In 2017 werd ik spontaan gebeld door Harry de Winter met de vraag of ik een film wilde maken over Uri Avnery in opdracht van Stichting de Initiatieven.
Samen met mijn co-regisseur Paul King was ik in Israël en we zeiden meteen: “Ja, dat willen wij wel.”
Diezelfde dag nog stonden wij voor de deur van Uri met niet meer kennis over Uri Avnery dan de gemiddelde Israeli. We konden meteen filmen, Uri was open en warm, zover een jekke, een jood van Duitse achtergrond, dat kan zijn.
Op avontuur
Misschien omdat wij zo spontaan langskwamen kregen wij al snel een hechte band en stond hij open om met ons op avontuur te gaan. Hij was toen al oud en broos maar zei enthousiast ja op elk filmvoorstel dat wij hem voorlegden.
We hebben met hem gefilmd in Iraq al-Manshiyya waar hij vocht en zwaar gewond raakte tijdens de Israëlische onafhankelijkheidsoorlog in 1948. Hij was zo ontroerd om daar weer te zijn dat hij vrijwel rennend het veld op kwam. Ik hield hem bijna niet bij met de camera!
Ook filmden wij hem bij de Knesset (het parlement) waar hij Knesset-lid was van 1965 tot 1973 en van 1979 tot 1981. In de oude stad van Jeruzalem dronken we thee in het moslim kwartier, in Ramallah bezochten we het museum en het graf van Arafat die hij bewonderde. Bij een demonstratie in Tel Aviv stond hij als activist voor de vrede met een bord in zijn hand, iets wat hij vrijwel zijn hele leven had gedaan.
Hij was zo gewend geraakt aan ons dat wij ook thuis alles mochten filmen, zijn yogales, de maandelijkse haarknipbeurt en de nieuwe bos bloemen die wekelijks werd gebracht door de bloemist om de hoek.
Gelijke rechten voor allen
Uri Avnery wordt door velen gezien als een extremist omdat hij bevriend was met Israels’ grootste vijand Yassar Arafat. Men zei dat Uri meer gaf om de Palestijnse zaak dan om Israel.
Uri zei zelf “in de vredesbeweging beschouwen ze mij als een extremist maar ik ben alleen een extremist als het gaat om gematigde eisen, dingen die mogelijk zijn, die acceptabel zijn”. Hij had het bijvoorbeeld over gelijke rechten voor alle inwoners tussen de zee en de Jordaan vallei.
Diplomatieke betrekkingen
Een andere bekende stelling van hem was: “Vrede sluit je met jouw vijand.” Dat is logisch, maar voor veel Israeli’s is het niet acceptabel om met bijvoorbeeld Hammas in gesprek te gaan.
Avnery gaf mij als voorbeeld dat ondanks de Holocaust Israel en Duitsland al decennia diplomatieke betrekkingen hebben. Volgens Uri is het is dan ook mogelijk om vrede te maken tussen de Israelisch en de Palestijnen.
Avnery’s eigenwijze wijsheid
Ik heb veel van deze ‘vredes extremist’ geleerd en ben ontzettend dankbaar hem zo uitgebreid te hebben mogen spreken. Tijdens de montage van deze film, die overigens niet door mij is gedaan, overleed Uri Avnery op 94-jarige leeftijd.
Met een Israel dat nu in versnelling radicaler aan het worden is en vrede verder weg dan ooit is mis ik Uri Avnery’s eigenwijze wijsheid.
*Uri Avnery werd geboren als Helmut Ostermann in het Duitse Beckum op 10 september 1923. Hij overleed vijf jaar geleden: 20 augustus 2018 in Tel Aviv.
Uitzending door de Joodse redactie van de EO
10 september om 15.25 uur op NPO2
Credits
Uri Avnery – van terrorist tot strijder van vrede
Geproduceerd door Sarphati Media – Erica Reijmerink & Harry de Winter
Regie in Israël: Esther Hertog & Paul King
Camera & Sound: Esther Hertog
Montage: Shacham Ramach, Paul King, Annette Bakker, Erica Reijmerink
Research: Ruth Bachrach
Deze film kwam tot stand in opdracht van Stichting de Initiatieven, een intiatief van Harry de Winter
Geef als eerste een reactie