Moord op premier Rabin blokkeerde vredesregeling waarna het conflict stap voor stap escaleerde 

Salomon Bouman, illustratie Françoise Nick

Premier Benjamin Netanyahoe heeft de les van de moord op de vredespremier Jitschak Rabin in 1995 geleerd. Rabins vrouw Lea drong er bij hem op aan tijdens de grootste vredesdemonstratie ooit in Israël een kogelvrijvest te dragen. 

Rabin weigerde. Lea vertelde later dat haar man niet kon geloven dat uit zijn volk een moordenaar zou opstaan. Rabin heeft zich vergist. Hij werd vermoord omdat hij voorzichtig geloofde in het einde van het Israëlisch-Palestijns conflict. 

In de weken die aan de moord voorafging sprak ik met Israeli’s die uit een diepe ideologische/godsdienstige overtuiging zeiden dat Rabin moest worden vermoord. Zij geloofden Likoedleider Benjamin Netanyahu die indirect, maar wel heel duidelijk Rabin ervan beschuldigde het vaderland, Judea en Samaria ook wel westelijke oever van de Jordaan genoemd, te verkwanselen aan de terrorist Yasser Arafat.

Koningsmoord 

Met drie kogels in de rug stierf Rabin uit het pistool van de religieuze zionist Jigal Amir. ‘Een koningsmoord van Bijbelse proporties’ schreef ik in die verschrikkelijke nacht van de moord naar de NRC.

Wat heeft Benjamin Netanyahoe van die moord geleerd? Zonder kogelvest laat hij zich nergens zien. Soldaten in Gaza moeten hun wapens inleveren als hij hun eenheid bezoekt. Dokteren worden op een veilige afstand gehouden als hij gewonde soldaten in ziekenhuizen aanmoedigt. De spanningen in de Israëlische samenleving over de oorlog in Gaza, in het bijzonder over het falen de gijzelaars veilig naar huis te brengen, zijn zo hoog opgelopen dat de Shin-Beth, de binnenlandse veiligheidsdienst Netanyahu extra beschermt.

Vredesakkoord of tijdelijk bestand?

Ik kan niet weten of Rabin inderdaad de stichting van een Palestijnse staat (Westelijke Jordaanoever plus Gaza) naast Israël uiteindelijk zou hebben geaccepteerd. Ik weet wel dat de moord op hem de weg naar een vredesoplossing met de Palestijnen heeft geblokkeerd. Ik kan ook niet weten of Yasser Arafat inderdaad op vrede met Israël doelde of in zijn nationalistische achterhoofd de vernieling van Israël levend hield.

Was het in 1993 getekende akkoord van Oslo op het bordes van het Witte Huis onder het toeziend oog van een lachende president Bill Clinton dan toch niet meer dan een tijdelijk bestand?

Na Oslo, na de moord, is het conflict in fasen geëscaleerd. Palestijnse terreur werd beantwoord met de stichting van nederzettingen in bezet gebied om de optie voor Palestijnse zelfstandigheid in de kiem te smoren.

Zoveel Israelische nederzettingen

Wie het nu op de kaart van de door Israël bezette gebieden kijkt, ziet zoveel Israelische nederzettingen dat je van goeden huize moet komen om nog te kunnen geloven in een tweestatenoplossing, de visie van president Joe Biden, de EU China, Frankrijk en andere mogendheden. 

Van verre wordt de stichting van een Palestijnse staat naast Israël beschouwd als Israëls beste veiligheidsgarantie. Dat is echter niet het uitgangspunt van de streng-islamitische Hamas, een organisatie die de vernieling van Israël nastreeft.

De extreme zionistische orthodoxie is het spiegelbeeld van Hamas. Hamas erkent geen Joodse staat op islamitische grond en de extreem zionistische orthodoxie erkent geen Palestijnse staat op ‘het beloofde land.’

