Terwijl de echte oorlog tussen Israël en Hamas zich voortsleept in Gaza, woedt wereldwijd een andere oorlog, die zich steeds verder van de werkelijkheid los lijkt te zingen. Een oorlog in de hearts and minds van mensen, uitgevochten in taal en vanuit loopgraven van moraal. De wereld wordt er niet beter van, ik zou zeggen integendeel: “Er is geen onderwerp vandaag de dag dat zo de meningen verdeelt, ook in Nederland. Verbroken vriendschappen, heftige woordenwisselingen, … [Lees verder]
Er zijn een aantal politieke stromingen waartoe niemand zichzelf ooit zou willen rekenen. Het beste voorbeeld is het neoliberalisme: de grote, duistere kracht die alle maatschappelijke problemen van vandaag heeft veroorzaakt. Wie exact de neoliberalen zijn, blijft onduidelijk. VVD’ers misschien, maar inmiddels zetten zij zich hier ook al jaren tegen af. Op links is de term ‘dom-rechts’ de laatste jaren in zwang geraakt. Het wordt gebruikt om populistische, extreemrechtse standpunten en desinformatie te bestempelen. Ik … [Lees verder]
Joodse kunst en joodse kunstenaars zijn steeds vaker het slachtoffer van beperkende en censurerende maatregelen. Zonder enige gêne verstoren activisten kunstuitingen en schreeuwen hun gelijk. Kunst van joodse kunstenaars wordt gelijkgesteld aan de oorlogshandelingen van de rechtse regering van Netanyahu en geboycot. Kunst moet niet zwichten voor druk, evenals directies van kunstinstellingen, de media en de lokale en nationale overheid. Enkele recente voorbeelden: 10 maart 2024 Nationaal Holocaust MuseumOp 10 maart werd de opening van … [Lees verder]
“We hebben een heel roerige week achter de rug”, aldus burgemeester Halsema tijdens de presentatie van het boek Virrie’s Kinderen door Rob Oudkerk. In een stampvol zaaltje van het nieuwe Nationaal Holocaust Museum zei Halsema zondag 17 maart dat de gebeurtenissen rond de opening precies een week geleden haar diep bedroefd maakte. Daarom nodigde zij donderdag 14 maart vertegenwoordigers uit van de joodse gemeenschap. “Dat werd een open en pittig gesprek”, aldus Halsema, doelend op … [Lees verder]
Dat de opening van het Nationaal Holocaust Museum een mijlpaal is, lijdt geen twijfel. Alleen: een mijlpaal op welke weg? Veel reportages, in binnen- en buitenlandse media, spreken van het eerste Nederlandse museum over de Jodenvervolging en van een late erkenning van de verschrikkingen die de Joodse medeburgers tijdens de Duitse bezetting zijn aangedaan. Een vergelijkbaar geluid had Jacques Grishaver ook laten horen in de aanloop naar het Nationaal Holocaust Namenmonument. Het was de hoogste … [Lees verder]
Schrijfster Loes Gompes introduceert in deze proloog Simon Gompes (haar vader) en Herman Schpektor. Het zijn de hoofdpersonen in haar nieuwe boek De vlucht wordt duur betaald, de oorlogsgeschiedenis van twee joodse families. En passant geeft Gompes in deze proloog de dynamiek weer van het naoorlogse leven in gezinnen van overlevenden. Met dank aan Alfabet Uitgevers en de auteur plaatsen wij met genoegen deze voorpublicatie in de Pesach-editie van De Vrijdagavond. Proloog Mijn vader had … [Lees verder]
Theatermakers en artiesten zetten zich in om de avond van de Nationale Dodenherdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Dat doen ze al sinds 2010. Theater Na de Dam onder leiding van artistiek directeur Jaïr Stranders produceert dit jaar zes eigen voorstellingen en de televisie-uitzending Vuur van de Vrijheid samen met onder meer de NOS. 4 mei 2024 Op de avond van komende 4 mei vindt de vijftiende editie van dit indrukwekkende evenement … [Lees verder]
