Deze toespraak hield Lodewijk Asscher op maandag 11 december bij de Chanoekaviering van Chabad en Maccabi op het George Gershwinplein in Amsterdam-Zuid.
We vieren Chanoeka
Na duisternis komt licht. Een klein vlammetje als teken van een nieuw begin. Dat maakt dit feest zo mooi en zo belangrijk.
Ik ben als kind van een joods kind dat gered werd, opgevoed in het besef dat het een wonder is dat wij leven. En dat dit verplichting schept:
Herwinnen van plek, van toekomst. Herinwijden. Voor wie veel duisternis gekend heeft, is het licht van grotere betekenis. Vanavond zijn we samen om het wonder van het licht te vieren. Om tegen elkaar te zeggen dat het – hoe duister ook – altijd weer licht kan worden.
Wat zien we in het schijnsel van die vlam?
We zien een wereld vol onrecht en pijn. Vol duister. We zien ook dat als we hier de vrede bewaken en de onverdraagzaamheid bestrijden we het hier goed hebben.
Wat zien we in het schijnsel van die vlam?
We zien de gezichten van onze medemensen: joden, christenen, moslims – wat lijken ze op ons. Ook daar pijn, angst, hoop.
Wat zien we in het schijnsel van die vlam?
We zien onze eigen gezichten in de weerspiegeling en weten: we moeten zelf het licht brengen.
Niet bang zijn, zichtbaar zijn.
Niet het donker in, maar het licht. Niet wegkijken maar elkaar aankijken. Pas als ieder mens veilig zichzelf kan zijn, is de duisternis echt verdwenen.
Veiligheid en vrede voor ieder mens. Hoop voor ons allen, dat is de betekenis van Chanoeka. Als wij daarvoor durven staan dan zal er licht zijn.
Zoals Judith Herzberg dichtte in haar beroemde gedicht Daglicht:
Daglicht
Uit chaos van lakens en
voorgevoel opgestaan, gordijnen
open, de radio aan, was
plotseling Scarlatti
heel helder te verstaan:
Nu alles is zoals het is geworden,
nu alles is zoals het is
komt het, hoewel, misschien
hoewel, tenslotte nog in orde.
cover: Lodewijk Asscher George Gershwinplein, 11 december 2023, foto Bloom
Een mooie, poëtische speech dat eindigt met een prachtig gedicht.