Op zondag 2 adar I is een van de liefste rabbijnen van Nederland op 85-jarige leeftijd overleden, rabbijn Eddy Maarsen.
Ik heb prachtige hespediem (grafredes) en in memoriams gelezen, onder andere van zijn schoonzoon Herman Loonstein en van mijn vriend Ruben Vis.*
In zijn werk was hij rechtlijnig, eerlijk en uniek. Hij bleef altijd zichzelf, of het onder grote rabbijnen was of met klanten van het NIK, het maakt hem niets uit.
Monsieur Eddy en Madame Borie
Hij was degene die de laatste vijftig jaar bij alle gitien (echtscheidingen) was en eigenlijk zag hij het als een persoonlijk falen als er weer een werd uitgesproken, hij was er elke keer oprecht kapot van. Maar ook dat was onderdeel van zijn werk. Toch wil ik het daar niet over hebben.
Ik kende rabbijn Maarsen net zo lang als ik leef en voor mij was hij Eddy of zoals mijn kinderen hem noemen: Monsieur Eddy.
Hij zei tegen hen zeg maar Eddy dat kon niet vonden wij, vandaar Monsieur Eddy en Madame Borie.
Dat ik hem in dit artikel Eddy noem heeft niks met gebrek aan respect te maken, maar zo ken ik hem eenmaal. Mijn ouders en de Maarsens waren en zijn boezemvrienden, we zijn als families samen opgegroeid.
Zovele malen hebben we samen op sjabbes en jom tov gegeten, iedere sjabbes liepen we samen naar de Ras of JCC.
De joodse socioloog
Wat in eerste instantie opvalt, is zijn ongelooflijke gevoel voor humor. Hij kon ook onbedaarlijk lachen. Helemaal als zijn jingeltjes (dat waren mijn broer Ronnie en ik ook toen we vijftig-plus waren) weer verhalen vertelden.
Voor ons was best een eind om sjabbes ochtend naar de RAS te lopen, maar dat werd verlicht door de aanwezigheid van Eddy, hij had altijd verhalen. Over zijn werk, maar ook zijn verhandelingen over de joodse gemeenschap in de hele breedte. We noemden hem ook liefkozend de joodse socioloog.
Hij kon niet tegen de hitte en als hartje zomer was neuriede hij Maoz Tsoer, omdat hij naar Chanoeka, maar vooral de winter verlangde.
Gepaste afstand
Onze jaarlijkse fondue avonden waren legendarisch, Eddy was zo bang dat er iets gebeurde dat hij de hele avond staand doorbracht op gepaste afstand van de pan en ons continu waarschuwde.
Zijn uitspraken waren ook legendarisch, ik herinner me een keer dat we naar de JCC liepen op sjabbat, het was regenachtig en toen we doorweekt aankwamen en we de mager gevulde sjoel zagen zei hij: ”De jidden van Amsterdam zijn banger voor een beetje regen dan voor de Ribono shel olam (onze lieve heer).”
Eddy was ook een grote kindervriend. Ieder kind voelde zich op zijn gemak bij hem, hele gesprekken kon hij met ze voeren. Hij vond het ook heel leuk om ze af en toe te plagen. Zoetekauw als hij was, vond je hem altijd bij de snoeptafel op de kiddoesj tussen de kinderen.
Rabbijn en rebbetzin Maarsen, voor ons Eddy en Borie. Foto uit privé archief auteur
Liefhebbende oom voor onze dochter
Wat voor mij persoonlijk veel betekende was – ondanks zijn afkeer voor ziekenhuizen – hij heel regelmatig op bezoek kwam bij onze dochter Gilat zl. Voor haar was hij die warme, liefhebbende oom.
Bij de sjiwe van Gilat zl sprak hij zo liefhebbend over haar, hij bleef doorpraten maar tranen biggelden over zijn wangen. Dat beeld vergeet ik nooit meer.
De laatste tijd probeerde ik vaak langs te komen als ik in Holland was en hoewel hij fysiek zwakker werd, bleef zijn oprechte interesse in ons en behield hij zijn ongelofelijke gevoel voor humor.
Voor ons zijn rav en rebbenzin Maarsen dus gewoon Eddy en Borie, een integraal onderdeel van ons leven, boezemvrienden van mijn ouders en onze families waren meer dan familie, deze gedachten koester ik.
Rolmodel
Monsieur Eddy was een rolmodel voor ons, maar het mooiste beeld wat ik van hem heb is dat hij schuddebuikend van het lachen aan de sjabbes tafel zat. Hij wordt door velen gemist, zeker door ons.
* IM van Ruben Vis Chadeisj jomeinoe kekédem: rabbijn Maarsen, religieus exponent van de Species Neerlandica judaica.
Rabbijn Maarsen sprak op 4 mei 2023 in Sjoel West ter gelegenheid van Open Joodse Huizen.
cover: screenshot uit YouTube over halachische bespreking over de status van een zoon uit gemengd huwelijk indien de moeder een bat Cohen of bat Levie is terwijl de vader niet-joods is.
Geef als eerste een reactie