Bij het samenstellen van het programma van het muzikale eerbetoon aan Hans Bloemendal z’l streefden we nadrukkelijk naar een aantal solistische bijdrage van niet-vocale aard.
In eerste instantie om een grotere variëteit te kunnen waarborgen, maar ook om een andere blik te werpen op het oeuvre van Bloemendal. In dit kader was de keuze van cellist Roeland Duijne met Bruchs Kol Nidre een welhaast logische, maar we wilden ruimte maken voor nog een instrumentale solist.
Tijdens een gast-directie in Denemarken hoorde ik iets waardoor ik meteen wist wie we moesten uitnodigen.
Sterrenstatus in Denemarken
Mijn dirigeerloopbaan begon dankzij een prijs op een Internationaal Dirigentenconcours in Kopenhagen. Daarna werd ik op een orkestenfestival uitgenodigd waar talloze gerenommeerde musici acte de présence geven. Eén daarvan was Henrik Goldschmidt, de solo hoboïst van het Koninklijke Deense Orkest.
Henrik heeft in Denemarken een echte sterrenstatus, speelde in de Berliner Philharmoniker, won een Grammy en zijn interpretatie van Gabriel’s Oboe uit The Mission van Ennio Morricone is viral gegaan met inmiddels meer dan 20 miljoen views op YouTube.
Zijn Joodse identiteit
Wij hadden een ‘klik’ en dat leidde zelfs tot een gastdirectie bij dit geweldige orkest van hem. In de loop der jaren zag ik Henrik in dat festival steeds meer optredens waaruit zijn Joodse identiteit bleek: hij speelde klezmer op zijn hobo, zong wat Jiddisch en had een razend knappe act waarmee hij lepels als slaginstrument gebruikt.
Een aantal jaren kwam ik (als jurylid van het Internationale Joodse Muziekconcours) de naam van Goldschmidt weer tegen: de klarinettist Emil Goldschmidt won met zijn klezmerband de competitie en hij bleek inderdaad de ‘zoon van …’ te zijn.
Middle East Peace Orchestra
Pas toen werd mij duidelijk wat een bijzondere musicus Henrik Goldschmidt was. Hij bleek veel intensiever met zijn joodse identiteit bezig te zijn dan ik eerder had geregistreerd. Zo was zijn familiegeschiedenis, waarin een dramatische ontsnapping uit nazi-Duitsland centraal staat, de basis van een door hem gemaakte theatervoorstelling.
Verder richtte hij in Kopenhagen het Middle East Peace Orchestra op, waarin musici van verschillende etniciteiten ofwel culturele achtergronden samenspelen. Ook was hij initiatiefnemer van de Goldschmidt Akademie: een muziekschool waar vooral kansarme kinderen met verschillende achtergronden worden opgeleid. Kortom: Henrik is een Mensch.
Geboi, boi, boi
Het zal u niet verbazen dat het bij mij jarenlang jeukte om met de bijzondere muzikant samen te werken. Echter, er zijn nu eenmaal niet veel gelegenheden om een hoboïst uit te nodigen.
Afgelopen zomer was ik weer te gast bij het Orkestenfestival. Op een van de slotavonden trad Henrik weer op en hij kwam met een razend verrassende ‘act’: hij had een meeslepend, weemoedig stuk gecomponeerd vol Joodse invloeden, waarbij hij soleerde. Midden in deze compositie begon hij te zingen en wist een overwegend niet-joods publiek te verleiden om mee te zingen. Aanvankelijk wat ‘geboi, boi, boi’, maar er kwamen zelfs wat flarden Jiddische teksten.
Bloemendals Jiddische repertoire
Op dat moment viel bij mij het kwartje: dit was precies wat onze Bloemendal-avond nog nodig had: interactie en … aandacht voor Bloemendals Jiddische repertoire. Het toeval wilde ook nog eens dat bij veel oorspronkelijke orkestbegeleidingen van Bloemendal de hobo een belangrijke rol speelt. Henrik reageerde enthousiast op de uitnodiging en werkte de compositie tot een “Eerbetoon aan Hans Bloemendal” om zodat Bloemendals Freitag oyft der Nacht een centrale rol kreeg.
En inderdaad: Henrik kreeg ook een stampvolle Obrechtsjoel aan het zingen.
Henrik Goldschmidt, foto auteur
Hoogtepunt
Op Spotify vond ik nog een prachtige Yizkor van Goldschmidt, afkomstig uit de eerder genoemde theatervoorstelling over zijn familiegeschiedenis. Die speelde hij op ons concert niet op hobo, maar op een kleine chalumeau, een voorganger van de klarinet.
De schitterende, breekbare uitvoering van dit instrumentale rouwgebed vond ik een van de hoogtepunten van de avond.
Op 24 april 2024 wordt het muzikale eerbetoon aan Hans Bloemendal uitgezonden op NPO2 in een concertregistratie van producent – regisseur Lex Bolle.
cover foto: Henrik Goldschmidt met chalumeau, screenshot uit concertregistratie in de Obrechtsjoel, Amsterdam, 4 februari 2024
Geef als eerste een reactie