoeldienst niet zo vanzelfsprekend is. En Limmoed-activiteiten zijn veel laagdrempeliger dan een formele cursus over een Joods onderwerp.
Dat ik werd gepolst voor deze Limmoed-positie kwam op exact het juiste moment. Aan het begin van de COVID-19 epidemie kreeg ik vrij snel door, vooral via mijn werk, dat online onderwijs veel nieuwe mogelijkheden creëert. De technische ontwikkelingen gaan snel. Online kan zoveel meer dan het afspelen van een (vooraf opgenomen) standaard college: met enige didactische vaardigheden is er digitaal een ruimte te creëren voor discussie en interactie, voor het maken van connecties en het ontmoeten van nieuwe mensen die je in de fysieke wereld niet zo vanzelfsprekend tegenkomt. Maar ook voor het enthousiasmeren van docenten die om diverse redenen niet lijfelijk in staat waren om een bepaalde les te geven. Kortom, het meehelpen organiseren van een online programma voor Limmoed Nederland leek me een leuke uitdagende klus.
Dat het in de praktijk toch wel iets lastiger blijkt te zijn was te verwachten. Natuurlijk waren aan het begin van de epidemie velen van ons nog enthousiast en onder de indruk van de potenties van online activiteiten. Nu, een jaar later, is er overduidelijk sprake van een nationale Zoom-moeheid. Dus ik was op 25 april met tegen de 200 deelnemers absoluut tevreden over deze eerste online Limmoed Nederland. Trots waren we, en zijn we, op de variatie aan onderwerpen die we die zondagmiddag konden aanbieden in 25 verschillende sessies. Een mengeling van zowel Nederlandse als internationale Joodse sprekers en een variatie van al-dan niet specifiek Nederlandse Joodse thema’s. Naast de meer klassieke Joodse onderwerpen, liep het aanbod van klimaat tot eco-activisme, van vernieuwende kunst tot mensenrechten, van antisemitisme onder jongeren tot koosjere seks.
Wat ik wel een tegenvaller vond is de bereikbaarheid en beschikbaarheid van jong volwassenen. We hadden als Limmoed Nederland graag gezien dat Joodse jongerenorganisaties zichtbaar waren bij de invulling van één of meerdere sessies. Dat ze ideeën zouden aandragen voor interactieve activiteiten, een uitdagende workshop of een inspirerende spreker. Dat ze de kracht zouden hebben om een bredere connectie te maken met Joods Nederland, buiten hun eigen comfortzone. En als dat een te hoge eis zou zijn, om dan tenminste als deelnemer te participeren. Een online setting biedt immers specifieke voordelen voor jong volwassenen. Het reduceert de inschrijfprijs tot een minimaal bedrag en het is niet nodig je al weken tevoren vast te leggen, want in tegenstelling tot een fysiek evenement is registratie mogelijk tot op het allerlaatste moment. En mocht het tegenvallen, dan ben je er ook zo weer uit.
Die wens van ons bleek, ondanks alle pogingen, te hoog gegrepen. Het was ons wel gelukt om een aantal relatief jonge sprekers in het programma te krijgen, maar naar mijn smaak hadden het er meer kunnen zijn. Er erg weinig jonge deelnemers. Zoals bij zoveel Joodse activiteiten, waren het voornamelijk enthousiaste 60-plussers die we op het beeldscherm zagen verschijnen. Verder een handjevol deelnemers tussen de 30 en de 60 en praktisch niemand onder de 30.
Mijn vraag is: waarom? Wat kunnen we beter doen om Joodse jong volwassenen te bereiken? Juist binnen de context van een Joodse activiteit die openstaat voor verschillende generaties. Een ander tijdstip dan de zondagmiddag? Een ander format? Moet het evenement meer een ‘unieke ervaring’ zijn? Meer een soort festival waarin vooral vermaak centraal staat? Hoe los je dit op binnen een vrijwilligersorganisatie zoals Limmoed Nederland waarin voornamelijk ouderen de uitvoering doen? Het zouden de jong volwassenen zelf moeten zijn die hier de ideeën voor aandragen.
Wie het weet mag het zeggen. En is vanzelfsprekend welkom om te helpen bij de volgende Limmoed Nederland. Want we gaan zeker door.
Geef als eerste een reactie