Op 7 oktober heeft Hamas een moordzuchtige poging gedaan deze tegenstelling in haar voordeel te beslissen. Jarenlang groef Hamas zich diep in Gaza in om vanuit tunnels een vernietigingsoorlog tegen Israël te lanceren. Niet op eigen kracht natuurlijk, maar in de verwachting dat Hezbollah en Iran zich in de strijd zouden mengen. Die vlieger is niet op gegaan. Iran haakte af en Hezbollah ontwijkt evenals Israël escalatie van de vijandelijkheden tot een grote oorlog.

Zowel Israël als Hezbollah ontwijken escalatie om grote oorlog te voorkomen.

Het gevaar van een regionale oorlog is niet geweken. De door Iran bewapende Houthi’s bedreigen de vrije zeevaart door de straat van Bab-el-Mandeb uit islamitische sympathie voor Hamas. De VS, Engeland en zelfs Nederland (met een stafofficier) lanceren luchtaanvallen op opslagplaatsen en bevoorrading van de Houthi’s vanuit Iran.

Israël zou zich in een betere strategische en politieke positie bevinden indien Tsahal, het leger, de militaire infrastructuur onder en boven de grond van Hamas in Gaza zou kunnen vernietigen. Netanyahu heeft zich vastgebeten in zijn van realiteitszin ontbroken obsessie dat ‘WIJ ZULLEN WINNEN.’

Politieke tijdbom

Dat is de reden dat Netanyahu weigert een langdurig bestand met Hamas aan te gaan om de bevrijding van de meer dan honderd nog levende gijzelaars te faciliteren. In de Israelische verhouding is dat een tijdbom die onder het politieke leven van hem tikt.

Als gevolg van het oplopend aantal mensen dat in Gaza als gevolg van de oorlogshandelingen omkomt, komt Israëls internationale positie onder zware druk getuige de klacht die Zuid-Afrika bij het internationale strafhof heeft aangespannen wegens beweerde Israelische genocide van de Palestijnse bevolking in Gaza. 

Haaks op de werkelijkheid

Het aantal Palestijnse doden is volgens Palestijnse informatie tot meer dan 24.000 opgelopen. Het Israelische argument dat het leger er alles aan doet burgerslachtoffers te voorkomen, staat volgens de Amerikaanse president Joe Biden haaks op de werkelijkheid. 

Het moment dat Biden zijn geduld verliest door Netanyahu’s weigering in te stemmen met een bestand in Gaza komt snel nabij. Extremistische ministers zoals Itamar Ben Gvir en Bezalel Smotrich hebben lak hebben aan Amerikaanse steun en kritiek. Ze leven in een van realiteitszin ontdane wereld merkte Antony Blinken, de joods-Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, enkele dagen geleden op.

Paradox van de geschiedenis

Het is de paradox van de geschiedenis dat Duitsland vanuit het perspectief van de Holocaust overeind blijft staan als de absolute verdediger van Israëls gelijk in de internationale gemeenschap. En dat ondersteunt met de levering van munitie voor Israelische tanks.


cover illustratie Françoise Nick

Over Salomon Bouman 178 Artikelen
Salomon Bouman studeerde internationale betrekkingen aan Science Po in Parijs en aan de Johns Hopkins University in Baltimore, VS. Hij heeft lang in Israël gewoond en werkte daar 37 jaar als correspondent, onder andere voor NRC-Handelsblad. Zijn zoon en dochter en zijn kleinkinderen wonen nog steeds in Israël. Tegenwoordig schrijft hij columns en boeken. Van zijn hand verschenen Israël tussen hoop en vrees (Amsterdam University Press) en Ontmoeting en misverstand (Amphora Books).

4 Comments

  1. Hamas zegt dat Israël op heilige islamitische bodem is verrezen en daarom moet worden vernietigd. De extreem religieuze zionisten zeggen dat Israël op het door God beloofde land staat, uitsluitend voor joden.
    Vandaar mijn opmerking over een spiegelbeeld tussen beiden, verder geen enkele suggestie van gelijkwaardigheid.

  2. Goed verhaal Salomon. Maar voor mij is de kern een antwoord op de vraag wie staat er klaar om weer een vredesbeweging te starten en dan niet alleen van joodse , maar ook van moslimzijde

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*