‘Tot groot verdriet is eerder vandaag, 27 elloel, onze zeer geliefde Rabbijn Izak (Ies) Vorst op 85-jarige leeftijd overleden. Moge zijn ziel gebundeld worden in de bundel van het eeuwige leven.‘
In de ochtend van 14 september kwam dit treurige nieuws als Extra Nieuwsflits van de Joodse Gemeente Amsterdam in mijn mailbox. Ik wist al een tijdje dat het niet goed ging met de oude rabbijn, en zijn overlijden komt niet helemaal onverwacht, maar ik schrok toch. Het grote hart van deze beminnelijke kleine man leek het eeuwige leven te hebben.
Ik leerde rabbijn Vorst eind jaren ’90 kennen tijdens Jom HaVoetbal, waar hij tefillien legde bij wie dat maar wilde en tussendoor intens betrokken was bij de diverse wedstrijden. Echt kennismaken met de rabbijn deed ik pas later, toen vriendin R. me uitnodigde om deel te nemen aan lern-avonden die ze bij haar thuis in Amsterdam-Zuid had georganiseerd. Mijn Joodse wortels hadden toen nog nauwelijks grond gevonden maar dat maakte niet uit, zei R. “Kom nou maar gewoon meedoen, met rabbijn Vorst lernen is een kans die je niet mag laten lopen.”
De rabbijn had stukken uit de Zohar uitgekozen om te lezen en te bespreken. Ik weet eerlijk gezegd niet of ik, kennisloze beginneling, het had aangedurfd als ik van te voren had geweten wat de Zohar is: ‘een mystiek commentaar op de Tora en een kabbalistische discussie over de natuur van God, de oorsprong en de structuur van het universum, de natuur van de ziel, zonde, vergeving, goed en kwaad en gerelateerde onderwerpen’, volgens de beschrijving van Wikipedia.
Hoe joods ik was, wat ik wel (en vooral niet) wist maakte rabbijn Vorst niet uit. Als je niets weet kun je ook niets vragen, dus ik luisterde vooral en liet me meevoeren in een nieuwe manier van denken. Nee, wacht, maar dit doet me denken aan de ideeënleer van Plato, en dat had ik als alfa op de middelbare school gehad! Het was een onvergetelijk moment: alsof er een deur op een kier open ging en een glimp van begrijpen binnen bereik kwam waarmee ik me in de gesprekken durfde te voegen.
Rabbijn Vorst ging ons voor op een tocht omhoog, zo leek het, naar een plek waar alles verlicht was en verlossend, alsof we ons in die kleine woonkamer hoog boven het ondermaanse bevonden.
Die stratosfeer verlaten na de anderhalf uur durende enorme mentale excercitie was haast ondoenlijk – ik weet nog goed hoe ik naar huis fietste met mijn hoofd in wolken van gelukzaligheid.
Mijn herinnering aan rabbijn Vorst is onlosmakelijk verbonden met die paar prachtige avonden. De vanzelfsprekendheid waarmee hij me liet kennismaken met het joodse denken en me daarmee een stukje van mijn identiteit gaf – zou hij dat geweten hebben? – draag ik bij me als een groot geschenk.
Moge zijn ziel gebundeld worden in de bundel van het eeuwige leven.
Dank voor deze prachtige en typerende herinnering aan Rabbijn Vorst ז”ל. Op de dag voordat hij stierf heeft hij nog met iemand Tefillin kunnen leggen.