Yuri Honing wordt wel de Nick Cave van de Nederlandse jazz genoemd. Wellicht omdat Honing lijkt op de Australische singer-songwriter, vooral omdat Honing net als Cave een geniale musicus is die grenzen overschrijdt tussen genres en kunstvormen. Aanstaande donderdag 18 april treedt saxofonist Yuri Honing op met zijn Acoustic Quartet in de Portugese synagoge, in de fameuze serie Kaarslichtconcerten. Honing (1965) is een van de interessantste Nederlandse musici van dit moment. Een jazzmusicus, maar nog … [Lees verder]
Joodse kunst en joodse kunstenaars zijn steeds vaker het slachtoffer van beperkende en censurerende maatregelen. Zonder enige gêne verstoren activisten kunstuitingen en schreeuwen hun gelijk. Kunst van joodse kunstenaars wordt gelijkgesteld aan de oorlogshandelingen van de rechtse regering van Netanyahu en geboycot. Kunst moet niet zwichten voor druk, evenals directies van kunstinstellingen, de media en de lokale en nationale overheid. Enkele recente voorbeelden: 10 maart 2024 Nationaal Holocaust MuseumOp 10 maart werd de opening van … [Lees verder]
Begin mei kan je iets bijzonders meemaken: een vertelconcert over het leven en werk van Menachem Asscher, de op jonge leeftijd in Auschwitz vermoorde pianist en componist. Een combinatie van vertelkunst, muziek en beeld. Op 1 en 2 mei vindt dit vertelconcert plaats in het voormalige badhuis aan de Nieuwe Uilenburgerstraat in het hart van de oude Jodenbuurt waar nu Splendor, het centrum van de Amsterdamse musici, huist. Op 3 mei is dit bijzondere concert te … [Lees verder]
Alles is anders dit jaar, maar sommige zaken blijven. Zoals het brood dat we bakten op de vlucht uit Egypte. Dat was plat zonder een kruimeltje gerezen deeg. Daar was geen tijd voor en dat herdenken we jaarlijks acht dagen lang met Pesach. Barend Elburg zocht uit welke varianten er zijn in het ongerezen brood: Over zachte, harde, dikke, dunne, ronde en vierkante matses. Israël ligt onder vuur. Letterlijk door de raketten afgeschoten uit Iran. … [Lees verder]
Theatermakers en artiesten zetten zich in om de avond van de Nationale Dodenherdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Dat doen ze al sinds 2010. Theater Na de Dam onder leiding van artistiek directeur Jaïr Stranders produceert dit jaar zes eigen voorstellingen en de televisie-uitzending Vuur van de Vrijheid samen met onder meer de NOS. 4 mei 2024 Op de avond van komende 4 mei vindt de vijftiende editie van dit indrukwekkende evenement … [Lees verder]
Pesach is door de eeuwen heen het feest van de vrijheid. Zelfs onder de moeilijkste omstandigheden werd, ook in het geheim, overal ter wereld door Joden dit bijzondere feest gevierd. Dit jaar heeft Pesach voor mij bijzondere betekenis. Het is meer dan het feest van de vrijheid, het is ook het feest van de ontsnapping. Een massale Iraanse drone- en raketaanval werd in de nacht van 14 en 15 april door Israël afgeslagen. Op enkele … [Lees verder]
In Devarim 16.3 lezen we: Zeven dagen mag je geen chamets (iets dat gegist is) eten en wel matses die hier לֶחֶם עוֹנִי worden genoemd, wat vertaald wordt met “brood der ellende” of “brood van de onderdrukking”. In Egypte aten onze voorouders al matses en ook meteen na de uittocht omdat, zo lezen we in een ander stuk beschrijving: “zij van het deeg ongegiste koeken bakten, want het was niet tot gisten gekomen, omdat ze … [Lees verder]
Wat maakt deze Pesach avond anders dan alle andere Pesach avonden de afgelopen jaren? Ik heb de bekende vraag aan het begin van de seideravond iets verbasterd. In Israël viert bijna iedereen Pesach. Vroom of niet vroom, het maakt niets uit. Families komen bij elkaar en vieren op hun eigen manier Sederavond. Ik heb gezien dat mensen met een knapzak rond de tafel lopen alsof ze de uittocht letterlijk nog een keer meemaken. Maar er … [Lees verder]
Iedere vrijdagochtend een e-mail met de nieuwste artikelen van De Vrijdagavond in je mailbox ontvangen? Schrijf je hieronder in.
Copyright © 2023 - De Vrijdagavond - Alle rechten voorbehouden | Logo-ontwerp: Françoise Nick